Ðể các nhà thiếu nhi không vắng thiếu nhi - Bài 2: Khó khăn chồng chất

(CMO) Kêu gọi xã hội hoá (XHH) là giải pháp mà các địa phương đã làm để có đủ nguồn kinh phí chi cho các hoạt động NTN. Thế nhưng, vì nhiều nguyên do, việc XHH ở các đơn vị NTN không thể đảm bảo như nhau. Việc này phần vì quy mô hoạt động NTN thời gian qua còn nhiều hạn chế, phần do sự quản lý thiếu quyết đoán.

Ngay cả “khu đất vàng” ở NTN tỉnh, từ đầu năm 2021 đến nay đã hoang phí 200 triệu đồng, khi không thể cho thuê khu vực sân bóng đá mini và khu hồ bơi. Theo phản ánh của Giám đốc NTN tỉnh Huỳnh Chí Dũng: Ðã qua tỉnh có chủ trương di dời NTN về vị trí mới để thành lập Trung tâm hoạt động giáo dục Thanh thiếu niên. Tuy nhiên, thời gian, địa điểm di dời chưa xác định được, nên gây khó khăn cho đơn vị, nhất là việc nâng cấp, sửa chữa những vật dụng, hạng mục công trình đã và đang xuống cấp.

Ngoài ra, công tác liên doanh, liên kết, cho thuê mặt bằng của đơn vị, việc ký gia hạn hay ký mới hợp đồng từ đầu năm 2021 không thể thực hiện.

Cơ hội trôi qua trên “đất vàng”

Khuôn viên NTN tỉnh được bao bọc và liên thông bởi 4 tuyến đường: Phan Ngọc Hiển, Lý Thường Kiệt, Lê Ðại Hành và Trần Hưng Ðạo. Ðây là khu vực đắc địa ở tuyến cửa ngõ, là khu “đất vàng” trong quy hoạch xây dựng và nâng cấp đô thị nội ô TP Cà Mau, với tổng diện tích hơn 30.200 m².

Năm 2020, như mọi năm trước đây, NTN tỉnh thực hiện hợp đồng cho thuê mặt bằng trên diện tích hơn 10.000 m² với các khu: Dịch vụ trò chơi ngoài trời (Khu vui chơi Thanh Thế); khu hồ bơi, khu sân bóng đá mini và 3 khu dịch vụ ăn uống (Cà phê Ðào Viên, Lục Lạc Hồng và Hà Nội Phố). Tổng kinh phí cho thuê mặt bằng hàng năm khoảng 1,8 tỷ đồng (150 triệu đồng/ tháng).

Song, đến cuối năm 2020, đầu năm 2021, phía NTN hết hạn hợp đồng với gói hợp đồng sân bóng đá mini (giáp đường Lê Ðại Hành, ngay sau quán cà phê Hà Nội Phố) và khu hồ bơi (phía cổng NTN mặt đường Lý Thường Kiệt). Nếu mọi việc thuận lợi như mọi năm, sau kết thúc hợp đồng, Ban giám đốc NTN tỉnh sẽ tổ chức đấu thầu lại, để đảm bảo không bỏ hoang mặt bằng và tranh thủ có nguồn thu đảm bảo chi các hoạt động.

Khu hồ bơi NTN tỉnh bỏ phí từ đầu năm 2021 đến nay.

“Nhưng kể từ tháng 12/2020, sau khi hết hạn hợp đồng cho thuê 2 khu đất như đã nêu thì không thể tiến hành thủ tục cho thuê lại. Vì theo Ðề án sử dụng khu vực đất NTN hiện hữu (giai đoạn 2016 - 2022) của Ban giám đốc NTN với Ban Thường vụ Tỉnh đoàn trước đó, NTN không thể tiếp tục gia hạn hợp đồng cho thuê các khu đất chỉ trong 12 tháng (chưa kể các khâu pháp lý trong thời gian kêu gọi, đấu giá, đấu thầu). Bởi, nhà đầu tư rất e ngại về vấn đề hoàn vốn trong 12 tháng khi bỏ kinh phí đầu tư và chi phí thuê đất”, ông Huỳnh Chí Dũng cho biết.

