Thu hút vốn FDI: Cần tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng và tạo mọi điều kiện cho nhà đầu tư

Đối với một tỉnh thuần nông, hạ tầng kinh tế còn gặp nhiều khó khăn như Bạc Liêu thì việc tranh thủ và thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) có vai trò đặc biệt quan trọng. Những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi để thu hút doanh nghiệp nước ngoài. Tuy nhiên, thu hút vốn FDI trong thời gian qua vẫn chưa nhiều, nhất là đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn.

Khó thu hút FDI

Bạc Liêu hiện có 16 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư có vốn FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 62 triệu USD.

Trong 16 dự án đầu tư, có đến 11 dự án đầu tư vào lĩnh vực nuôi trồng và chế biến thủy sản xuất khẩu như: Công ty TNHH NIGICO; Công ty TNHH số 1; Công ty TNHH UFEB Toàn Cầu; Công ty Cổ phần Việt Úc - Bạc Liêu; Công ty Cổ phần chế biến thủy sản Shang Yi Việt Nam; Công ty TNHH Một thành viên (MTV) thực phẩm đông lạnh Việt I-Mei; Công ty TNHH 100% vốn đầu tư nước ngoài Quảng Hoằng; Công ty Cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam - chi nhánh Bạc Liêu; Công ty TNHH giống thủy sản Uni - President Việt Nam - chi nhánh Bạc Liêu.

Giới thiệu các tiềm năng, thế mạnh của Bạc Liêu tại Hội nghị xúc tiến đầu tư khu vực ĐBSCL năm 2013. Ảnh: K.T

Các doanh nghiệp FDI còn lại đầu tư vào các lĩnh vực dịch vụ khác, gồm: chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh (như Chi nhánh Công ty TNHH Jolibee Việt Nam; Chi nhánh Công ty TNHH Loterria Việt Nam); chăn nuôi gia súc, gia cầm (Công ty Cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam - chi nhánh Bạc Liêu); mua bán gạo, tấm, cám (Công ty TNHH MTV TMDV Ngọc Duyên); sản xuất và mua bán đồ gỗ (Công ty TNHH SX-DV-TM Hiệp Nguyên); sản xuất tàu và các đồ gia dụng khác từ composite (Công ty TNHH MTV Chân Trời Mới Phần Lan - FRP)...

Phần lớn dự án tập trung vào lĩnh vực nuôi trồng và chế biến thủy sản xuất khẩu, chứ chưa có những dự án lớn mang tính động lực, ứng dụng công nghệ cao giúp kinh tế phát triển nhanh và thu hút nhiều lao động có trình độ chuyên môn cao như các tỉnh, thành khác. Đa số dự án chỉ tập trung ở những địa phương có thế mạnh về nuôi trồng thủy sản (chủ yếu là nuôi tôm) như: huyện Giá Rai, Hòa Bình, Đông Hải và TP. Bạc Liêu. Còn lại các huyện vùng ngọt chuyên lúa như: Phước Long, Hồng Dân và Vĩnh Lợi thì chưa thu hút được dự án nào.

Tồn tại thực trạng trên bao gồm nhiều nguyên nhân. Ngoài vị trí địa lý cách xa các trung tâm kinh tế lớn, xuất phát điểm thấp, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển chưa đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng giao thông nông thôn phát triển chậm, nhiều nơi chưa có đường giao thông nên chưa tạo được sức hấp dẫn cho nhà đầu tư. Bên cạnh đó, do nguồn lực còn yếu nên chưa thể đối ứng với những dự án lớn đòi hỏi vốn đầu tư lên đến con số hàng trăm tỷ đồng.

Ông Võ Văn Út, Bí thư Huyện ủy Hồng Dân cho biết: “Trong dự án xây dựng nhà máy chế biến cá chình với Hàn Quốc, đối tác yêu cầu phải đối ứng 50% vốn lưu động (khoảng 300 tỷ đồng). Số tiền này quá lớn so với một huyện nghèo. Bên cạnh đó, hạ tầng giao thông của huyện còn gặp khó, xe trọng tải lớn không thể vào được. Vì vậy, huyện chỉ có thể phát triển vùng nguyên liệu và thu mua cá chình để cung cấp cho nhà máy chế biến”.

Đây cũng là khó khăn chính trong thu hút vốn FDI hiện nay. Bởi, ngoài việc đòi hỏi vốn đối ứng, các doanh nghiệp nước ngoài còn tranh thủ sự ưu đãi về hạ tầng để giảm chi phí đầu tư.

