(CMO) Với chiều dài bờ biển hơn 254 km, Cà Mau không chỉ có lợi thế phát triển nghề khai thác thuỷ sản mà đây còn là tiềm năng lớn để hình thành và phát triển những đô thị ven biển, trên biển và đảo, hướng tới mục tiêu vươn ra biển, dựa vào biển và làm giàu từ biển.
Với vị trí địa lý thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên phong phú, thềm lục địa rộng lớn đã tạo ra cho tỉnh lợi thế về kinh tế biển, khai thác và chế biến thuỷ sản, công nghiệp, du lịch sinh thái, khai thác khoáng sản… khó nơi nào có thể so sánh được. Tuy nhiên, có thể nói, thời gian qua tiềm năng kinh tế biển Cà Mau chưa được khai thác đúng mức.
Khai thác thuỷ sản là thế mạnh của thị trấn Sông Ðốc. |
Tam giác đô thị động lực
Trong định hướng phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn những năm tiếp theo, tỉnh Cà Mau xác định 3 đô thị động lực của tỉnh, là TP Cà Mau, thị trấn Sông Ðốc và thị trấn Năm Căn. Trong đó, thị trấn Sông Ðốc là đô thị ven biển hiện nay có quy mô phát triển lớn thứ 2 trong tỉnh và còn rất nhiều tiềm năng chưa được khai thác đúng mức.
Ðô thị Sông Ðốc nằm dọc 2 bên bờ sông Ông Ðốc, ngay cửa biển đổ ra biển Tây, tuyến đường thuỷ nội địa quan trọng nối với Cà Mau, đi Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh. Nằm tại vị trí cửa ngõ hành lang giao thông thuỷ quốc gia thông với biển Tây, đô thị Sông Ðốc còn có lợi thế từ tuyến đường bộ dọc sông Ông Ðốc về TP Cà Mau.
Ngoài ra, đô thị Sông Ðốc đóng vai trò vị trí trung tâm trong hành lang đô thị ven biển Tây. Nằm cách 20 km về phía Nam là đô thị ven biển Cái Ðôi Vàm, cách 20 km và 40 km về phía Bắc là hòn Ðá Bạc và Khánh Hội. Ðây cũng chính là hành lang kinh tế biển quan trọng của tỉnh. Ngoài ra, đây còn là tuyến du lịch sinh thái ven biển với rừng ngập mặn, thắng cảnh tự nhiên hòn Ðá Bạc...
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển chung của tỉnh, đô thị Sông Ðốc đã có những bước phát triển nhanh về kinh tế, xã hội. Ðô thị nằm ở cửa sông và 2 bên bờ sông Ông Ðốc, sát ngư trường lớn là khu vực biển Tây, được xem là một trong những đô thị bến cảng có quy mô đánh bắt hải sản lớn nhất tỉnh. Tuy nhiên, thế mạnh này mới chỉ được khai thác một phần ở khâu dịch vụ nghề cá. Cụ thể là đầu mối đánh bắt hải sản quy mô lớn, xa bờ; cảng cá và các dịch vụ hậu cần nghề cá, cơ khí đóng, sửa chữa tàu thuyền, tiểu thủ công nghiệp…
Trong khi đó, nhiều lợi thế phát triển thương mại dịch vụ và công nghiệp chế biến thuỷ hải sản, du lịch… còn bỏ ngỏ. Ðặc biệt, đô thị đang phải đối mặt với những thách thức, khó khăn do thiếu cơ sở hạ tầng, vệ sinh môi trường, không gian đô thị hiện nay chủ yếu là xây dựng tự phát, chen chúc, kéo dài dọc theo 2 bên sông Ông Ðốc và kênh rạch. Từ đó, khiến nhiều khu vực quá tải về dân cư và thiếu hạ tầng, ô nhiễm môi trường, thiếu an toàn phòng, chống cháy nổ…
Cả 2 đô thị, Sông Ðốc và Năm Căn, đều có những tiềm năng, thế mạnh riêng để nằm trong các trọng điểm đầu tư của Nhà nước và của tỉnh khi thực hiện chiến lược phát triển kinh tế biển. TP Cà Mau, đô thị Sông Ðốc và đô thị Năm Căn không chỉ là 3 cực tăng trưởng kinh tế của tỉnh, mà còn là 3 cực đô thị hoá, không chỉ thu hút sự tập trung các nguồn đầu tư mà còn thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu lao động và chuyển dịch dân số nông thôn vào đô thị trên toàn tỉnh. “Trong định hướng phát triển của tỉnh đến năm 2030 và những năm tiếp theo, tỉnh tập trung phát triển 2 đô thị ven biển với rất nhiều tiềm năng là Năm Căn và Sông Ðốc. Ðặc biệt, dù tập trung phát triển đô thị nhưng vẫn phải giữ hệ môi trường sinh thái, nhất là các khu vực rừng ngập mặn Ngọc Hiển, để tạo ra giá trị gia tăng”, đây là khẳng định của Phó bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Quân trong buổi tiếp và làm việc với các tập đoàn đầu tư vào trung tuần tháng 4 vừa qua.
