Sông Đốc hiện thực hoá “giấc mơ phố biển”: Bài 1: Hạ tầng ngổn ngang

Sông Ðốc, thị trấn biển giàu tiềm năng, nơi hội tụ các điều kiện để trở thành trung tâm kinh tế biển không chỉ của tỉnh mà có thể vươn lên tầm khu vực. Vì vậy, việc xây dựng Sông Ðốc trở thành phố biển xứng tầm một thị xã đã được các cấp, các ngành trong toàn tỉnh hạ quyết tâm thực hiện nhiều năm qua. Tuy nhiên, hiện nay Sông Ðốc còn quá bộn bề, với nhiều nút thắt cần tháo gỡ.

Sông Ðốc, thị trấn biển giàu tiềm năng, nơi hội tụ các điều kiện để trở thành trung tâm kinh tế biển không chỉ của tỉnh mà có thể vươn lên tầm khu vực. Vì vậy, việc xây dựng Sông Ðốc trở thành phố biển xứng tầm một thị xã đã được các cấp, các ngành trong toàn tỉnh hạ quyết tâm thực hiện nhiều năm qua. Tuy nhiên, hiện nay Sông Ðốc còn quá bộn bề, với nhiều nút thắt cần tháo gỡ.

Sông Ðốc có đoàn tàu khai thác thuỷ sản trên 1.300 chiếc với 20.000 ngư dân ngày đêm bám biển. Sản lượng thuỷ sản mỗi năm cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh trên 100.000 tấn. Theo Phó Chủ tịch UBND thị trấn Sông Ðốc Lâm Văn Phú, Sông Đốc có tốc độ phát triển khá nhanh cả về tốc độ đầu tư xây dựng cho đến cả đời sống, sản xuất kinh doanh và là một trong những trung tâm kinh tế - xã hội góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của huyện Trần Văn Thời và tỉnh Cà Mau.

Hạ tầng chưa theo kịp nhu cầu phát triển

Sông Ðốc bao đời nay được nhiều người biết đến như vùng đất lành, thị trấn của những tỷ phú và là nơi có thể mang lại cơm no áo ấm cho nhiều người. Từ đó, dòng người di cư từ nhiều nơi trong cả nước về đây tìm cơ hội đổi đời khiến Sông Ðốc ngày một quá tải, chật hẹp, đặc biệt là hạ tầng giao thông.

Là người chứng kiến toàn bộ quá trình phát triển của thị trấn Sông Ðốc từ  thuở nơi đây chỉ có vài trăm nóc nhà nay là đô thị loại 4, ông Tư Biểu, 64 tuổi (Nguyễn Tấn Biểu) không giấu được xúc động: "Có ai ngờ vùng đất hoang vu “dưới sông sấu lội, trên rừng cọp đua” này mà chỉ có mấy mươi năm lại trở nên sầm uất thế này. Cuộc sống phát triển, bà con ăn nên làm ra, ngày một nhiều các cơ sở, dịch vụ phục vụ từ vật chất đến tinh thần cho người dân tốt hơn, nhưng kéo theo đó nhịp sống thị trấn ngày càng thấy ngột ngạt hơn vì đất chật, người đông".

Nghề khai thác biển ở Sông Ðốc góp phần giải quyết việc làm cho lao động ở địa phương.

Nghề biển phát triển, các dịch vụ hậu cần nghề cá cũng theo đó đi lên. Trong đó, đặc biệt là hơn 1.500 cơ sở kinh doanh ngư cụ, xăng dầu và nhiều lĩnh vực khác chen chúc nhau hai bên bờ Sông Ðốc, hoạt động nhộp nhịp quanh năm. Cửa biển Sông Ðốc mấy mươi năm qua cưu mang, nuôi dưỡng và đã giúp không ít gia đình trở nên giàu có chỉ với 2 bàn tay trắng khi mới đặt chân về đây.

Nhiều tiềm năng để phát triển là lực hút hấp dẫn các thành phần kinh tế về đây đầu tư phát triển. Các doanh nghiệp đến Sông Ðốc để tìm cơ hội đầu tư mới, người nghèo không tư liệu sản xuất cũng chọn Sông Ðốc để mưu sinh...

Ông Lâm Văn Phú nhận định, việc đầu tư phát triển cho Sông Ðốc còn nhiều hạn chế. Hạ tầng giao thông,  đô thị còn nhiều yếu kém, chưa đáp ứng so với vị thế, tiềm năng và nhu cầu phát triển.

Sự quá tải ngày càng tăng

Là thị trấn ven biển lớn nhất tỉnh, người dân nơi đây chủ yếu sống dựa vào nghề khai thác biển. Thế nhưng, trong những năm gần đây, cửa biển Sông Ðốc đang bị cạn do phù sa bồi lắng, chỉ còn một luồng lạch nhưng vẫn chưa được nạo vét, ảnh hưởng không nhỏ đến việc ra vào cửa biển của những phương tiện khai thác thuỷ hải sản, nhất là phương tiện có công suất lớn. Dưới sông nước cạn, trên bờ đường nhỏ hẹp và xuống cấp.

