ĐT: 0939.923988
Thứ năm, 19-6-25 10:59:35
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Ðoàn Văn công Giải phóng - Một thời hoa lửa

Báo Cà Mau Các thế hệ văn công tỉnh Cà Mau tại buổi họp mặt truyền thống kỷ niệm 56 năm thành lập đoàn.

Nghệ sĩ Bảo Anh tức tốc từ TP Hồ Chí Minh về Cà Mau cùng anh em chuẩn bị cuộc họp mặt truyền thống của Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau nhân kỷ niệm 56 năm ngày thành lập. Ðêm trước ngày họp mặt, Nghệ sĩ Bảo Anh thổn thức: “Bận bịu gì cũng về dưới này. Lần này hy vọng sẽ đầy đủ hơn mấy bận trước”. Những người Cà Mau nhìn nhau như muốn khóc, trong đó có anh Phạm Thành Công (con trai của Nghệ sĩ Ưu tú Kim Chi): “Má ở nhà bệnh nhiều lắm, giờ không còn đi được nữa…”. Ðâu đó có người nhắc chú Mười Mây, chú Út Nghệ…, đâu đó có tiếng thở dài.

Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Minh Ðương hẹn mọi người sáng sớm phải có mặt ở Trung tâm Hội nghị, dù tới 15 giờ chiều cuộc họp mặt mới diễn ra. Chưa kịp ngồi, NSƯT Minh Ðương lôi ra xấp giấy: “Nè, bài phát biểu ôn lại truyền thống”, rồi ông đọc say mê cho những người ngồi chung quanh. Khi dừng lại, phát hiện Nghệ sĩ Bảo Anh, anh Phạm Thành Công đều “nín thinh”, NSƯT Minh Ðương hỏi dồn: “Ðược hả mậy, được chưa?”. Không ai bảo ai mà cùng trả lời: “Sao giống cảnh hồi đó mình tập diễn trong thời chiến tranh quá trời”.

Một thời “hoa lửa”

NSƯT Huỳnh Hảnh, nguyên Phó trưởng Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau, cho biết, những ngày đầu Ðồng khởi, từ đội tuyên truyền vũ trang, văn nghệ, Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau thành lập tại Rạch Gốc, Ngọc Hiển. Sau đó đoàn không ngừng được bổ sung về nhân lực, có sự lớn mạnh vượt bậc về tổ chức, tư tưởng, đủ sức phục vụ theo yêu cầu chính trị của thời điểm hiện tại. Mở màn cho dấu ấn của đoàn là phục vụ 2 sự kiện lớn của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Tây, Mặt trận Dân tộc giải phóng tỉnh Bạc Liêu ra mắt quốc dân đồng bào sau 1 năm Ðồng khởi.

Đoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau ra đời năm 1960 tại xóm Rạch Gốc, xã Tân Ân. Trong khó khăn, ác liệt, đoàn đã từng đem "tiếng hát át tiếng bom" mang lại lòng tin yêu cho Nhân dân, góp phần đắc lực cho kháng chiến thắng lợi.   Ảnh tư liệu: VÕ AN KHÁNH

Chiến tranh ác liệt, Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau luôn có mặt trên những tuyến lửa, tay đàn tay súng, vừa chiến đấu vừa biểu diễn phục vụ bộ đội, Nhân dân. NSƯT Huỳnh Hảnh nhớ lại: “Ác liệt nhất và vui nhất là những lần đoàn diễn ở vùng “da beo” ta và địch tranh chấp, sân khấu chỉ là lõm đất trống, phía sau căng chiếc chiếu hoặc tấm cao su làm phông”. Những bài hát ngợi ca cách mạng, châm chọc kẻ thù, ca sĩ chân đất, khăn rằn, áo bà ba vẫn gợi lên không khí vô cùng sôi nổi. NSƯT Huỳnh Hảnh kể, mặt ông diễn vai ác rất giống, có lần thủ vai đại uý nguỵ ác ôn, một chị vừa có chồng hy sinh đòi vác dao lên chém, bà con cản quá trời.

