ĐT: 0939.923988
Thứ sáu, 20-9-24 18:52:22
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Hồi sinh “rừng vàng, biển bạc” - Bài 3: Hồi chuông cảnh báo

Báo Cà Mau Nguồn lợi thuỷ sản suy giảm đến lằn ranh “báo động đỏ” là thực trạng nhức nhối, bức thiết với Cà Mau. Ðó không chỉ là sự suy giảm thuần tuý về mặt tài nguyên mà còn kéo theo những hệ luỵ khôn lường, to lớn đối với thực tại và tương lai phát triển của tỉnh nhà. Có hàng loạt nguyên nhân được chỉ ra, nhưng sâu xa nhất vẫn là tâm thế hành xử của con người với thiên nhiên. “Rừng vàng, biển bạc” ở Cà Mau đang bị tổn thương bởi sự vô tâm, thờ ơ của chính con người.

Thực tế báo động

Tại cuộc họp tổng kết tình hình thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh Cà Mau năm 2023, đồng chí Nguyễn Tiến Hải, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HÐND tỉnh, ray rứt: “Tình trạng khai thác theo kiểu tận diệt, huỷ diệt là nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm, cạn kiệt nguồn lợi thuỷ sản. Xung điện, kích điện, thậm chí là chất độc, chất nổ để khai thác thuỷ sản mau nhất, nhiều nhất, lợi nhuận nhất thì cá tôm nào còn được”.

Xã Khánh Hội, huyện U Minh hiện có trên 400 phương tiện khai thác thuỷ sản ven bờ. Ở cửa biển Sông Ðốc có trên 300 phương tiện hoạt động với hình thức chiều ra biển, sáng vào bờ.

Tại cửa biển Khánh Hội, huyện U Minh, những ngày biển êm, nhiều phương tiện thuỷ nội địa khai thác ven bờ, làm ảnh hưởng nguồn lợi thuỷ sản.

Ông Châu Minh Ðảm, Chủ tịch UBND xã Khánh Hội, cho biết: “Không chỉ phương tiện trên địa bàn hoạt động mà nhiều phương tiện của các tỉnh lân cận như Kiên Giang, cũng về vùng biển của tỉnh Cà Mau đánh bắt. Nhiều phương tiện dùng lưới giã cào để cào thuỷ sản ở mé, nếu phương tiện nào có công suất và phương tiện được nâng cấp lớn hơn thì ra hơi xa dùng lú bát quái để đánh bắt, thậm chí dùng xung điện trang bị cho lưới đánh bắt”... Những vấn đề này đã được báo cáo, đề xuất, kiến nghị nhưng đây không phải một sớm một chiều giải quyết được".

Lý giải về tình trạng các phương tiện này có thể “lọt” ra biển dưới sự giám sát nghiêm ngặt của lực lượng chức năng, ông Ðảm thông tin: “Thực tế, Cà Mau có rất nhiều cửa sông thông ra biển nên lực lượng chức năng rất khó kiểm soát. Lợi dụng kẽ hở đó, nhiều phương tiện lén lút ra biển khai thác”. Ðáng quan ngại hơn, hầu hết những hộ dùng phương tiện này có công suất nhỏ, ẩn chứa nhiều nguy cơ tai nạn. Mưu sinh thúc bách, nhiều người bất chấp, mạo hiểm cả tính mạng của mình.

Theo ông Ðảm, số lượng phương tiện khai thác trên biển ngày càng nhiều, nhất là các hình thức đánh bắt ven biển theo kiểu tận thu. “Những năm gần đây, Khánh Hội xuất hiện quá nhiều phương tiện khai thác ven bờ với hình thức cào. Chính hình thức khai thác này làm cạn kiệt nguồn lợi thuỷ sản, bởi chúng vào bờ sinh sản”, ông Ðảm cho biết thêm.

Ông Hồ Hoàng Chương, Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ngọc Hiển, thông tin: “Các hình thức đánh bắt như hàng đáy, lú bát quái, cào xung điện hết sức nguy hại cho nguồn lợi thuỷ sản. Năm 2023, Ngọc Hiển phát hiện, xử lý 34 trường hợp vi phạm quy định khai thác. Nguồn lợi ngày càng cạn kiệt thì các hình thức đánh bắt theo kiểu tận diệt, huỷ diệt càng biến tướng và diễn biến phức tạp hơn”.

UBND tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo các địa phương vận động, tuyên truyền ngư dân đánh bắt theo mùa, nhưng thực tế ngư dân ra biển khai thác quanh năm. Cũng chưa có giải pháp, chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe với những đối tượng vi phạm. Theo đó, tình trạng khai thác theo những hình thức huỷ diệt, tận diệt vẫn đang diễn biến vô cùng phức tạp.

Các phương tiện thuỷ nội địa cải hoán, nâng cấp lên để có thể ra xa hơn để hoạt động khai thác và đánh bắt được nhiều sản lượng hơn.

