ĐT: 0939.923988
Thứ năm, 21-11-24 18:08:01
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

HƯỚNG TỚI KỶ NIỆM 70 NĂM SỰ KIỆN TẬP KẾT RA BẮC (1954-2024)

Người tạo dấu ấn

Báo Cà Mau

Chân dung Nguyễn Ngọc Cung.

Những ngày lập đông 1954, gió chướng thổi mạnh, không khí lạnh từ biển Ðông ùa vào cửa sông Ông Ðốc, cũng là lúc cán bộ, chiến sĩ, con em các tỉnh Nam Bộ, trong đó có Nguyễn Ngọc Cung, xuống tàu Kilinski của Ba Lan đi tập kết ra Bắc, lên bến Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hoá. Không lâu sau đó, trên đất Bắc, Nguyễn Ngọc Cung trở thành thành viên sáng lập: Hội Sân khấu Việt Nam; Hội Nhà văn Việt Nam; Hội Ðiện ảnh Việt Nam. Ông sáng tác kịch bản phim "Biển động" vào cuối năm 1957.

Truyện phim là câu chuyện kể bằng hình về cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ, mà dấu ấn lịch sử là Nhà giáo, Nhà báo, Nhà hoạt động cách mạng Phan Ngọc Hiển cùng 9 chiến sĩ gan dạ, dùng tàu ghe đánh cá từ cửa biển Rạch Gốc, Tân Ân, vượt biển trong đêm, với vũ khí thô sơ đã giết chết chúa đảo Olivier (của Pháp), làm chủ hoàn toàn đảo Hòn Khoai vào nửa đêm, rạng sáng 13/12/1940.

Cuộc khởi nghĩa thắng lợi trên mảnh đất tận cùng chót Mũi Cà Mau được Nguyễn Ngọc Cung viết thành kịch bản. Cùng Ðạo diễn Mai Lộc; Nhà quay phim Khương Mễ và các diễn viên: Ba Vân, Thanh Hương... kịch bản này trở thành một bộ phim sống động, hào hùng. 

Trong lời nói đầu kịch bản phim, Nguyễn Ngọc Cung đã trải lòng: "Với "Biển động", chúng tôi không có tham vọng diễn lại cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ, cả nguyên nhân và kết quả của nó. Làm sao tả được một biến cố lịch sử vĩ đại như Nam kỳ năm 1940 trong một câu chuyện phim ngắn ngủi, chỉ 60 phút, trong hoàn cảnh xa cách Nam Bộ, thiếu thốn tài liệu như ngày nay. Qua những sự việc xảy ra, trong và quanh gia đình một nông dân miền biển, ở một nơi xa, uy thế của thực dân phong kiến đang đè nặng trên đầu mọi người và phong trào cách mạng đang âm thầm nhưng bồng bột, chúng tôi chỉ mong mỏi nói lên phần nhỏ nào cái tâm lý của Nhân dân, nhất là nông dân Nam Bộ đối với thời cuộc lúc bấy giờ. Chúng tôi chọn nơi xảy ra cuộc khởi nghĩa (xã Tân Ân, Cà Mau ) và lấy một khía cạnh nhỏ cuộc khởi nghĩa đã xảy ra (chuyện Giáo Hiển) làm bối cảnh. Dựa vào tâm lý quần chúng trong xã hội lúc bấy giờ, xây dựng câu chuyện gia đình ông Ba. Qua câu chuyện ấy mong nói lên một sự thật lịch sử là: Cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ năm 1940 tuy thất bại, nhưng cuộc cách mạng phản phong, phản đế của Nhân dân ta do Ðảng lãnh đạo đã lớn mạnh hơn bao giờ hết. Thành công của cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ là đã thức tỉnh đông đảo quần chúng. Gió cách mạng đã làm xáo động về người khổ cực nhất bấy lâu, chỉ mong sao được sống yên ổn trong bần cùng. Biển đã động, sóng biển đã nổi lên rồi, sẵn sàng cuốn phăng đi theo dòng nước bể đang cuồn cuộn dâng lên. Ðiều này giải thích tại sao Nhân dân Nam Bộ đã thành công rực rỡ trong Cách mạng Tháng Tám, mặc dù bị thực dân đàn áp vô cùng dã man sau cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ. Ðó là chủ đề, là chuyện tôi muốn thể hiện trong khi xây dựng "Biển động". Hy vọng ngày nào đó, bộ phim truyện nhựa thời lượng 60 phút này sẽ được trình chiếu cho Nhân dân Cà Mau xem, dù chỉ một lần...".

