ĐT: 0939.923988
Thứ ba, 9-7-24 05:25:41
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Tản mạn về rồng

Báo Cà Mau Rồng (âm Hán Việt gọi là long) là loài vật chỉ có trong huyền thoại được dân gian khắc hoạ hình tượng đầu sư tử, mình rắn, chân cọp, móng vuốt của chim ưng để biểu hiện sự dũng mãnh, uy lực.

Theo tín ngưỡng dân gian, rồng là linh vật biểu hiện cho sự thịnh vượng, thành công và có khả năng kết nối giữa con người với thiên nhiên. Bởi, rồng đứng đầu trong tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng), đứng đầu trong tứ tượng (Thanh Long, Bạch Hổ, Chu Tước, Huyền Vũ) đại diện cho 4 phương (Ðông, Tây, Nam, Bắc). Trong 12 con giáp, Rồng cũng được xếp vị trí thứ năm.

Rồng đứng đầu trong tứ tượng, gồm: Thanh Long, Bạch Hổ, Chu Tước, Huyền Vũ. (Ảnh chụp ở Miếu Quan Ðế Thánh Quân, toạ lạc Phường 2, TP Cà Mau).

Vì vậy, những điều tốt đẹp trong sinh hoạt dân gian thường được nhắc liên quan đến rồng. Lễ thành hôn chúc cho “Long - Phụng hoà minh”; gặp người có công việc làm ăn thuận lợi, thăng quan tiến chức thì mừng “Long vân khánh hội”, thấy những nét chữ trau chuốt ví như “rồng bay phượng múa”…

Múa Rồng thường được biểu diễn phục vụ khai mạc lễ, hội.

Hình tượng rồng cũng được nhắc nhiều trong thơ ca dân gian: Ngày nào nên nghĩa vợ chồng/Ðôi đứa ta như cá hoá rồng lên mây; Rồng giao đầu, phụng giao đuôi/Nay tui hỏi thiệt, mình thương tui không mình?; Tình cờ anh gặp mình đây/Như cá gặp nước, như mây gặp rồng; Rồng đen lấy nước thì nắng/Rồng trắng lấy nước thì mưa…

Ðược xem là loài đứng đầu trong muông thú, có sức mạnh phi thường, quyền năng bí ẩn và linh thiêng nên hình tượng rồng thường xuất hiện trên các mái, cột ở đình, chùa, miếu, nơi thờ tự, cũng như trên hoạ phẩm và trang phục có tính chất tâm linh. Mặt khác, rồng còn biểu hiện sự quyền uy, cao quý của các đấng thiên tử. Từ ấn tín của vua được chạm khắc hình tượng rồng vàng đến vóc dáng, diện mạo của vua, cũng như triều phục và đồ vật vua sử dụng đều gắn với chữ "long". Chẳng hạn: long thể, long nhan, long nhãn, long mão, long bào, long ngai, long sàng, long xa, long thuyền…

Hình tượng rồng thường xuất hiện ở chùa, miếu… biểu hiện sự oai nghiêm, linh thiêng. (Ảnh chụp ở Tịnh xá Ngọc Minh, Phường 5, TP Cà Mau).

Trong tâm thức người Việt, rồng không chỉ là linh vật tín ngưỡng dân gian đơn thuần mà còn là sự sùng kính, thiêng liêng về thuỷ tổ đã sinh ra dân tộc Việt Nam - truyền thuyết Lạc Long Quân - Âu Cơ. Quả thật, khi nhìn vào hình thể đất nước, dáng cong hình chữ S chúng ta mường tượng chẳng khác rồng đang bay lượn và dọc dài đất nước từ Bắc chí Nam có rất nhiều địa danh ghi dấu lịch sử, tên gọi địa giới hành chính, điểm tham quan du lịch… được gắn với tên rồng.

Ðại loại như: Hoàng Thành Thăng Long (kinh đô của nước Ðại Việt, tồn tại hơn ngàn năm, qua các thời đại Lý, Trần, Lê, Mạc…); Vịnh Hạ Long (điểm du lịch hấp dẫn thuộc tỉnh Quảng Ninh, tốp 7 Kỳ quan Thiên nhiên Thế giới, nhiều lần được công nhận là Di sản Thiên nhiên của thế giới); làng Kim Long (nằm ở tả ngạn Sông Hương là một vùng đất trù phú màu mỡ, cảnh sắc trữ tình và nổi tiếng có nhiều mỹ nhân); núi Ðầu Rồng hay “Long đầu hí thuỷ” (1 trong 12 cảnh quan đẹp nhất tỉnh Quảng Ngãi, thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan); Long Hải (một trong những bãi biển nổi tiếng của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu); đồng bằng sông Cửu Long (nơi có hai nhánh là Sông Tiền và Sông Hậu đổ nước ra biển Ðông bằng chín cửa. Khu vực này còn mệnh danh là vùng đất Chín Rồng).