Cùng một đêm quân và dân ta nổi dậy diệt các cứ điểm Chi khu Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là, ngay ngày hôm sau, Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau có tiết mục “Tiếng trống mừng công” của Biên đạo múa Năm Châu. Cao trào sáng tác tiếp tục đẩy lên cao với 4 lớp xuân tình “Chi khu Cái Nước” của tác giả Hữu Thế. Rồi khi anh hùng Nguyễn Việt Khái bắn rơi 2 trực thăng, bẻ gãy chiến thuật “Phượng Hoàng bay” tại kinh Ông Se thì có 3 lớp Tây Thi “Hoan hô du kích Tân Hưng Tây” của tác giả Thái Sư. Tác giả Thanh Hoà ngợi ca “U Minh rực lửa” khi Mỹ - nguỵ áp dụng chiến thuật “Nhổ cỏ U Minh”…

Mỗi bước đi, nhịp điệu của cuộc chiến đều được Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau truyền tải một cách mau lẹ với những tác phẩm ghi đậm dấu ấn trong lòng quân, dân. NSƯT Minh Ðương chia sẻ: “Nơi đâu đoàn đi qua, nơi đó lời ca, tiếng hát, niềm tin vào ngày toàn thắng lại rộn vang. Chúng tôi cống hiến một cách hồn nhiên, không tính toán thiệt hơn, cũng không cần biết gian khổ, hiểm nguy nào đang chờ mình phía trước”. Trong sự cưu mang, đùm bọc của Nhân dân, dấu chân văn công đã phủ khắp mảnh đất Cà Mau, tới nơi nào đạn bom ác liệt nhất để thắp lên hy vọng.

NSƯT Minh Ðương nhớ như in: “Hôm chị Năm Chi hát bài “Gửi anh lính bờ Nam” phóng loa vô đồn Nhưng Miên, sáng lại cả tiểu đội trong đồn bỏ vũ khí, quay về với gia đình. Tên đồn trưởng xin được gặp mặt người hát bài hát tối qua”. Ðây quả thật là một chiến công “có một không hai”, làm nức lòng quân và dân vùng Viên An nói chung, về sau này trở thành “giai thoại” nằm lòng với bất cứ thành viên nào của Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau.

NSƯT Minh Ðương bồi hồi: “Những hy sinh, mất mát là điều khó tránh khỏi trong chiến tranh, 7 người nằm xuống đều là những nghệ sĩ tài hoa, họ là một phần máu thịt của đoàn, tô điểm thêm truyền thống của người văn công”.

Năm 1970, giặc bình định đánh phá ác liệt, Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau được mời về phục vụ Hội nghị Khu uỷ Khu Tây Nam Bộ tại căn cứ Ðồng Giác, Cây Tàng. NSƯT Minh Ðương thuật lại: “Chú Tám Thuận, tức đồng chí Võ Văn Kiệt, Bí thư Khu uỷ mời đoàn dùng bữa cơm, đích thân đồng chí cùng xuống ăn cơm với anh em. Lúc gặp, đồng chí thân ái gọi đồng chí Mười Mây và đồng chí Huỳnh Hảnh là 2 ông bầu cải lương. 2 em bé Việt Tiên, Thu Tùng - “văn công nhí” của đoàn thì được tặng huy hiệu ảnh Bác Hồ”.

Năm tháng có đi qua, nhưng những thời khắc lịch sử sôi động, đầy cảm xúc vẫn còn nguyên vẹn. Lớp người đầu tiên những năm 1960 của đoàn giờ đã vắng bóng nhiều, số còn lại cũng đã qua tuổi “xưa nay hiếm”, chỉ để lại niềm tự hào và nỗi nhớ nhung khôn nguôi về một thời “hoa lửa”.

Tiếp nối truyền thống

NSƯT Huỳnh Hảnh kể lại một chuyện vui: “Lúc đó tôi, Bảy Trị (Phạm Thạnh Trị, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Minh Hải) và một bạn trong đoàn bơi xuồng vượt đồng trong đêm tối, tôi chèo, 2 bạn còn lại ngủ ngồi. Tới đập kéo xuồng, 2 bạn thức dậy bớ xớ, một người nhìn thấy mặt bèo trắng trắng tưởng đất bước xuống té cái ùm, anh em cười ngất”. Từ cái nôi văn công, nhiều anh em sau này đã trưởng thành, đảm nhận nhiều trọng trách cả trong và ngoài tỉnh, nhưng như lời của NSƯT Minh Ðương: “Cái hồn cốt vẫn nằm ở Ðoàn Cải lương Hương Tràm, không thể ở đâu khác được”.