Thực tế, Ban giám đốc NTN tỉnh đã nhiều lần kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh đoàn nhưng vẫn chưa có giải pháp giải quyết. “Phương án đưa ra là hoặc tiếp tục cho thuê trong thời gian ngắn với giá thấp, hoặc giao mặt bằng các khu đất này để NTN sử dụng rồi Nhà nước đầu tư ít kinh phí sửa chữa, phục vụ nhu cầu thể dục thể thao cho thanh thiếu nhi. Trái lại, Ban giám đốc NTN và Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã trình đến Tỉnh uỷ, thậm chí Ban giám đốc NTN muốn trình bày trực tiếp với Thường trực UBND tỉnh về tình hình sử dụng tài sản công hiện hữu, nhưng trình từ tháng 2/2021 đến nay vẫn chưa có thông tin phản hồi”, ông Huỳnh Chí Dũng nói.

Theo giá hợp đồng cho thuê sân bóng đá mini (như đã cho thuê vào những năm trước) mỗi tháng 24 triệu đồng. Khu vực hồ bơi mỗi tháng 16 triệu đồng. Vô hình trung, vì “tắc trách” (có thể việc kiến nghị chưa đến cấp lãnh đạo) mà 2 khu đất vàng sinh ra tiền mỗi ngày này đi vào hoang phí. Ðến thời điểm phóng viên thực hiện loạt bài đã tròn 5 tháng của năm 2021, nếu làm bảng tính thì mỗi tháng NTN tỉnh mất nguồn thu 40 triệu đồng, tổng số tiền mất vì không thể cho thuê tiếp tục của 5 tháng vừa qua là  200 triệu đồng.

Nguồn kinh phí bị mất đi này so ra bằng tổng kinh phí cộng dồn của 3 năm liên tục để duy trì hoạt động của NTN huyện U Minh. Và là nguồn tiền cho thuê mặt bằng mơ ước đối với các NTN huyện Cái Nước, Năm Căn.

Sự thật từ những NTN... rỗng

Theo thống kê, NTN các huyện: U Minh, Cái Nước, Trần Văn Thời, Năm Căn có chi phí xây dựng từ 8 đến trên 10 tỷ đồng. Tất cả các hạng mục NTN hiện hữu ở Cà Mau đều do Tỉnh đoàn Cà Mau làm chủ đầu tư xây dựng.

Hồi mới đi vào hoạt động, một số nơi được trang bị thiết bị phục vụ công tác quản lý, tổ chức hoạt động, như: bàn, ghế, tủ hồ sơ, máy vi tính,... Tuy nhiên, qua thời gian ngắn sử dụng, một số thiết bị khai thác chưa thường xuyên và công tác bảo quản chưa tốt, thiết kế chưa phù hợp nên nhiều cơ sở vật chất, thiết bị đã hư hỏng, xuống cấp.

Có nơi NTN không thể tổ chức hoạt động. Một số NTN, các phòng chức năng được chủ đầu tư xây dựng, bàn giao nhưng chưa được hỗ trợ, trang bị cơ sở vật chất nên việc tổ chức các lớp năng khiếu gặp khó khăn. Một số nơi trang thiết bị thiếu đồng bộ nên không khai thác sử dụng được và thiếu phòng chức năng, khu vui chơi, giải trí ngoài trời.

Thực trạng xuống cấp nghiêm trọng ở NTN huyện Cái Nước.