Tự hào về nguồn cội cha Rồng mẹ Tiên, dòng giống Lạc Hồng, nên từ thuở Vua Hùng dựng nước đến thời đại Hồ Chí Minh, người dân Việt Nam luôn phát huy tinh thần đoàn kết dân tộc để đánh đuổi ngoại xâm, cũng như giữ thanh bình và xây dựng, phát triển đất nước giàu đẹp.

 

Mỹ Pha

 

Chén cơm đồng bằng

Tôi sinh ra ở Bạc Liêu, một tỉnh xa xôi của đồng bằng sông Cửu Long. Ngày tôi còn bé, khoảng 60 năm trước, khi tôi biết bưng chén cơm lên ăn, là tôi được bà mẹ nghèo dầu dãi một sương hai nắng của mình dạy cho bài học về thái độ đối với hạt cơm.

Về đâu những hạt phù sa...

Dòng Mê Kông chảy vào đất Việt, từ bao đời nay gom góp phù sa hình thành nên đồng bằng châu thổ an lành, với cộng đồng dân cư mang dáng nét “văn hoá miệt vườn”, “văn hoá sông nước” hào sảng xứ này. Cà Mau - “ngón chân cái chưa khô bùn vạn dặm” - (Nguyễn Tuân) là miền đất tận cùng của đồng bằng châu thổ, được tạo nên bởi những hạt phù sa màu mỡ ấy.

Tản mạn về rồng

Rồng (âm Hán Việt gọi là long) là loài vật chỉ có trong huyền thoại được dân gian khắc hoạ hình tượng đầu sư tử, mình rắn, chân cọp, móng vuốt của chim ưng để biểu hiện sự dũng mãnh, uy lực.

Nhớ Tết quê

Bắt cá mùa nước rọt

Xóm tôi hầu như nhà nào cũng có ao, đìa, có đất nuôi tôm, chí ít cũng được vài ba công, lúc tôm thất cũng có cá lóc, cá phi, cá bống ăn qua bữa. Riêng nhà tôi chỉ mấy mét đất ven sông để cất nhà ở.

Xuân gần lại - Nhớ Tết xưa

Tết cổ truyền Giáp Thìn 2024 đang đến gần. Tết Nguyên đán gắn liền với phong tục của người Việt Nam từ rất lâu đời, thế nhưng cái Tết ngày nay ít nhiều biến đổi cho phù hợp với sự phát triển của xã hội.

Chuyến hàng cuối năm

Hồi nhỏ, tôi nghe ông nội tôi nói: “Nhờ có cách mạng mà ông bà mới có đất đai chia cho con cháu”. Sau này lớn lên tôi mới biết, nguồn gốc đất đai mà ba tôi và chú bác mỗi người vài công là do Nhà nước cấp cho giai cấp “bần cố nông” sau năm 1945, khi ta giành được chính quyền.

Chà gạo ăn Tết

Tôi không nhớ chính xác nhà mình thôi chở lúa đi chà gạo hồi nào, chỉ nhớ là cũng lâu lắm rồi. Bởi vậy, mấy ngày giáp Tết, tạt ngang nhà máy xay lúa ở ấp Tân Hưng, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau, nhìn cảnh bốc vác, tất bật cân đong, vận chuyển gạo, nếp, tấm, cám... trong âm thanh rền rền, ù ù tiếng máy chạy xay lúa, bụi cám bám phủ mọi ngóc ngách, cảm giác hoài niệm ùa về.

Tản mạn về ảnh báo chí

Dù hơn 10 năm làm phóng viên nhưng chưa bao giờ tôi được đánh giá cao về kỹ năng hình ảnh, tự mình nhận thấy đó cũng là nhược điểm cần cải thiện nhiều thêm. Dự nhiều lớp tập huấn về ảnh báo chí, song, trong đầu cũng còn nhiều băn khoăn, chưa thông suốt. Ảnh báo chí là một yếu tố quan trọng cấu thành tác phẩm báo chí, thậm chí, trong một số trường hợp sẽ quyết định đến giá trị, sức sống, sự lan toả của tác phẩm báo chí. Hiểu điều ấy là một việc, song thực tế tác nghiệp, tôi và không ít đồng nghiệp đều loay hoay khổ sở với khâu hình ảnh.

Còn thương tre trúc sau vườn...

Theo dấu chân của những lớp người tiền nhân, nghề đan đát về với Cà Mau, cây tre, cây trúc cũng thành khoảnh, thành vườn, thân thuộc và đắc dụng chớ không còn mọc hoang tạp, vô năng. Nếu tính thời gian cũng đã hơn trăm năm. Ðiểm độc đáo của nghề đan đát ở Cà Mau là theo vùng, theo xóm, theo sự trao truyền, mỗi nơi có những sản phẩm đặc trưng, nổi danh riêng biệt. Như bên Thới Bình, nức tiếng nhất là mặt hàng mê bồ, cần xé; trong khi đó, miệt U Minh lại vang danh với những mặt hàng tinh xảo gia dụng như rổ, nia, sịa, sàng, thúng...