Các thế hệ văn công tỉnh Cà Mau tại buổi họp mặt truyền thống kỷ niệm 56 năm thành lập đoàn.         Ảnh: Q.RIN

Trong bối cảnh hết sức biến động của dòng nghệ thuật sân khấu cải lương, việc Ðoàn Cải lương Hương Tràm tiếp tục trụ vững, khẳng định mình bằng những thành tích nổi bật đã khiến những lớp người đi trước cảm thấy ấm lòng. NSƯT Lịch Sử, Phó trưởng Ðoàn Cải lương Hương Tràm, tâm sự: “Công ơn gầy dựng của các bậc cha, chú chúng tôi mãi mãi khắc ghi. Với niềm tự hào sâu sắc về truyền thống vinh quang của đoàn, thế hệ trẻ sẽ tiếp tục học tập, nỗ lực để giữ gìn cho bằng được danh hiệu đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân. Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau sẽ bất tử trong những trang sử Cà Mau, trong lòng những người trẻ đang tiếp nối truyền thống hôm nay”.

Trong ngày họp mặt kỷ niệm 56 năm của đoàn, nhiều người nhắc đến tên của 7 liệt sĩ đã ngã xuống trong kháng chiến chống Mỹ: Năm Châu, Bảy Ðảo, Út Thiết, Tám Vui, Thanh Trà, Hoàng An, Bá Lượng… Sự kiện về trận tập kích dã man của bọn biệt kích tại Xẻo Su, ven sông Gành Hào ngày nào như hiện về mồn một. Những năm trước, anh em trong Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau đã về nơi đó khấn bái, lập bia tưởng niệm đồng đội, đồng chí của mình, trở thành địa chỉ giáo dục truyền thống cho những thế hệ nghệ sĩ trẻ sau này. Văn công Cà Mau tài hoa, văn công Cà Mau kiên trung, anh dũng, tiếng hát, máu và hương hồn của người nghệ sĩ hoà vào đất này, góp nên ngày toàn thắng.

56 năm một chặng đường “hoa lửa”, tiếng hát của những người văn công năm nào vẫn vang vọng giữa đất mẹ Cà Mau./.

Ghi chép của Phạm Quốc Rin

Phát thanh viên - Nghề của chúng tôi

Chỉ 5 ngày sau khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Ðộc lập tại Vườn hoa Ba Ðình Hà Nội, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Ðài Tiếng nói Việt Nam đã phát đi bản tin đầu tiên vào lúc 11 giờ 30 phút ngày 7/9/1945, khẳng định nền độc lập tự do của một dân tộc, một đất nước đã có chủ quyền, có tên trên bản đồ thế giới. Cũng thời điểm ấy đã khai sinh một nghề mới, đó là nghề “nói trên sóng”, mà chuyên môn gọi là xướng ngôn viên (ngày nay thống nhất gọi phát thanh viên).

CTV - Dấu ấn riêng

Ngày 18/8/2007, Ðài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Cà Mau (CTV) tổ chức họp mặt Kỷ niệm 30 năm phát sóng phát thanh (19/8/1977-19/8/2007) và 20 năm phát sóng truyền hình (19/8/1987-19/8/2007). Trong chương trình văn nghệ chào mừng, thí sinh Quan Thanh Thuỷ, giải Nhất tiếng hát Phát thanh - Truyền hình Cà Mau lần thứ 7-2007 hát bài “Về Ðất Mũi” (Nhạc sĩ Hoàng Hợp - thơ Lê Chí). Lời thơ đó của Lê Chí tới bây giờ vẫn còn nhắc nhở chúng ta: “Ơi! Ðất Mũi Cà Mau, trăm thương ngàn mến. Một hạt phù sa lấn biển thêm rừng. Ðều giục người đi nhanh nhanh đôi bàn chân, nhanh nhanh những nghĩ suy và ước vọng. Về đất biển Cà Mau, thấy đất trời thêm rộng lớn...”.

Làm báo Tết ngày ấy

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Trường Tuyên huấn Trung ương III phụ trách công tác bồi dưỡng, đào tạo cán bộ tuyên huấn - báo chí - tuyên truyền từ Ðà Nẵng trở vào phía Nam. Năm 1978-1979, trường này mở lớp báo chí trung hạn. Tỉnh Minh Hải (Cà Mau - Bạc Liêu) có số học viên đông nhất, hơn 20 người. Cuối năm 1979, lớp bế giảng, chúng tôi về bổ sung cho Báo và Ðài Phát thanh Minh Hải (hồi đó tỉnh chưa có truyền hình).