Diễn viên chính trong phim truyện “Biển động” do Nguyễn Ngọc Cung viết kịch bản.

 

Cảnh quay tại Sầm Sơn, Thanh Hoá năm 1957.

 

Nhà quay phim Khương Mễ đang thực hiện cảnh quay “Biển động” tại bãi biển Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hoá  năm 1957.

 

Ðạo diễn Mai Lộc và quay phim Khương Mễ đang thực hiện cảnh quay phim truyện “Biển động” năm 1957. Ảnh tư liệu

Vài nét về tác giả Kịch bản phim "Biển động": Nguyễn Ngọc Cung sinh ngày 8/2/1927 tại căn nhà Số 21, đường Trưng Trắc, Phường 2, TP Cà Mau, ngày nay. Nguyễn Ngọc Cung sớm giác ngộ cách mạng từ năm 1945, tham gia tổ chức Thanh niên Tiền phong tại thị trấn Cà Mau. Hoạt động không bao lâu, Nguyễn Ngọc Cung bị giặc Pháp bắt giam tại Khám Lớn Cà Mau cùng thân sinh, là ông Nguyễn Ðạo Ðức. Không có bằng chứng kết tội, nên giặc Pháp trả tự do cho 2 người vào năm 1946.

Khi ra tù, Nguyễn Ngọc Cung tiếp tục công tác tại Chi hội Văn nghệ Giải phóng Nam Bộ và được kết nạp vào Ðảng Lao động Việt Nam năm 1947. Từ môi trường công tác thuận lợi ở Văn nghệ Giải phóng nên Nguyễn Ngọc Cung sớm bộc lộ tài năng của mình. Trong khoảng thời gian ngắn (từ năm 1947-1951) ông sáng tác nhiều chặp cải lương phục vụ công cuộc kháng chiến cứu quốc, như: “Nợ nước tình nhà", “Huyết lệ thù", “Vẹn tình cá nước", "Hai bó rơm"...

Rời bến sông Ông Ðốc lên chiếc tàu Kilinski của Ba Lan tập kết ra Bắc, ông tiếp tục hăng say sáng tác nhiều thể loại văn nghệ. Nhiều câu chuyện truyền thanh do Nguyễn Ngọc Cung sáng tác như: "Câu chuyện dưới trăng", ca cảnh "Tây Thi", vở cải lương "Kiều Nguyệt Nga"... được phát sóng trên Ðài Tiếng nói Việt Nam lúc bấy giờ.

 

Lê Vũ Hoàng

 

Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thị Mai viếng Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh

Sáng nay (16/11), Đoàn công tác Ban Tuyên giáo Trung ương do Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thị Mai làm trưởng đoàn đến viếng, dâng hương tại Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (Khóm 1, Phường 1, TP Cà Mau) và Khu di tích lịch sử cấp tỉnh Bia kỷ niệm Bác Hồ với cây vú sữa miền Nam, tại Ấp 10, xã Trí Phải, huyện Thới Bình.

Tổng duyệt chương trình cầu truyền hình kỷ niệm 70 năm sự kiện tập kết ra Bắc

Để chuẩn bị sẵn sàng cho sự kiện trọng đại lễ kỹ niệm 70 năm chuyến tàu tập kết ra Bắc (1954-2024), tối 15/11, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Tiến Hải; Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Ngại; Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Luân đến dự buổi tổng duyệt chương trình cầu truyền hình kỷ niệm 70 năm sự kiện tập kết ra Bắc (1954-2024) và rà soát công tác tổ chức lễ.

“200 ngày tập kết ra Bắc ở Cà Mau - Tầm nhìn chiến lược và giá trị lịch sử” 

Nhằm đánh giá toàn diện về vai trò, ý nghĩa lịch sử và tầm nhìn chiến lược của Đảng, Bác Hồ trong sự kiện tập kết năm 1954, chiều 15/11, tỉnh Cà Mau tổ chức Hội thảo khoa học "200 ngày tập kết ra Bắc ở Cà Mau - tầm nhìn chiến lược và giá trị lịch sử". Đây là một trong những hoạt động ý nghĩa nằm trong chuỗi hoạt động của sự kiện 70 năm tập kết ra Bắc.

