(CMO) Cách nay chưa lâu lắm, khi gió chướng về, những hạt sương còn đọng trên những bó lúa được bầy trâu cộ về chất đầy trước sân là thời điểm cận Tết. Thiên nhiên rất đỗi tuyệt vời, ban cho con người 4 mùa xuân, hạ, thu, đông ở miền Bắc và 2 mùa mưa, nắng ở miền Nam. Dù ở đâu thì mùa xuân hoặc mùa nắng vẫn luôn đẹp và vui nhất trong năm.
Là người gốc nông dân rặt nên tôi thích mùa xuân bởi nhiều lẽ. Vì đó là mùa thu hoạch, mùa cưới, mùa hội ngộ gia đình. Ngày xưa chỉ làm lúa 1 vụ, mãi đến sau này mới làm thêm lúa vụ 2, vụ 3. Song, chỉ có vụ lúa đông xuân là thích nhất, vui nhất, vì nó gần gũi, gắn bó với đồng đất Cà Mau từ bao đời. Bây giờ khi đến mùa thu hoạch lúa, máy gặp đập liên hợp đảo vài vòng trên đồng, vừa chạy vừa phun rơm phía sau, nhả lúa đầy bao, thương lái trả tiền luôn cho nông dân tại ruộng, có khi lúa chưa kịp về sân nhà là đã kết thúc một vụ mùa chóng vánh: tiện lợi, gọn nhẹ. Còn ngày xưa khi thu hoạch, nông dân phải nâng niu từng bó lúa, gặt không dám mạnh tay vì sợ lúa rụng, vác từng bó, cộ từng đống lúa về xếp ngay ngắn, vuông vức trước sân nhà để chờ thuê máy tuốt lúa. Nông dân quý từng hạt lúa, cọng rơm.
![]() |
MH: Phúc Danh |
Khi thu hoạch lúa đông xuân cũng là thời điểm thu hoạch cá đồng. Lúc này nước trên ruộng bắt đầu rút cạn, cá về đìa ăn móng rộn cả ngày đêm. Ðặt hầm, chụp đìa, tát đìa là cách bắt cá phổ biến ở vùng đất này vào mùa xuân, nhưng người nông dân thích chụp đìa hơn, vì vừa bắt được cá bự, chừa cá nhỏ làm giống cho mùa sau. Các cô, các mẹ, các chị vần công nhau lựa cá, làm khô, làm mắm vui như hội; cánh đàn ông nhóm khiêng cá, nhóm giặt lưới, nhóm tụm 5 tụm 3 lai rai cá lóc nướng trui ngay cạnh mé đìa. Ðâu đó ở xóm trên xập xình tiếng nhạc bay theo gió Tết, các chị ngồi mần cá mà rộn ràng chuyện mặc đồ đẹp đi ăn cưới, rồi bàn ra tán vô: “Con gái ông Năm, bà Bảy may mắn lấy được thằng chồng giàu ngoài thị xã…”.
Mùa cưới ở quê xưa vui thật vui. Chỉ tính riêng chuyện làm cổng cưới thôi cũng có nhiều chuyện để nói. Người ta còn kháo nhau rằng, tuy không trực tiếp thi thố nhưng thanh niên xóm này lúc nào cũng muốn làm rạp cưới, cổng cưới đẹp hơn xóm khác. Từ những đọt lá dừa, bông dừa, bông cau, bông đủng đỉnh, lá đủng đỉnh, bẹ chuối, chỉ màu… qua đôi tay tài hoa và óc sáng tạo của bao lớp thanh niên đã tạo nên những không gian tươi đẹp, đáng nhớ cho bao cặp đôi.
Mùa xuân vui là vậy nhưng người nông dân luôn liền tay liền chân bận rộn. Vừa phơi lúa, phơi cá khô, ép chuối khô và bao nhiêu chuyện bên chái bếp nhưng cứ mỗi chiều là mẹ tôi bưng thúng ra đồng mót lúa. Những bụi lúa cặp mé đìa còn sót lại, những bông lúa rụng rơi trên ruộng hay những bụi lúa bị trâu giẫm dưới sình được mẹ lượm lặt đầy thúng mang về. Qua những buổi chiều xuân như thế, đống lúa mót của mẹ thêm đầy; bầy gà, đàn vịt có thêm lúa trộn chuối cây làm thức ăn, con nào con nấy no tròn nhìn đã con mắt. Bây giờ, chuyện mót lúa cũng ít gặp trên đồng như xưa.
Mùa xuân vui hơn khi là mùa đoàn tụ gia đình. Tất cả người thân dù bận trăm công ngàn việc cũng phải trở về quê hương thắp cho ông bà tổ tiên nén hương, đi thăm bà con xóm giềng những ngày Tết. Ðêm giao thừa mọi người quây quần bên nhau, hơi ấm gia đình lan toả, mọi bộn bề cuộc sống dường như bỏ lại phía sau lưng./.
Phúc Danh