Vì cái lợi trước mắt

Tại vùng ngọt hoá Cà Mau, các hình thức khai thác tận diệt, huỷ diệt nguồn lợi cá đồng cũng vô cùng bức xúc. Ông Ngô Thanh Phong, Chủ tịch UBND xã Khánh An, huyện U Minh, cho biết: “Từ đầu năm đến nay, địa phương đã phát hiện, xử lý 10 trường hợp dùng xiệt điện để đánh bắt cá đồng. Hiện nay, các đối tượng vi phạm ngày càng táo bạo, dùng xiệt điện công suất lớn đánh bắt cá ở những trục sông lớn. Khi bị phát hiện, đối tượng bỏ chạy bằng vỏ lãi công suất lớn, thậm chí có hành vi chống đối gây nguy hiểm cho lực lượng làm nhiệm vụ”.

Ông Trần Rô Y, Chủ tịch Hội Nông dân xã Khánh Thuận, huyện U Minh, chia sẻ: “Cá đồng ít, bà con truyền tai nhau cách dùng kích điện, xiệt điện để bắt cá. Nguy hiểm nhất là những đối tượng chuyên nghiệp dùng cách đánh bắt này để làm sinh kế. Không còn một loài cá tôm nào sống sót được, nếu sống thì không thể phát triển, sinh sản, thế nên nguồn lợi cá đồng tự nhiên theo đó ngày càng kiệt quệ”.

Bà Trần Hồng Ửng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện U Minh, trăn trở: “Chính người dân đang tự huỷ diệt môi trường sinh sống của cá đồng thông qua những hình thức đánh bắt huỷ diệt, tận diệt. Ðiều trăn trở là các hình thức đánh bắt bằng xung điện lại có tốc độ lây lan quá nhanh, trở thành thói quen bắt cá của nhiều người”.

Ông Huỳnh Trung Kiên, ấp An Phú, xã Khánh An, huyện U Minh, bộc bạch: “Con cá đồng suy giảm, mùa cá đồng bây giờ đâu còn nữa. Người ta bắt từ cá nhỏ đến cá lớn, dùng đủ mọi cách để bắt, không quan tâm đến chuyện giữ gìn, bảo vệ. Hậu quả thì hiển hiện rồi, bây giờ muốn có cá chỉ có cách nuôi, cá ngoài tự nhiên coi như cạn kiệt thiệt rồi”.

Bắt cá bằng nơm theo kiểu truyền thống của nông dân xã Khánh An, huyện U Minh là góp phần bảo vệ nguồn lợi cá đồng thiên nhiên.

Những ngày hội cá ở phía biển, mùa cá đồng oằn quang gánh vùng ngọt hoá ở Cà Mau giờ đã thành quá khứ, khó mà tìm lại. Hồi chuông cảnh báo đã điểm từ lâu, cách cư xử thô bạo của con người với thiên nhiên đang trả giá bằng những mất mát lớn lao và đắt đỏ. Ðó không phải là chuyện của con cá, con tôm, mà còn là câu hỏi day dứt cần được gióng lên thật mạnh mẽ; cần những hành động, giải pháp quyết liệt, hiệu quả để gìn giữ hồn cốt, phong vị và cả tương lai của mảnh đất Cà Mau với “rừng vàng, biển bạc” như đã từng hiện hữu.


Trên địa bàn tỉnh Cà Mau hiện có trên 2.547 phương tiện tàu cá dưới 15 m khai thác thuỷ sản ở vùng biển ven bờ, với các nghề khai thác chủ yếu là lưới vây, lưới kéo, lưới rê, câu, lồng bẫy. Ðặc biệt, có một lượng lớn phương tiện thuỷ nội địa hoạt động khai thác thuỷ sản ven bờ với hình thức tận diệt làm ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn lợi thuỷ sản, nhất là vào mùa sinh sản.

Từ năm 2005 đến tháng 9/2023, lực lượng chức năng chuyên ngành nông nghiệp đã phát hiện 1.220 trường hợp vi phạm, tịch thu 132 bình ắc quy, 1.137 kích điện, hơn 4.450 m dây điện..., xử phạt vi phạm hành chính, nộp ngân sách hơn 5,7 tỷ đồng. Ngoài ra, lực lượng bộ đội biên phòng, công an trong tỉnh còn phát hiện, bắt giữ và tịch thu tang vật gần 2 ngàn trường hợp sử dụng xung điện khai thác thuỷ sản cả trên biển và trong nội đồng. Riêng năm 2023, toàn tỉnh phát hiện 181 vụ khai thác thuỷ sản bằng xung điện trái phép.