Huy động nhiều nguồn lực

Theo Sở KH-ĐT: Để thu hút vốn FDI mang lại hiệu quả, thời gian tới, Bạc Liêu cần tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, nhất là các thủ tục liên quan đến đất đai và xây dựng; hoàn chỉnh quy chế phối hợp liên ngành, làm cơ sở xây dựng một cửa liên thông. Song song đó, cần quan tâm, tập trung đầu tư xây dựng hoàn thành các công trình hạ tầng kỹ thuật, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội cho khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, với những khó khăn về nguồn vốn đầu tư từ ngân sách, nên chưa thể đảm bảo cân đối cho đầu tư các công trình hạ tầng. Do vậy, cần tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, tập trung huy động các nguồn lực từ vốn ODA, vốn đầu tư của doanh nghiệp, đầu tư theo hình thức BOT, PPP, huy động xã hội hóa… Đồng thời cần rà soát, sắp xếp dự án theo thứ tự ưu tiên hợp lý để đầu tư hiệu quả, nhất là hạ tầng giao thông. Cần tập trung thu hút đầu tư vào các ngành dịch vụ và có cơ chế chính sách ưu đãi phù hợp, nhất là đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp - nông dân - nông thôn. Chú trọng phát triển, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; hiểu biết cơ bản về pháp luật, có trình độ lý luận chính trị, có đạo đức, trách nhiệm trong công việc…

Bạc Liêu cần thu hút vốn FDI, song, cần chọn lọc theo quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng địa bàn, ưu tiên thu hút các dự án kỹ thuật cao, các dự án thân thiện môi trường, tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao, tạo được thương hiệu cho sản phẩm. Phát huy và tận dụng mọi nguồn lực sẵn có trong tỉnh, chủ động tìm kiếm đối tác để đầu tư vào những dự án đã được xác lập, không chấp nhận những dự án có thể gây hại đến môi trường, làm ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Đơn cử như đổi mới và nâng cao chất lượng các tài liệu, ấn phẩm tuyên truyền về đầu tư nước ngoài vào tỉnh nhằm tạo sức hấp dẫn ban đầu cho các nhà đầu tư. Xây dựng các danh mục dự án ưu tiên gọi vốn đầu tư với các thông tin cụ thể về mục tiêu, quy hoạch đất, địa điểm, giá đất, thế mạnh của tỉnh… công bố trên Cổng thông tin điện tử của Sở KH-ĐT, Cổng thông tin của tỉnh để làm cơ sở cho việc tổ chức các chương trình vận động đầu tư.

Thu hút “tại chỗ”

Một nội dung quan trọng trong thu hút vốn FDI là cần quan tâm thu hút đầu tư “tại chỗ”, nhất là đối với các nhà đầu tư nước ngoài đang đầu tư trên địa bàn tỉnh. Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH-ĐT): “Việc thành lập các đoàn đi nước ngoài để vận động thu hút đầu tư là thứ yếu. Vấn đề quan trọng là việc chúng ta “đối xử” với các nhà đầu tư trong nước như thế nào? Chúng ta có thật sự quan tâm, nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong quá trình đầu tư tại địa phương? Do vậy, môi trường đầu tư tại địa phương thông thoáng, thuận lợi là vấn đề quyết định trong thu hút đầu tư nước ngoài. Bài học trên đã được minh chứng bằng thực tiễn trong thu hút đầu tư FDI ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Ông Lưu Hoàng Ly, Giám đốc Sở KH-ĐT cho rằng: “Để đẩy mạnh hơn nữa công tác thu hút, kêu gọi đầu tư, cần thực hiện thống nhất một thông điệp: “Việc gì dễ dành cho doanh nghiệp, việc gì khó dành cho cơ quan quản lý nhà nước”. Trong đó, phải tạo bước đột phá trong cải cách thủ tục hành chính ở các khâu được nhà đầu tư đặc biệt quan tâm là đăng ký kinh doanh, cấp phép đầu tư. Đồng thời hạn chế tối đa hiện tượng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức, gây phiền hà và tốn kém cho nhà đầu tư… Đặc biệt là kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của nhà đầu tư, loại bỏ những thủ tục không cần thiết, tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi, nhằm thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước...”.

KIẾT TƯỜNG