Dù còn nhiều khó khăn, nhưng hiện nay tỉnh đang tập trung đầu tư phát triển hạ tầng đáp ứng cho sự phát triển của đô thị ven biển. |
Tập trung hướng ra biển
Ðể tỉnh Cà Mau nói riêng và Việt Nam nói chung trở thành quốc gia biển mạnh, phát triển bền vững, thịnh vượng, an ninh, an toàn, kinh tế biển đóng góp quan trọng vào kinh tế đất nước theo mục tiêu Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 9/2/2020 của Chính phủ, cần rất nhiều nguồn lực và công việc phải làm phía trước.
Là nhà đầu tư với nhiều năm kinh nghiệm trong đầu tư những đô thị biển, khu du lịch biển tầm vóc thế giới, Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu Ðào Hồng Tuyển chia sẻ: "Các khu đô thị du lịch ven biển cần phải được đầu tư đồng bộ và toàn diện. Trong đó, không thể thiếu là hệ thống dịch vụ hậu cần nghề cá như kho lạnh, khu chế biến, phân loại, trung tâm bán đấu giá hải sản, cấp nước, xăng dầu, xử lý nước thải tập trung… Cần có khu làng chài ven biển để ngư dân có thể đậu tàu ngay trước cửa nhà, có phố ẩm thực làng chài để phát triển du lịch".
“Ngoài ra, một nhân tố quan trọng là phải có hệ thống trường đào tạo nghề cho thuỷ thủ, pháp luật cho ngư dân, có các khu nhà ở xã hội, các câu lạc bộ thuỷ thủ, khu văn phòng liên ngành… Nói chung, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để ngư dân an cư, gắn bó với nghề biển, ngoài việc sinh sống bằng nghề biển, có thể tăng thu nhập bằng cách kết hợp du lịch sinh thái làng chài”, ông Tuyển cho biết thêm.
Nói về phát triển các dịch vụ, vận tải, đặc biệt là du lịch, Cà Mau còn được thiên nhiên ban tặng một lợi thế mà khó nơi nào có được là Hòn Khoai. Hòn Khoai là nơi có vị trí địa lý và cả điều kiện rất thuận lợi trong phát triển cảng nước sâu, trung chuyển hàng hoá từ nội địa cho đến quốc tế và cho du lịch biển; xây dựng các khu vui chơi giải trí ở khu vực ven đảo. Không chỉ vậy, gần cụm đảo Hòn Khoai hướng vào đất liền là dãy rừng đước của 2 huyện: Năm Căn và Ngọc Hiển, với không khí trong lành, thực phẩm sạch, rất thuận tiện phát triển khu nghỉ dưỡng.
Với những lợi thế ấy, trong cả Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1037/QÐ-TTg ngày 24/6/2014 và Quy hoạch chi tiết được Bộ Giao thông vận tải phê duyệt tại Quyết định số 3383/QÐ-BGTVT ngày 28/10/2016, đều xác định cảng biển cho tàu trọng tải lớn tại khu vực đảo Hòn Khoai, tỉnh Cà Mau là cảng tiềm năng phát triển phù hợp với nhu cầu và năng lực của nhà đầu tư. Từ đó, Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh thực hiện các bước liên quan đến công tác chuẩn bị đầu tư theo hình thức đối tác công tư và đầu tư xã hội hoá.
Theo đề xuất quy hoạch xây dựng, cảng Hòn Khoai sẽ trở thành cảng tổng hợp quốc gia, cửa ngõ quốc tế (loại 3) trong hệ thống cảng biển Việt Nam. Có khả năng tiếp nhận được các tàu trọng tải lớn của thế giới kết hợp là đầu mối trung chuyển quốc tế cho các nước trong khu vực. Là cơ sở tiền đề từng bước phát triển Cà Mau thành một đầu mối logistic của khu vực Ðông Nam Á trong chuỗi cung ứng thương mại toàn cầu. “Nếu cảng Hòn Khoai thành công, không chỉ sẽ đưa tỉnh phát triển nhanh, mà còn góp phần cho sự phát triển chung của cả nước. Ðây sẽ là nơi đưa Cà Mau phát triển nhanh, vươn lên trở thành tỉnh dẫn đầu khu vực miền Tây”, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Quân nhận định./.
Nguyễn Phú