Bến tập kết năm xưa

Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ ngày 20/7/1954, miền Bắc hoàn toàn giải phóng, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội; miền Nam tiếp tục thực hiện cuộc cách mạng dân tộc dân chủ Nhân dân. Theo Hiệp định Giơ-ne-vơ quy định, cùng với Khu tập kết 80 ngày ở Hàm Tân (Bình Thuận) và Xuyên Mộc (Bà Rịa - Vũng Tàu), Khu tập kết 100 ngày ở Cao Lãnh (Ðồng Tháp), thì Khu tập kết 200 ngày ở Cà Mau. Cửa biển Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời là bến tập kết để đưa cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong, học sinh ở miền Nam ra Bắc để lao động, học tập, tạo nguồn cán bộ phục vụ cách mạng miền Nam.

Xúc cảm vẹn nguyên

Từ những ngày đầu tháng 11, cao điểm các hoạt động Kỷ niệm 70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc (1954-2024) được diễn ra khắp nơi trong tỉnh Cà Mau. Ðối với những người trong cuộc - chứng nhân của dấu mốc lịch sử ấy lại ùa về bao cảm xúc bồi hồi, nôn nao ngày họp mặt để sống lại hồi ức cách nay 70 năm, ngày lên tàu rời quê hương với niềm tin mãnh liệt vào con đường cách mạng mà Ðảng và Bác Hồ đã chọn.

Từ Sông Ðốc các anh đi

Vào khoảng cuối năm 1954, mấy chục căn nhà dọc theo sông Cái Bát (xã Tân Dân, huyện Ðầm Dơi ngày nay) đều có bộ đội đóng quân, riêng căn nhà 3 gian của tôi đủ chứa cả tiểu đội. Các anh di chuyển bằng những chiếc xuồng năm lá, từ Cần Thơ, Vĩnh Long... xuống. Chỉ ít hôm là các anh đi, về đâu tôi chẳng hề biết, chỉ để lại tình cảm quân - dân như cá với nước. Cho đến khi lớn lên, đi làm cách mạng, tôi mới biết Cà Mau là vùng tập kết 200 ngày, vậy là chắc các anh đi về Sông Ðốc để lên tàu tập kết ra Bắc.

Bác Ba Lê Duẩn và Nghị quyết 15

Năm 1954, sau Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, Cà Mau là điểm tập kết lớn nhất Nam Bộ với 200 ngày và Sông Ðốc là bến tiễn đưa bộ đội và đồng bào miền Nam ra Bắc.

Sông Đốc sẵn sàng cho sự kiện 70 năm tập kết ra Bắc (1954-2024)

Chỉ còn 2 ngày nữa tại thị trấn Sông Đốc huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau sẽ diễn ra lễ kỉ niệm 70 năm sự kiện tập kết ra Bắc (1954-2024). Đây là sự kiện có ý nghĩa chính trị quan trọng, ghi nhớ sự kiện các chuyến tàu chở hàng trăm ngàn cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam ra miền Bắc lao động, học tập, nhằm đào tạo cán bộ cho cách mạng miền Nam.

Nói chuyện chuyên đề vai trò phụ nữ trong sự kiện tập kết ra Bắc

Sáng nay (14/11), Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh Cà Mau tổ chức buổi chuyên đề Vai trò đóng góp của phụ nữ trong sự kiện tập kết ra Bắc và hưởng ứng tháng hành động vì bình đẳng giới, phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2024, tại xã Trí Phải, huyện Thới Bình. 

Lịch sử vọng vang

Hiệp định Giơ-ne-vơ chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Ðông Dương được ký kết (20/7/1954), Cà Mau được chọn là 1 trong 3 khu vực tập kết, chuyển quân của lực lượng cách mạng ở Nam Bộ với thời hạn 200 ngày. Sau 70 năm, với độ lùi của thời gian, sự kiện tập kết ở Cà Mau đã được đánh giá, khẳng định ngày càng toàn diện, thấu đáo về tầm vóc, ý nghĩa, vai trò hết sức đặc biệt trong tiến trình lịch sử cách mạng của địa phương, Nam Bộ và đất nước.