Sau khi báo Bạc Liêu đăng loạt bài với chủ đề về “phát triển bền vững trong nuôi tôm”, tòa soạn đã nhận được sự quan tâm của ngành quản lý và bà con nông dân. Để góp phần tháo gỡ những khó khăn và đưa ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh phát triển bền vững, lãnh đạo tỉnh, ngành quản lý và người nông dân đã có những ý kiến xung quanh vấn đề này.
 |
| Ông Phạm Hoàng Bê, Chủ tịch UBND tỉnh (người đứng bên phải) khảo sát mô hình nuôi tôm bền vững ở khu vực ven biển Bạc Liêu. |
Với những bất cập trong nuôi trồng và chế biến thủy sản xuất khẩu hiện nay, việc tổ chức lại sản xuất để bảo vệ môi trường, nâng cao giá trị hàng thủy sản xuất khẩu là rất quan trọng. Vì vậy, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở NN&PTNT xây dựng nhiều dự án nuôi tôm công nghiệp - bán công nghiệp (CN-BCN) gắn với đầu tư cơ sở hạ tầng để phát huy giá trị của con tôm Bạc Liêu. Trong đó, quy hoạch về hạ tầng phải đảm bảo các điều kiện về môi trường, nhất là xử lý nước thải. Riêng tình hình ô nhiễm môi trường sản xuất, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở NN&PTNT phối hợp với Sở TN-MT triển khai dự án quan trắc môi trường trong nuôi trồng thủy sản để dự báo dịch bệnh, chủ động các giải pháp phòng chống dịch bệnh, bảo vệ môi trường sản xuất…
Xuất khẩu thủy sản được xác định là thế mạnh kinh tế mũi nhọn của tỉnh, vì vậy, phát triển nhanh nhưng phải bền vững là ưu tiên hàng đầu trong chỉ đạo. Do đó, cùng với tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng cho vùng nuôi tôm CN-BCN, cần phải làm tốt công tác quản lý quy hoạch, tránh tình trạng “xé rào” gây tác động xấu cho môi trường, làm ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.
UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương phải quản lý chặt chẽ quy hoạch và kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh sẽ ban hành nghị quyết về phát triển kinh tế biển và vùng Nam Quốc lộ 1A tỉnh Bạc Liêu đến năm 2015 và những năm tiếp theo. Trong đó, sẽ quy hoạch lại diện tích nuôi trồng thủy sản gắn với nhiều mô hình sản xuất bền vững để sản xuất lượng hàng hóa lớn, tránh tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, giá trị mang lại không cao. Thông qua đẩy mạnh liên kết, hợp tác sản xuất giữa doanh nghiệp và người nuôi tôm, thực hiện mạnh việc dồn điền đổi thửa, chuyển nhượng quyền sử dụng đất để nuôi trồng thủy sản theo hướng thâm canh, hiện đại, an toàn và hiệu quả. Như việc áp dụng quy trình sản xuất khép kín theo mô hình “cánh đồng mẫu lớn” trong nuôi trồng thủy sản. Đồng thời, tập trung xây dựng các mô hình doanh nghiệp nuôi tôm kết hợp với trồng rừng và làm du lịch sinh thái…
* Ông Trần Danh Tuyên, Phó Giám đốc Sở Công thương: Chọn sản xuất hàng giá trị gia tăng làm khâu đột phá
Trong tình trạng sản xuất gặp nhiều khó khăn, một số doanh nghiệp xuất khẩu của tỉnh bị vỡ nợ thì việc tái cấu trúc lại mô hình tăng trưởng của ngành chế biến thủy sản hiện nay là rất cần thiết. Sở Công thương đã có kế hoạch tái cấu trúc lại hoạt động sản xuất để giúp các doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh, tăng hiệu quả sản xuất và hạn chế rủi ro. Tuy nhiên, muốn thực hiện được việc này, UBND tỉnh cần chỉ đạo các ngành làm tốt công tác phối hợp, kết hợp.
Trong quy hoạch phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của tỉnh giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 thì việc tập trung sản xuất các mặt hàng giá trị gia tăng được chọn làm khâu đột phá. Để thực hiện mục tiêu này, thời gian tới, Sở Công thương sẽ tăng cường hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư công nghệ sản xuất mới, không ngừng đa dạng hóa sản phẩm để thích ứng với nhiều thị trường. Đồng thời hạn chế xuất khẩu thô (do giá trị mang lại không nhiều, nhưng rủi ro cao).
