Đầu tư vốn cho nông nghiệp - nông thôn: Những ách tắc cần được khai thông

Có thể nói, sự ra đời của Nghị định 41/2010/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp - nông thôn đã mở ra nhiều cơ hội mới cho nông dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại - dịch vụ nông thôn phát triển. Song, vấn đề này còn ách tắc cần được khai thông, bởi những quy định về cho vay vẫn chưa sát với nhu cầu thực tế.

Các ngân hàng thương mại tổ chức tư vấn cho nông dân vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh ở khu vực ĐBSCL. Ảnh: Kim Trung

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bạc Liêu, một trong những bất cập trong cho vay theo Nghị định 41 là đối tượng áp dụng còn hạn chế và chưa hợp lý. Chẳng hạn như cho vay đối với nông nghiệp, nông thôn chỉ giới hạn trong phạm vi “địa bàn hành chính cấp xã”, còn thị trấn hay phường thì không. Trong khi nhiều thị trấn, phường của tỉnh hiện nay thế mạnh chủ yếu vẫn là sản xuất nông nghiệp như: thị trấn Ngan Dừa, thị trấn Châu Hưng, thị trấn Hòa Bình, thị trấn Gành Hào…

Bên cạnh đó, thủ tục cho vay còn rườm rà, vẫn tồn tại một số tổ chức tín dụng (CTTD) yêu cầu nông dân phải thế chấp tài sản, hoặc giữ tài sản đảm bảo, nhất là các ngành nghề rủi ro cao (như nuôi tôm). Do vậy, nhiều nông dân gặp khó trong tiếp cận vốn, do phần đông sở hữu diện tích đất nhỏ, vị trí đất không tiện đường giao thông nên giá thế chấp thấp, chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở hợp pháp…

Mặt khác, một số ngân hàng thương mại (NHTM), nhất là khối NHTM cổ phần lại rất thận trọng trong cho vay nông nghiệp - nông thôn. Bởi cho nông dân vay vốn, đòi hỏi cán bộ tín dụng phải quản lý, kiểm soát một lượng lớn khách hàng và hoạt động ở nhiều địa bàn khác nhau. Trong khi đó, kiến thức về sản xuất nông nghiệp còn hạn chế nên gặp khó trong công tác quản lý và thẩm định tính hiệu quả của các dự án đầu tư. Theo đó là các rủi ro trong cho vay, chi phí hoạt động ở khu vực nông thôn cao, nhưng khả năng thu hồi nợ thấp, phải trích lập quỹ dự phòng rủi ro đối với các khoản cho vay tín chấp, nên các NHTM còn e dè và chưa mạnh dạn mở rộng cho vay ở khu vực này.

Thêm vào đó, nguồn vốn cho vay của các TCTD phụ thuộc vào Hội sở, nên còn hạn chế cho vay đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân có quy mô sản xuất lớn, đầu tư trung và dài hạn. Một vấn đề quan trọng khác, thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi cũng làm nảy sinh tâm lý ỷ lại “của vay là của mình” nên chây ỳ, thiếu ý thức, trách nhiệm trong việc trả nợ vay… càng làm cho ngân hàng ngại đầu tư vì sợ khó thu hồi vốn.

Ông Phạm Thanh Bình, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - chi nhánh tỉnh Bạc Liêu, cho biết: Để khắc phục những khó khăn như hiện nay, góp phần khai thông nguồn vốn cho nông nghiệp - nông thôn, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương cần phối hợp nhịp nhàng để hỗ trợ doanh nghiệp, hộ nông dân, thiết lập các kênh liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ, đảm bảo đầu vào, đầu ra từ khâu nuôi trồng, chăm sóc, thu hoạch đến tiêu thụ sản phẩm nhằm tránh tình trạng “được mùa mất giá” và hiện tượng ép giá của các thương lái, nâng cao thu nhập, tăng cường khả năng trả nợ cho nông hộ, giảm thiểu rủi ro cho vay, tăng tính mạnh dạn đầu tư vào nông nghiệp - nông thôn của các tổ chức tín dụng. Thực hiện tốt việc đơn giản hóa thủ tục trong khâu xét duyệt cho vay, đảm bảo an toàn hoạt động, đúng theo quy định pháp luật, nhằm hỗ trợ tạo điều kiện để các doanh nghiệp, hộ nông dân được tiếp cận vốn dễ dàng, kịp thời. Rà soát các quy định, điều kiện cho vay hỗ trợ nông dân không còn phù hợp với thực tế để tham mưu cho Chính phủ sửa đổi, bổ sung điều kiện cho vay, đối tượng chính sách, phù hợp với tình hình thực tế đặt ra. Cung ứng vốn kịp thời cho phát triển sản xuất có tính trọng tâm, trọng điểm của từng ngành, từng vùng…

TÚ ANH