Ông Lâm Văn Phú chia sẻ, gần như trong lòng thị trấn các tuyến đường đều đã trở nên quá tải. Toàn bộ đường ở đây là đường nhỏ, chỉ có trục chính nối từ trung tâm hành chính thị trấn ra Ðồn Biên phòng Sông Ðốc là rộng được 4 m, còn lại các đường nhánh chỉ 2-3 m, thậm chí có 1,5 m và không còn khả năng mở rộng, do đã đến cửa nhà người dân.

Một trong những trục giao thông huyết mạch phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đi lại của doanh nghiệp và người dân Sông Ðốc đó chính là tuyến Tắc Thủ - Rạch Ráng - Sông Ðốc dài khoảng 38 km. Tuy nhiên, theo ông Phú, tuyến đường này giờ cũng đã quá tải nghiêm trọng. Trong khi đó, tuyến đường phía bờ Nam nối với Quốc lộ 1 thì đang trong quá trình xây dựng chưa thể sử dụng. Hạn chế về giao thông đã phần nào ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của thị trấn cũng như nhiều hoạt động khác, nhất là việc thu hút đầu tư.

Nét đặc trưng của người dân vùng sông nước Cà Mau có thể thấy rõ nhất mỗi khi đến với thị trấn Sông Ðốc. Nơi đây hầu như toàn bộ các nhà máy lớn, nhỏ, các cơ sở sản xuất kinh doanh ngư lưới cụ, xăng dầu, xưởng cơ khí... đều tập trung hai bên bờ sông. Mặc dù vậy, nhưng đến nay việc đi lại giữa hai bờ Nam - Bắc chỉ có thể sử dụng phương tiện đường thuỷ và phà ngang.

Nhà máy sửa chữa và đóng mới tàu thuyền là dự án đang được tỉnh ưu tiên đầu tư tại thị trấn Sông Ðốc.

Theo thống kê của UBND thị trấn Sông Ðốc, mỗi ngày có khoảng 6.000 lượt người qua lại hai bờ Bắc - Nam sông Ông Ðốc. Do đó, việc chưa thể xây dựng một cây cầu nối liền hai bờ đang ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và sự phát triển của người dân, không chỉ thế, nó còn làm cho sự phát triển chậm lại vì giao thông cách trở.

Ðược biết, trước dự án xây dựng cầu nối hai bờ sông Ông Ðốc đã có nhà đầu tư đăng ký thực hiện theo hình thức BOT. Thế nhưng, vì nhiều lý do, đến nay không thể triển khai thực hiện. Theo ông Phú tính toán, để di chuyển qua sông bằng phà mỗi lượt người dân phải mất khoảng 15 phút với một ngày gần 6.000 lượt thì mỗi ngày người dân Sông Ðốc đang lãng phí khoảng 1.500 giờ, nếu tính ra giá trị kinh tế là vô cùng lớn. Ðó là chưa tính đến chuyện các em học sinh, nhất là mẫu giáo, việc đưa rước mất nhiều thời gian, công sức và độ an toàn không cao.

Nhắc đến chuyện học, ông Phú chia sẻ thêm, hiện nay gần như các trường từ tiểu học đến THPT của thị trấn đã trở nên quá tải. Nếu không được đầu tư nâng cấp, xây mới, chẳng bao lâu nữa sẽ xảy ra tình trạng thiếu trường, thiếu lớp.

Tốc độ phát triển quá nhanh trong khi nguồn kinh phí đầu tư còn hạn chế là nguyên nhân khiến hạ tầng thị trấn Sông Ðốc trở nên quá tải như hiện nay. Ðồng thời, Sông Ðốc còn là nơi có khu công nghiệp tập trung nên nhu cầu nguồn đầu tư kết cấu hạ tầng, nhất là về giao thông, chỉnh trang đô thị là rất lớn. Qua tính toán, tổng nguồn đầu tư giai đoạn 2016-2020 tại Sông Ðốc cần đến 1.340 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay hằng năm chỉ được phân bổ nguồn kinh phí khoảng 10 tỷ đồng.

Với nguồn kinh phí này, theo ông Phú, với mặt bằng chung hiện nay của thị trấn, 10 tỷ đồng một năm chỉ đủ nâng cấp một số công trình chống ngập úng và một số công trình thật sự bức xúc trong dân. Còn để có những công trình, dự án thật sự làm đòn bẩy thúc đẩy phát triển diện mạo đô thị Sông Ðốc mỗi năm cần khoảng 40-50 tỷ đồng.

Mở hướng phát triển mạnh mẽ ra biển là bước đi mang tầm nhìn chiến lược trong hoạch định phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh trong bối cảnh hiện nay. Thế nhưng, tiềm lực đầu tư chưa xứng tầm nhu cầu phát triển đang là vấn đề làm cho Sông Ðốc chậm chạp trên đường xây dựng thành một thị xã ven biển./.

Bài 2: Bộ máy hành chính “hụt hơi”

Bài và ảnh: Nguyễn Phú