Song song với đẩy mạnh xuất khẩu, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm phát triển thị trường nội địa, vì đây là thị trường tiềm năng và có sức tiêu thụ lớn. Hiện nay, Sở Công thương đang xúc tiến thành lập Hiệp hội Chế biến thủy sản xuất khẩu tỉnh với mục đích tạo ra sân chơi bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Qua đó, tránh tình trạng cạnh tranh cục bộ gây ảnh hưởng đến lợi ích của các doanh nghiệp và người nuôi tôm. Hiệp hội Chế biến thủy sản xuất khẩu tỉnh cũng là tổ chức bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp trong việc kiến nghị các vấn đề chung với các cơ quan quản lý Nhà nước, giúp các doanh nghiệp chủ động đối phó với những rào cản phi lý từ các nước nhập khẩu hoặc khi xảy ra tranh chấp thương mại.
* Ông Phạm Hoàng Giang, Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh: Kiến nghị Bộ NN&PTNT ban hành những quy định hợp lý và chặt chẽ hơn
Hiện nay, công tác phối hợp giữa các ngành, địa phương chưa được chặt chẽ, nhiều quy định chưa thống nhất, tạo nên không ít kẽ hở, từ đó gây khó khăn trong quản lý. Đơn cử như khi Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh phát hiện tôm giống không qua kiểm dịch, không đảm bảo chất lượng thì cũng không thể xử lý, vì đó là trách nhiệm của Thanh tra Sở NN&PTNT. Nếu thành lập đoàn với đầy đủ thành phần để xử lý thì phải mất nhiều thời gian và không đủ nguồn nhân lực. Do vậy, muốn giải quyết nạn tôm giống kém chất lượng một cách hiệu quả, tỉnh cần kiến nghị Bộ NN&PTNT ban hành những quy định hợp lý và chặt chẽ hơn, tránh tình trạng lách luật.
Các cơ sở kinh doanh tôm giống nhập tỉnh phải công bố nguồn gốc, xuất xứ con giống, tôm phải được kiểm dịch và phải đảm bảo chất lượng. Nếu không thực hiện theo quy định trên, cơ quan chức năng sẽ tiêu hủy, xử lý nghiêm, thậm chí công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng cơ sở vi phạm.
Để nghề nuôi tôm phát triển bền vững và góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường sản xuất, Chi cục Nuôi trồng thủy sản tỉnh đang tổ chức tập huấn cho khoảng 1.000 nông dân áp dụng mô hình nuôi tôm theo hướng VietGAP. Song để người nông dân gắn bó, tiếp tục nhân rộng mô hình nuôi tôm bền vững và đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, cần có sự liên kết chặt chẽ giữa đầu vào và đầu ra. Nếu khuyến khích nông dân nuôi tôm theo mô hình VietGAP, mà giá thu mua tôm nguyên liệu cào bằng như mua tôm thường, thì khó có thể vận động người nuôi tôm áp dụng mô hình này.
* Ông Võ Hồng Ngoãn, người nuôi tôm xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu: Bán hàng kém chất lượng thì phải bồi thường cho nông dân
Chuyện bán con giống, thuốc thú y thủy sản không đảm bảo chất lượng thật sự là vấn đề bức xúc của bà con nông dân lâu nay. Việc làm đó không chỉ là gian lận thương mại, móc túi người tiêu dùng, mà còn là tội ác. Không ít nông dân trở thành nạn nhân của nạn con giống, thuốc thú y thủy sản kém chất lượng. Cảnh nợ nần, nghèo khó của người nuôi tôm thất bại phải được xem là gánh nặng của xã hội (như con cái bỏ học, thất nghiệp và sa vào nhiều tệ nạn xã hội khác).
Vấn đề nông dân bức xúc là tại sao qua 10 năm chuyển đổi sản xuất, ngành quản lý vẫn không kiểm tra nổi chất lượng con giống, thuốc thú y thủy sản? Chẳng lẽ vấn nạn này cứ buộc người nông dân cứ phải gánh chịu? Tôi nghĩ, đối với các trường hợp vi phạm về chất lượng, cần truy cứu trách nhiệm hình sự chứ không đơn giản chỉ xử phạt hành chính (phạt vài chục triệu đồng rồi xong). Bởi thực tế cho thấy, các công ty sản xuất, kinh doanh chấp nhận chịu phạt thay vì phải chấp hành. Bên cạnh việc xử lý mạnh tay, nếu phát hiện thuốc, thức ăn, con giống của công ty nào đó không đảm bảo chất lượng, gây thiệt hại cho người nuôi tôm, thì buộc công ty đó phải bồi thường thỏa đáng.
LƯ DŨNG (lược ghi)
Xem thêm bình luận