Chương trình Ðề án Mekong 1.000 triển khai tại các tỉnh, thành phố được các địa phương chọn lựa ứng viên đưa đi đào tạo theo vị trí đang thiếu hụt và có nhu cầu cần đào tạo. Thế nhưng, sau khi trở về quê hương, có những du học sinh tốt nghiệp loại ưu, với học vị là tiến sĩ, thạc sĩ nhưng vẫn cầm đơn đi xin việc.
Có những du học sinh đến hiện tại vẫn còn làm việc theo diện hợp đồng và đang đứng trước nguy cơ bị cắt giảm để thực hiện theo đề án vị trí việc làm tại cơ quan, đơn vị. Hay có những người làm việc theo kiểu “râu ông này, cắm cằm bà kia” không đúng chuyên môn, sở trường, nên không áp dụng được kiến thức đã học vào thực tiễn.
“Xin hãy sử dụng chúng tôi”
Khảo sát thực tế từ các du học sinh sau khi trở về quê hương, họ được phân bổ về các sở, ban, ngành, cũng như các đơn vị hành chính sự nghiệp. Tuy nhiên, đa phần vị trí việc làm không đúng với chuyên môn nghiệp vụ được đào tạo, không phát huy được sở trường, năng lực chuyên môn.
Th.S Nguyễn Hoàng Việt, Trưởng phòng Quan trắc, phân tích thuộc Trung tâm Kỹ thuật công nghệ quan trắc (Sở Tài nguyên - Môi trường), chia sẻ: “Chúng tôi trở về quê hương với mong muốn được cống hiến những kiến thức đã học được cho tỉnh nhà, để tỉnh có thể phát triển ngang tầm hoặc hơn các tỉnh trong khu vực, chứ không phải làm việc để... trả nợ. Nhưng thực tế lại khác xa, Trung tâm của chúng tôi là đơn vị sự nghiệp tự thu, tự chi nên công việc hằng ngày của chúng tôi là phải “chạy” kiếm hợp đồng để tìm nguồn thu, vì vậy thời gian đâu mà làm chuyên môn. Tôi muốn đóng góp nhiều hơn cho tỉnh nhưng không có cơ hội, tôi và các anh em du học sinh mong muốn được sử dụng, chỉ khi được sử dụng thì mới thấy được khả năng, chuyên môn của chúng tôi”.
TS Nguyễn Việt Hoàng (bìa trái) mong có cơ hội tham gia các dự án lớn của tỉnh, bằng những kiến thức đã được đào tạo, vì sự phát triển chung của tỉnh.
TS Lâm Thành Thép, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) du học sinh, chia sẻ: “Nhìn nhận từ thực tế, thời gian qua, các anh chị em trong CLB du học sinh trong quá trình được đào tạo ở nước ngoài và sau đó về làm việc tại tỉnh nhà gặp những khó khăn về cả hai phía. Về thuận lợi, có rất nhiều du học sinh năng nổ, nhiệt huyết trong công việc. Bên cạnh đó, vẫn còn một bộ phận các anh chị em, đặc biệt là các anh chị em trước đây chưa từng làm việc tại các cơ quan hành chính, chưa quen được quy trình vận hành của đơn vị. Từ những lý do đó, dẫn đến trường hợp (cả trong và ngoài biên chế) chưa hết thời gian phục vụ đã tìm cơ hội tốt hơn ở bên ngoài cơ quan Nhà nước hay các tỉnh khác. Ðiều này cũng do nhu cầu của các anh chị em, ai cũng vì mục tiêu cuối cùng là cơ hội việc làm và cuộc sống”.
Theo ghi nhận, đã có gần 28 cựu du học sinh xin nghỉ việc và chuyển công tác; 10 trường hợp bồi hoàn chi phí đào tạo để tìm môi trường làm việc mới.
Thạc sĩ, tiến sĩ vẫn có nguy cơ... mất việc
Ðào tạo theo địa chỉ, theo nhu cầu nhưng thạc sĩ, tiến sĩ vẫn nằm trong diện bị cắt hợp đồng và chưa có cơ hội thi vào biên chế. Như trường hợp bạn Q.H.X, mất nhiều năm đào tạo chuyên ngành ở Nhật Bản, về nước với học vị Thạc sĩ Khoa học biển, nhưng vẫn làm việc theo hợp đồng tại Sở Tài nguyên - Môi trường. X chia sẻ: “Tôi quay về nước sau chương trình đào tạo ở Nhật với mong muốn cống hiến lâu dài, vì Cà Mau là nơi tôi sinh ra và lớn lên, chứ không chỉ đơn thuần là việc quay về trả nợ theo cam kết. Từ năm 2016 đến nay, tôi đã công tác tại Sở Tài nguyên - Môi trường, trong suốt 7 năm qua, tôi luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, tôi đang thuộc diện bị cắt hợp đồng lao động để đảm bảo thực hiện đúng Kết luận thanh tra số 698 của Thanh tra Bộ Nội vụ và theo Công văn số 299 của Sở Nội vụ báo cáo với UBND tỉnh Cà Mau. Vì theo quy định của Nhà nước là không cho hợp đồng làm công tác chuyên môn, Bộ Nội vụ đã “tuýt còi”. Chúng tôi đang đứng trước nguy cơ bị mất việc bất cứ lúc nào”.
TS Lâm Thành Thép chia sẻ thêm: “Những du học sinh như chúng tôi, sau khi được đào tạo ở nước ngoài về có mong muốn được trọng dụng nhân tài. Nếu hỏi tôi mong muốn điều gì, tôi xin nói ngay là muốn được trọng dụng. Trọng dụng những người xứng đáng, đủ điều kiện chứ không cào bằng, bởi vì trong số các anh chị em ở đây có nhiều người làm việc rất tốt, nhưng cũng có người làm việc không tốt. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phát huy, hết mình với công việc, cố gắng thắp lên nhiệt huyết, ủng hộ tinh thần cho các anh chị em, đến đâu hay đến đó. Còn lại, mong mỏi rất nhiều vào sự quan tâm của tỉnh”./.
Kim Cương - Lam Khánh
Bài cuối: Cần cơ chế "giữ chân" nhân tài