Vẻ vang báo chí cách mạng địa đầu phương Nam - Bài cuối: Báo chí thời công nghệ số

Trong dòng chảy sôi động của Báo chí Cách mạng Việt Nam, báo chí Cà Mau đã và đang khẳng định vai trò là tiếng nói tin cậy của Ðảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh nhà. Nếu như báo chí cách mạng trong những giai đoạn lịch sử trước đây là “chiến”, thì thời đại ngày nay, sức mạnh thông tin của báo chí là tri thức. Nghĩa là báo chí phải chuyển sang cung cấp tri thức.

Nguyễn Mai và những chuyện đời thường

Người đa tài nhất trong những người cầm bút vùng Tây Nam Bộ những năm đánh Mỹ cứu nước là Nguyễn Mai. Anh viết thạo, viết vững chắc các loại ký, truyện, bình luận, xã thuyết và tuỳ bút... Anh sử dụng được các thể loại thơ, đặc biệt thơ trào lộng.

Vẻ vang báo chí cách mạng địa đầu phương Nam - Bài 2: Những nhà báo trung dũng

Báo chí cách mạng tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu ghi nhận sự dũng cảm, mưu trí, kiên gan, sẵn sàng hy sinh tính mạng của bao thế hệ nhà báo trong mưa bom bão đạn để làm tròn sứ mệnh thiêng liêng của “người lính đi đầu” trên mặt trận tư tưởng - văn hoá, cả trong thời chiến và thời bình. Nhiều người trong số họ đã anh dũng ngã xuống, hiến dâng đời mình cho độc lập, tự do của quê hương, đất nước.

Vẻ vang báo chí cách mạng địa đầu phương Nam

Trong suốt quá trình hình thành và phát triển 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, Báo chí Cách mạng Cà Mau và Bạc Liêu không thể tách rời với lịch sử Ðảng bộ tỉnh của 2 địa phương - đó là khẳng định của Nhà báo Nguyễn Duy Hoàng, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Bạc Liêu. Nhìn về quá khứ, “cây đại thụ” của làng báo Cà Mau - Bạc Liêu, Nhà báo lão thành Phạm Văn Tri (Bảy Minh), nguyên Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Cà Mau, cho rằng, trên vùng đất ở thời kỳ làng nước còn hoang sơ, con người thưa thớt, song công việc làm báo nơi địa đầu phương Nam cũng đã được nhen nhóm, từng bước hình thành hoạt động báo chí chống kẻ thù cướp nước và bán nước.“Từ buổi bình minh cách mạng và trải qua các chặng đường đấu tranh, Báo chí Cách mạng Cà Mau - Bạc Liêu luôn hiện diện, sát cánh cùng Ðảng bộ và Nhân dân, trở thành lực lượng xung kích chiến đấu quên mình, vì mục tiêu, lý tưởng của Ðảng, của cách mạng”, Nhà báo lão thành Phạm Văn Tri khẳng định.

Số hoá để phát triển nông nghiệp bền vững - Bài cuối: Nhìn về tương lai đầy triển vọng

Những giải pháp và phương hướng từ ngành nông nghiệp liên tục được đề xuất, triển khai để thúc đẩy chuyển đổi số một cách nhanh chóng, mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu phát triển nền nông nghiệp xanh, phát triển bền vững.

Số hoá để phát triển nông nghiệp bền vững - Bài 2: Bài toán cân não

Câu chuyện chuyển đổi số trong nông nghiệp Cà Mau không chỉ là hành trình số hoá những ao tôm, thửa ruộng, mà là quá trình “số hoá tư duy”, điều này không dễ dàng, khi thói quen canh tác thủ công, truyền thống đã ăn sâu vào máu thịt của người nông dân bao đời.

Số hoá để phát triển nông nghiệp bền vững

Theo “Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố tích cực phát huy thế mạnh, khắc phục hạn chế trong số hoá nông nghiệp và môi trường. Mục tiêu là xây dựng nền nông nghiệp thông minh, an toàn, hội nhập quốc tế, thích ứng với biến đổi khí hậu và nâng cao giá trị gia tăng.