Phát triển sản phẩm OCOP từ vai trò hợp tác xã

Những năm gần đây, kinh tế tập thể, nòng cốt là các hợp tác xã (HTX), ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn tỉnh Cà Mau. Việc tham gia Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giúp nhiều HTX nâng cao giá trị nông sản, đồng thời thúc đẩy đổi mới tổ chức sản xuất, nâng cao năng lực quản trị, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường, góp phần thiết thực vào quá trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

• Phát triển sản phẩm OCOP: Bước đột phá cho hợp tác xã
• Khi sản phẩm OCOP làm “đại sứ văn hoá”
• OCOP đưa nông sản vươn xa

Hạt nhân trong tổ chức sản xuất hàng hoá

Trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp vẫn còn phân tán, manh mún, HTX giữ vai trò kết nối nông dân, hình thành vùng nguyên liệu và tổ chức sản xuất theo chuỗi. Thông qua HTX, các hộ thành viên được hỗ trợ áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, thực hiện các quy trình sản xuất an toàn như: VietGAP, GlobalGAP, gắn với truy xuất nguồn gốc, từng bước đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Ðồng chí Hồ Thanh Thuỷ, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Cà Mau (thứ ba từ phải sang) và đồng chí Huỳnh Chí Nguyện, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau (thứ hai từ phải sang), tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP địa phương trong sự kiện Xin chào Cà Mau tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: ANH TUẤN

Trên nền tảng đó, nhiều HTX chủ động xây dựng và phát triển các sản phẩm đặc trưng của địa phương tham gia Chương trình OCOP. Ðến nay, toàn tỉnh Cà Mau có 316 sản phẩm OCOP của 147 chủ thể, trong đó có 243 sản phẩm đạt 3 sao, 71 sản phẩm đạt 4 sao và 2 sản phẩm đạt 5 sao. Riêng khu vực kinh tế tập thể đóng góp 129 sản phẩm OCOP của 53 HTX, cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của HTX trong phát triển sản phẩm hàng hoá gắn với lợi thế địa phương.

Các sản phẩm OCOP của tỉnh tập trung chủ yếu thuộc nhóm thực phẩm, đồ uống, thảo dược và thủ công mỹ nghệ. Nhiều HTX không chỉ tập trung nâng cao chất lượng mà còn cải tiến mẫu mã, bao bì, xây dựng câu chuyện sản phẩm, từng bước ứng dụng nền tảng số để quảng bá và tiêu thụ sản phẩm, góp phần nâng cao thu nhập cho thành viên, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng xanh, an toàn và bền vững.

Chuẩn hoá sản phẩm, mở rộng thị trường

Tham gia Chương trình OCOP đặt ra yêu cầu bắt buộc phải chuẩn hoá toàn diện sản phẩm, từ chất lượng, bao bì, nhãn mác đến truy xuất nguồn gốc. Ðây là động lực để các HTX nâng cao năng lực quản trị, trở thành hạt nhân trong liên kết chuỗi giá trị, từ cung ứng vật tư đầu vào, tổ chức sản xuất, sơ chế, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm.

Thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh phối hợp hỗ trợ các HTX tham gia hội chợ, triển lãm, hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối với các hệ thống phân phối như: Bách Hoá Xanh, WinMart, các điểm trưng bày và giới thiệu sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh. Cùng với đó, nhiều HTX từng bước tiếp cận thương mại điện tử, chuyển đổi số, mở rộng thị trường, nhất là thị trường ngoài tỉnh.

Gạo lúa - tôm Ba Ðình (ST24) đạt OCOP 3 sao và là sản phẩm tiêu biểu của HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Ðình năm 2024. Ảnh: ANH TUẤN

Tiêu biểu là HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Ðình, xã Vĩnh Lộc. Thành lập vào tháng 11/2018 với 46 thành viên và vốn điều lệ hơn 60 triệu đồng, HTX khởi đầu từ mô hình sản xuất lúa - tôm. Sau gần 7 năm hoạt động, HTX phát triển lên hơn 280 thành viên, diện tích canh tác trên 700 ha, vốn điều lệ tăng lên hơn 500 triệu đồng. Hiện HTX có 1 sản phẩm OCOP 3 sao là gạo lúa - tôm Ba Ðình (ST24).

Ông Nông Văn Thạch, Chủ tịch HÐQT kiêm Giám đốc HTX cho biết: "Khi tham gia Chương trình OCOP, sản phẩm của HTX được giới thiệu trên các sàn thương mại điện tử, được hỗ trợ quảng bá tại các hội chợ, hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu trong và ngoài tỉnh. Nhờ đó, sản lượng tiêu thụ tăng từ 20-30%. Thời gian tới, HTX tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm hiện có và xây dựng thêm 2 sản phẩm OCOP mới là gạo BL9 và tôm khô, góp phần gia tăng giá trị nông sản và nâng cao thu nhập cho thành viên".

Thực tiễn cho thấy, phát triển sản phẩm OCOP gắn với HTX không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Thông qua HTX, người dân có việc làm ổn định, thu nhập được nâng lên, tổ chức sản xuất ngày càng bài bản, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.

Động lực phát triển kinh tế nông thôn

Ðể các HTX tiếp tục phát huy vai trò trong thực hiện Chương trình OCOP, góp phần xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, tỉnh Cà Mau xác định tiếp tục tập trung đào tạo, bồi dưỡng năng lực quản trị, quản lý chất lượng, sở hữu trí tuệ, truy xuất nguồn gốc và chuyển đổi số cho HTX. Ðồng thời, đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, đa dạng hoá kênh phân phối, kết hợp hài hoà giữa phương thức truyền thống và các nền tảng trực tuyến. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, huy động nguồn lực hỗ trợ trực tiếp cho HTX tham gia Chương trình OCOP; đổi mới mô hình tổ chức sản xuất theo hướng liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác và người dân, trong đó, HTX giữ vai trò nòng cốt.

Sản phẩm OCOP của HTX Hoa Nam được quảng bá tại Ngày hội Cua Cà Mau lần thứ 2.

Cùng với sự quan tâm của cấp uỷ, chính quyền cơ sở, việc phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong tuyên truyền, vận động, giám sát sẽ góp phần củng cố, phát triển HTX, đưa OCOP thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế nông thôn.

Có thể khẳng định, HTX chính là chủ thể quan trọng trong xây dựng sản phẩm OCOP, góp phần khơi dậy tiềm năng bản địa và gia tăng giá trị sản phẩm, thúc đẩy tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới tỉnh Cà Mau./.

Huyền Trang