“Năm 2013, khi bàn giao NTN, nếu Huyện đoàn không có thời gian dời về khu NTN làm việc thì đến nay NTN huyện cũng chưa có thêm tài sản gì ngoài bộ khung và các thiết bị bàn ghế do lúc dời đi Huyện đoàn để lại. Ở công trình này, NTN huyện tổ chức các hoạt động của câu lạc bộ (CLB) võ thuật, đàn piano mỗi năm được khoảng 3 lớp. Nói là nơi hoạt động, nhưng xem lại thì CLB võ thuật chỉ sử dụng khoảnh sân của NTN. Bàn ghế của khu vực NTN coi nhưng bằng không. Lớp đàn piano phải kê ghế ngồi tạm bợ”, anh Ngô Minh Trung, Bí thư Huyện đoàn, Giám đốc NTN huyện Cái Nước, thông tin.

“Bạn có thể tưởng tượng rằng NTN huyện chỉ được trang bị 2 cây kèn Trumpet trong đội kèn thì làm sao có thể sử dụng trong lễ, hội. Bởi để trang bị 1 đội kèn đầy đủ thì chi phí cần trên 100 triệu đồng. Chính vì thế mà các sự kiện ở huyện, NTN chỉ phục vụ nghi thức đội (đội trống) còn các hoạt động giao lưu cấp tỉnh hoàn toàn phải nhờ đội kèn, đội nghi thức của NTN tỉnh hỗ trợ”, chị Võ Hồng Diễm, Phó bí thư Huyện đoàn, kiêm Giám đốc NTN huyện Năm Căn nói như than.

Riêng việc tổ chức các lớp năng khiếu cho thiếu nhi khu vực thị trấn Năm Căn, chị Võ Hồng Diễm cho biết: “Phục vụ chưa được 1% tỷ lệ thiếu nhi của thị trấn. Chính vì mô hình quản lý và kinh phí yếu nên các hoạt động không thể diễn ra và thu hút đông đảo như mong mỏi. Hiện giờ, NTN muốn chiêu sinh các lớp năng khiếu cũng không thể. Vì nơi đây phòng làm việc của NTN đang cho mượn! Năm 2020, nỗ lực lắm, NTN mới tổ chức được 3 lớp năng khiếu với khoảng 150 thiếu nhi tham gia. Năm 2021 đến nay chưa thể mở được lớp nào”.

Còn anh Phạm Văn Hiền, Bí thư Huyện đoàn, Giám đốc NTN huyện U Minh, thông tin về tình hình hoạt động của NTN huyện mà buồn rười rượi: “Từ năm 2015, có thể xem là hoàng kim nhất của hoạt động NTN huyện. Lúc đó, mỗi năm NTN tổ chức khoảng 3 lớp năng khiếu cho thiếu nhi. Cộng dồn từ năm 2015 đến 2018 khoảng 15 lớp được tổ chức. Nếu NTN đảm bảo đầy đủ các thiết bị thì mỗi năm có thể phối hợp với các ngành mở từ 7 - 8 lớp năng khiếu cho các em (1 lớp khoảng 30 thiếu nhi). Giờ thì chỉ có lớp dạy bơi, NTN phối hợp với các trường học để tổ chức dạy cho học sinh”.

NTN huyện U Minh đưa vào sử dụng từ năm 2015 nhưng đến đầu năm 2018 nhiều hạng mục đã xuống cấp (chỉ 3 năm!). Ðặc biệt là khu vực hội trường ngày càng xuống cấp trầm trọng, không thể sử dụng được. Nhiều trang thiết bị như: bàn, ghế, máy tính hư hỏng do không sử dụng thường xuyên. Thậm chí khu NTN hoành tráng trị giá trên 10 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa có bảng tên.

Giờ thì nhân sự quản lý khu “nhà trống” này ở U Minh chỉ 1 Giám đốc kiêm nhiệm và 1 nhân sự bảo vệ. Mỗi năm NTN huyện được rót kinh phí 60 triệu đồng. Ít hoạt động, công trình đồ sộ trên 10 tỷ đồng để xây dựng từ năm 2015 ấy càng thêm hoang phế và hoang phí./.

Phong Phú

Bài 3: NỖI BUỒN CÔNG TRÌNH “YỂU MỆNH”