ĐT: 0939.923988
Thứ hai, 4-12-23 22:37:26

Cà Mau nỗ lực khắc phục “thẻ vàng” | Bài cuối: Cơ hội cho sự phát triển

Báo Cà Mau (CMO) Việc Việt Nam bị EC cảnh báo thẻ vàng đã tác động lớn đến hoạt động khai thác, xuất khẩu hải sản cũng như đời sống kinh tế của ngư dân. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để ngành khai thác hải sản phát triển theo hướng hiện đại hơn khi được đầu tư, khai thác theo hướng bền vững và hội nhập.

Ngành chức năng tiếp tục rà soát, hỗ trợ các doanh nghiệp, công ty có bến nhà, bãi ngang đủ điều kiện công bố mở cảng cá và đề nghị cấp thẩm quyền công bố, chỉ định.

Hệ luỵ trước mắt

Hệ luỵ trước mắt của thẻ vàng đã thể hiện rõ khi mà giá trị xuất khẩu của mặt hàng đánh bắt hải sản giảm, nếu bị áp dụng thẻ đỏ, lệnh cấm thương mại sẽ được áp dụng hoàn toàn đối với các sản phẩm thuỷ sản khai thác. Ðiều này cũng đồng nghĩa với việc chúng ta không thể xuất khẩu được hải sản.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) thì năm 2022, ước tính xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang thị trường EU sẽ đạt trên 1,4 tỷ USD, trong đó hải sản khoảng 420 triệu USD. Vậy, nếu như thẻ vàng không được gỡ bỏ hoặc trong tình huống tệ hơn Việt Nam bị EC áp dụng thẻ đỏ, hải sản của Việt Nam không được xuất khẩu vào EU, kéo theo sự kiểm soát chặt chẽ hơn của các thị trường lớn như Mỹ, Nhật... thì hàng trăm triệu đô xuất khẩu hải sản sẽ bị thiệt hại trong năm bị áp dụng thẻ đó. Ðiều này ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế của nhiều địa phương trong cả nước, trong đó có Cà Mau. Ngư dân cũng đối diện với tình trạng khai thác được sản lượng nhưng không có thị trường tiêu thụ. Một khi EU cấm hải sản của Việt Nam thì các thị trường lớn khác cũng có thể bị ảnh hưởng.

Bà Lê Cẩm Tú, Khóm 5, thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, nói: “Các mặt hàng mà cơ sở khai thác, thu mua đa phần là phục vụ xuất khẩu nên chúng tôi cũng rất muốn Việt Nam sớm khắc phục được thẻ vàng, giúp cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát triển tốt hơn”.

Việc sớm khắc phục thẻ vàng được các ngành và địa phương triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để chống khai thác IUU, quyết tâm gỡ cảnh báo thẻ vàng của Uỷ ban châu Âu. Ngành chức năng cũng đã tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất bến, cập bến của tàu cá, đảm bảo đúng các quy định của pháp luật, kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm. Ðặc biệt trong đó là tuyên truyền, triển khai Luật Thuỷ sản.

Luật Thuỷ sản 2017 có nhiều điểm mới, phù hợp với điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay, nhất là trong bối cảnh chúng ta bị EC cảnh báo thẻ vàng. Nội dung luật quy định cụ thể về những hành vi được coi là khai thác thuỷ sản bất hợp pháp.

Việc tuân thủ Luật Thuỷ sản và đáp ứng đầy đủ các điều kiện của EC về chống khai thác IUU cũng là một trong những tiền đề quan trọng giúp chúng ta hiện đại hoá nghề khai thác phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.

Cơ hội lâu dài

Có thể nói, việc Uỷ ban châu Âu (EC) đưa ra cảnh báo thẻ vàng với các khuyến nghị Việt Nam khắc phục về đánh bắt cá trái phép, không báo cáo và không được quản lý (IUU) đối với ngành khai thác hải sản Việt Nam đã tác động, làm thay đổi cách nhìn của các cấp, ngành, chính quyền các địa phương cả nước về khai thác hải sản.