 

Kim Cương - Hải Nguyên

Bài 4: Không thể chần chừ

 

Thay đổi để phát triển bền vững ngành hàng chủ lực - Bài cuối: Chìa khoá mở rào

Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo hiện nay được xem là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững trên tất cả các lĩnh vực. Ðối với 2 ngành hàng chủ lực là con tôm và con cua, càng phải đẩy nhanh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo để tạo bước đột phá vượt qua khó khăn, tiến tới phát triển bền vững.

Thay đổi để phát triển bền vững ngành hàng chủ lực - Bài 2: Vào chặng đường "địa hình"

Vài năm gần đây, 2 ngành hàng chủ lực của tỉnh đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Ðường đua trên thị trường của tôm, cua Cà Mau đang bước vào chặng “vượt địa hình” do biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, sự cạnh tranh khốc liệt về giá cả của các quốc gia trong khu vực và quốc tế...

Thay đổi để phát triển bền vững ngành hàng chủ lực

Tôm, cua Cà Mau là 2 ngành hàng chủ lực nâng cao đời sống của đại bộ phận người dân trên địa bàn tỉnh, đóng góp quan trọng cho sự phát triển của ngành thuỷ sản tỉnh nhà nói riêng, cả nước nói chung. Tuy nhiên, những năm gần đây, 2 mặt hàng này đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, cần có sự thay đổi nhanh, toàn diện để tạo đột phá và phát triển bền vững.

Hành trình của khát vọng và hành động - Bài cuối: Xứng đáng với vai trò, trọng trách

Đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, chất lượng hoạt động của HÐND 3 cấp tại Cà Mau đã trở thành quyết tâm, xu thế để đại biểu dân cử, cơ quan dân cử xứng đáng với vai trò, trọng trách được cử tri tin tưởng trao gởi. HÐND các cấp của vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc đang ra sức phụng sự, phấn đấu, cống hiến vì mục tiêu xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

Hành trình của khát vọng và hành động - Bài 3: Tiếp xúc cử tri “đúng người, đúng việc, đúng vai”

Ông Nguyễn Tiến Hải, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HÐND tỉnh Cà Mau, từng rất trăn trở: “Tiếp xúc cử tri mà cán bộ nhiều hơn dân thì chưa đúng người, đúng việc, đúng vai. Tình trạng này phải chấn chỉnh ngay, phải để tiếp xúc cử tri là nơi thể hiện quyền làm chủ thật sự, thực chất của Nhân dân; để bà con cử tri đóng góp ý kiến, đề đạt tâm tư, nguyện vọng và hiến kế góp phần vào sự ổn định, phát triển chung của địa phương”.

Hành trình của khát vọng và hành động - Bài 2: Giám sát có trọng tâm, trọng điểm

Giám sát là hoạt động quan trọng của HÐND các cấp, góp phần xác định vị thế, năng lực hoạt động của đại biểu dân cử, cơ quan dân cử, tạo dựng niềm tin và sự tín nhiệm đối với cử tri. Giám sát có trọng tâm, trọng điểm; đa dạng hình thức giám sát, được đo đếm bằng kết quả thực tế, sự đánh giá của cử tri chính là nỗ lực, mục tiêu mà các cấp HÐND tỉnh Cà Mau đang dồn sức thực hiện.

Hành trình của khát vọng và hành động

HÐND là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân; thay mặt Nhân dân quyết định những vấn đề quan trọng ở địa phương bằng việc ban hành các nghị quyết tại các kỳ họp trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hoá - xã hội, quốc phòng - an ninh và trong phạm vi thẩm quyền theo quy định pháp luật.

“Thắng giặc nghèo” không khó - Bài 2: Linh hoạt với những mô hình hiệu quả

Giai đoạn 2020-2025, Cà Mau có nhiều cách làm chủ động, linh hoạt trong thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững. Nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi, chuyển đổi nghề hiệu quả, hàng loạt kế hoạch đào tạo lao động tại địa phương đã giúp người dân vượt khó vươn lên, mang tính thực tiễn cao.

“Thắng giặc nghèo” không khó - Bài cuối: Nhìn từ thực tế

Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, đến năm 2022 Trung ương mới bắt đầu phân bổ kế hoạch vốn và ban hành các văn bản hướng dẫn, tổ chức thực hiện. Dù còn gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách, các hướng dẫn từ Trung ương chưa đầy đủ, kịp thời nhưng được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, HÐND, UBND tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành cấp tỉnh, cùng với sự nỗ lực của địa phương và người dân, các hoạt động thuộc chương trình đã và đang triển khai thực hiện cơ bản đạt mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

“Thắng giặc nghèo” không khó

Với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, chính quyền, sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể các cấp, nhất là sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của người dân, các chính sách giảm nghèo được triển khai thực hiện đồng bộ trên địa bàn tỉnh, mang lại kết quả tích cực. Nhiều hộ nghèo, cận nghèo sau khi thoát nghèo có cuộc sống ổn định, đời sống vật chất và tinh thần ngày càng được nâng lên.