Tình hình của Minh Hải “đêm trước đổi mới” nằm trong bối cảnh chung của đất nước với sự suy thoái của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, các thế lực thù địch tăng cường xuyên tạc, gây chia rẽ, tạo áp lực nhằm xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nước ta bị bao vây cấm vận, vấn đề Campuchia chưa được giải quyết, thời kỳ cơ chế kế hoạch hoá bắt đầu biểu hiện những hệ quả tiêu cực trầm trọng trong toàn xã hội.
Tình hình của Minh Hải “đêm trước đổi mới” nằm trong bối cảnh chung của đất nước với sự suy thoái của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, các thế lực thù địch tăng cường xuyên tạc, gây chia rẽ, tạo áp lực nhằm xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nước ta bị bao vây cấm vận, vấn đề Campuchia chưa được giải quyết, thời kỳ cơ chế kế hoạch hoá bắt đầu biểu hiện những hệ quả tiêu cực trầm trọng trong toàn xã hội. Đặc biệt, sau cuộc tổng điều chỉnh giá - lương - tiền (năm 1985), kinh tế - xã hội nước ta rơi vào khủng hoảng, lạm phát năm 1986 là 774,7%, đồng tiền Việt Nam mất giá nghiêm trọng.
Đứng trước tình hình ấy, đổi mới trở thành đòi hỏi bức thiết, có ý nghĩa sống còn với nước ta. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam mở toang cánh cửa đổi mới, thẳng thắn nhìn nhận những sai lầm trong quá trình điều hành, lãnh đạo đất nước. Đường lối đổi mới được Đại hội VI đề ra: Đổi mới tư duy lý luận, trước hết là tư duy kinh tế; đổi mới tổ chức cán bộ và phong cách lãnh đạo của Đảng. Thực hiện ba chương trình kinh tế lớn: lương thực, thực phẩm; hàng tiêu dùng; hàng xuất khẩu, nhằm từng bước đưa nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng và tiếp tục đi lên theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
![]() |
Thông xe đường về Đất Mũi. Ảnh: HOÀNG DIỆU |
Riêng tỉnh Minh Hải, Tỉnh uỷ phát động ba cấp trong toàn Đảng bộ tiến hành tự phê bình và phê bình. Từ ngày 27/10 đến 1/11/1986, Đảng bộ tỉnh Minh Hải tiến hành Đại hội Đại biểu lần thứ VIII. Tại đại hội, những sai lầm, thiếu sót và tồn tại của tỉnh nhà được nêu ra khá rõ. Nông nghiệp là thế mạnh tỉnh nhà nhưng phát triển khá chậm, năng suất thấp. Tài nguyên của tỉnh nhà chưa được tổ chức khai thác, phát huy. Lưu thông, phân phối hàng hoá còn rối ren, thụ động. Tình trạng khan hiếm các nhu yếu phẩm và song song đó là dư thừa các mặt hàng nông sản, thực phẩm. Mức chênh lệch giữa hàng hoá tự sản xuất với hàng hoá nhập ngoại lên đến mức không thể chấp nhận. Có lúc, một máy radio bằng 200 giạ lúa, một ti-vi trắng đen bằng 500 kg heo hơi.
Đời sống vật chất và văn hoá của Nhân dân còn thấp, an sinh xã hội của tỉnh chưa được đảm bảo. Hạ tầng cơ sở, diện mạo đô thị của thị xã Cà Mau chưa có gì đáng kể. Một bộ phận đảng viên sa sút phẩm chất và ý chí chiến đấu, niềm tin của Nhân dân với sự lãnh đạo của Đảng giảm sút. Bấy nhiêu đó đủ cho thấy những nguy cơ vô cùng lớn nếu Đảng bộ, quân và dân tỉnh nhà không bắt tay ngay vào công cuộc đổi mới. Có thể nói, đây là giai đoạn tỉnh nhà đặt những viên gạch đầu tiên để xây dựng một Minh Hải tuân theo quy luật phát triển khách quan, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đưa địa phương đi từ thành tựu này đến thành tựu khác một cách thần kỳ.
30 năm chặng đường đổi mới, 19 năm chia tách tỉnh, Cà Mau hiện nay được đánh giá là một trong những địa phương năng động, giàu tiềm năng của cả nước. Về kinh tế, bắt đầu từ năm 2000, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hợp lý hoá giữa hai vùng ngọt - mặn, phát huy thế mạnh của thuỷ hải sản, nông - lâm nghiệp ổn định được quy mô và sự phân bố dân cư, tạo ra những phương thức sản xuất căn bản, bền vững. Giá trị xuất khẩu thuỷ hải sản của tỉnh nhà vượt mốc 3 tỷ USD.
Cà Mau đã hình thành được các cụm công nghiệp như Khí - Điện - Đạm ở Khánh An, khởi công xây dựng Dự án Điện gió tại Khai Long, Đất Mũi, Ngọc Hiển, phê duyệt Dự án xây dựng Cảng nước sâu ở Hòn Khoai. Quy hoạch Năm Căn, Sông Đốc thành những đô thị động lực để phát triển kinh tế. Cà Mau trở thành một trong bốn tỉnh trọng điểm phát triển của toàn khu vực đồng bằng sông Cửu Long. An sinh xã hội, kết cấu hạ tầng của địa phương dần hoàn thiện, đảm bảo những hộ dân ở vùng nông thôn sâu, xa nhất cũng được tiếp cận, hưởng lợi. Điện, đường, trường, trạm được phủ khắp 101 xã, phường, tỷ lệ hộ nghèo còn 3,2%, 100% hộ nghèo có nhà ở và thụ hưởng bảo hiểm y tế.
Huyện Ngọc Hiển và Đầm Dơi cơ bản liền mạch về giao thông đường bộ, mở ra tương lai phát triển đầy hứa hẹn. Diện mạo của TP Cà Mau ngày càng khang trang, bề thế. Mỹ quan đô thị dần hoàn chỉnh để hướng đến mục tiêu trở thành đô thị loại 1. Diện mạo nông thôn thay đổi mau lẹ cùng với Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Tính đến hết năm 2015, toàn tỉnh có 17 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Các xã còn lại đều xây dựng lộ trình, căn cứ vào bộ 19 tiêu chí để nỗ lực về đích trong thời gian tới. Chương trình nông thôn mới khi hoàn thành sẽ mang lại một sự thay đổi hoàn toàn đối với diện mạo nông thôn Cà Mau.
Đại hội XV, năm 2015 của Đảng bộ tỉnh Cà Mau đã thành công tốt đẹp, những ngày này, toàn đất nước đang sống trong không khí mừng Đảng, mừng Xuân, chào mừng Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam. Những nét phác hoạ lớn để so sánh Minh Hải thời kỳ bắt đầu đổi mới khó khăn với một Cà Mau đang tràn trề sức vóc tiến lên để thấy được sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng bộ tỉnh nhà trong bối cảnh hoà bình, phát triển và hội nhập. Cà Mau là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, được thiên nhiên ưu ái, con người siêng năng, sáng tạo, Nhân dân trung thành tuyệt đối với lý tưởng của Bác Hồ, của Đảng, đó sẽ là niềm tin bất diệt để vùng địa đầu cực Nam Tổ quốc vươn lên những tầm cao mới./.
Phạm Quốc Rin