Mặc dù Việt Nam bị cảnh báo thẻ vàng đã gây nhiều khó khăn về các mặt của hoạt động khai thác, xuất khẩu thuỷ hải sản… nhưng đây cũng là cơ hội để ngành khai thác hải sản được quản lý chặt chẽ hơn, theo hướng hiện đại hơn. Ðiển hình một số nước trong khu vực cũng đã từng bị “rút thẻ vàng” và khi họ khắc phục thành công thì nghề khải thác hải sản của họ cũng bắt đầu phát triển vược bậc theo hướng công nghệp, hiện đại.

Ông Phan Hoàng Vũ, Giám đốc Sở NN&PTNT, nhận định: “Mặc dù thẻ vàng của EC đã tác động rất lớn đến ngành khai thác thuỷ sản, nhưng việc này cũng đã tác động tích cực đến ý thức chấp hành các quy định về khai thác thuỷ sản của phần lớn ngư dân. Ðồng thời, cơ quan quản lý Nhà nước cũng tiếp cận được phương thức quản lý thuỷ sản hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển thuỷ sản bền vững và hội nhập quốc tế. Từ một nghề cá nhỏ lẻ, theo hướng tiếp cận mở, các cơ quan quản lý của tỉnh đang dần quản lý theo hướng có kiểm soát đầu vào, đầu ra và quản lý dựa trên tiếp cận với hệ sinh thái. Có thể nói đây là xu thế tất yếu trong phát triển và cũng là thách thức, cơ hội cho nghề cá phát triển bền vững, có trách nhiệm trong thời gian tới”.

Khắc phục thẻ vàng không phải là đối phó với EC, mà còn là cơ hội để nghề khai thác được đầu tư, quản lý và phát triển hiện đại, phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Cà Mau quyết tâm khắc phục thành công thẻ vàng và đưa nghề khai thác hải sản của tỉnh phát triển mạnh mẽ hơn.

Khắc phục thẻ vàng không phải là đối phó với EC, mà còn là cơ hội để nghề khai thác được đầu tư, quản lý và phát triển hiện đại, phù hợp với chuẩn mực quốc tế.

 

Nhiều giải pháp đã và đang được ngành chức năng đưa ra, triển khai quyết liệt. Công tác thông tin, tuyên truyền về chống khai thác IUU nhằm nâng cao nhận thức của người dân góp phần gỡ thẻ vàng của EC được tăng cường; trong đó đặc biệt chú ý đến tuyên truyền quy định về tàu cá cập, rời cảng cá chỉ định và ghi, nộp nhật ký khai thác, chuyển tải, lồng ghép hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng ghi nhật ký khai thác, chuyển tải theo đúng quy định. Giao trách nhiệm cấp xã là lực lượng chính trong quản lý, giáo dục, tuyên truyền người dân, có kế hoạch theo dõi, quản lý chặt chẽ các đối tượng, nắm chắc địa bàn để phát hiện, ngăn chặn kịp thời các tàu cá đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Tiếp tục rà soát, thống kê đội tàu cá của địa phương, nhập dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia theo quy định; thực hiện đúng hạn ngạch giấy phép khai thác thuỷ sản; phấn đấu hoàn thành việc cấp giấy phép khai thác thuỷ sản, đăng ký, đăng kiểm đạt hiệu quả cao nhất; đồng thời thực hiện việc kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thuỷ sản bốc dỡ qua cảng đúng theo quy định.

Ông Phan Hoàng Vũ cho biết: “Ngành chức năng tiếp tục rà soát, hỗ trợ các doanh nghiệp, công ty có bến nhà, bãi ngang đủ điều kiện công bố mở cảng cá và đề nghị cấp thẩm quyền công bố, chỉ định. Tăng cường mở các đợt cao điểm, có sự phối hợp, tham gia tích cực liên ngành, liên tỉnh trong công tác tuần tra, kiểm tra nhằm phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm tàu cá vi phạm các quy định về khai thác IUU. Hiện tại tỉnh Cà Mau đã ký kết phối hợp tuần tra chung các lực lượng tỉnh Cà Mau - Kiên Giang (Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 - Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân - Hải đoàn Biên phòng 28 - Chi cục Kiểm ngư Vùng 5...) nhằm tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát các vùng biển”.

Bên cạnh đó, Sở NN&PTNT cũng tham mưu mở chuyên án về IUU nhằm đảm bảo điều kiện, cơ sở thực hiện các biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu trong điều tra, xử lý các đối tượng vi phạm, nhất là đối với tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Tăng cường điều tra, xác minh, xử lý các hành vi vi phạm. Xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Cho đến nay, Cà Mau đã đạt được nhiều thành công trong hoạt động này. Kết quả chống khai thác IUU của tỉnh Cà Mau đến ngày 30/9/2022 cho thấy công tác quản lý tàu cá được thực hiện đúng theo quy định về hạn ngạch giấy phép khai thác thuỷ sản và tiêu chí đặc thù của địa phương về đóng mới, cải hoán, thuê, mua tàu cá. Ðã kiểm soát 11.560 lượt tàu cá cập, rời cảng; sản lượng thuỷ sản qua cảng 28.625 tấn; thu 5.625 nhật ký; cấp 204 biên nhận cho 3.000 tấn thuỷ sản. Tại 2 cảng cá chỉ định (Sông Ðốc và Rạch Gốc) đã tiến hành kiểm tra 100% tàu cá cập, rời cảng cá chỉ định với 11.560 lượt tàu; lập biên bản nhắc nhở 175 tàu cá và yêu cầu chủ tàu cam kết khai thác thuỷ sản theo đúng quy định của pháp luật.

“Hoạt động chống khai thác IUU của tỉnh Cà Mau đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về công tác truyên truyền, kiểm tra, xử lý vi phạm”, ông Phan Hoàng Vũ đánh giá.

Với quyết tâm khắc phục thành công thẻ vàng, Cà Mau cũng đang đứng trước một cơ hội lớn khi đưa ngành khai thác hải sản vào khuôn khổ, quản lý chặt chẽ, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, qua đó tiếp tục đầu tư hoàn thiện cho nghề khai thác hải sản của tỉnh phát triển. Một lần nữa dẫn lại lời Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau Phan Hoàng Vũ: “Từ một nghề cá nhỏ lẻ, theo hướng tiếp cận mở, các cơ quan quản lý của tỉnh đang dần quản lý theo hướng có kiểm soát đầu vào, đầu ra và quản lý dựa trên tiếp cận với hệ sinh thái. Có thể nói đây là xu thế tất yếu trong phát triển và cũng là thách thức, cơ hội cho một nghề cá phát triển bền vững, có trách nhiệm trong thời gian tới”./.

 

Ðặng Duẩn

 

Lợi nhuận cho nông dân trăm bề khó khăn - Bài cuối: Giải quyết vấn đề cấp bách

Làm gì để nông dân hưởng lợi là câu hỏi có lẽ phải cần rất nhiều thời gian, công sức và cả nguồn lực để có được câu trả lời. Bên cạnh những tính toán vĩ mô, tầm nhìn dài hạn, trước mắt cần nhất các giải pháp cấp bách để giảm chi phí, giúp người dân duy trì và tái sản xuất, quan trọng nhất là mang lại lợi nhuận trực tiếp cho nông dân.

Lợi nhuận cho nông dân trăm bề khó khăn - Bài 3: Nông dân ở thế yếu

Vụ mùa lúa - tôm năm 2022 tại huyện Thới Bình là câu chuyện vẫn còn mang tính thời sự về sự rủi ro của nông sản Cà Mau. Lúa trúng, nhưng vì điều kiện chủ quan lẫn khách quan, nông dân không bán được lúa, hoặc bán với giá thấp. Phía đối tác ký hợp đồng bao tiêu nói rằng lúa không đảm bảo chất lượng; còn nông dân, người trực tiếp làm ra hạt lúa, thì ngậm ngùi vì không có lợi nhuận, thậm chí lỗ chi phí sản xuất. Phải chăng, trong chuỗi liên kết giá trị nông sản, nông dân vẫn là người chịu thiệt hại cuối cùng khi có bất trắc xảy ra?

Lợi nhuận cho nông dân trăm bề khó khăn - Bài 2: Kinh tế tập thể chưa phát huy hiệu quả

Thành phần kinh tế tập thể (KTTT), tổ hợp tác, hợp tác xã (HTX), liên hiệp HTX, được coi là đầu tàu dẫn dắt nông dân tham gia vào chuỗi giá trị liên kết, “sân chơi lớn” thị trường. Những kết quả đạt được của lĩnh vực KTTT Cà Mau là tích cực, song thực tế, nông dân khi tham gia vào KTTT vẫn phải đối diện với nhiều thách thức, khó khăn, dẫn đến lợi nhuận không ổn định, thiếu bền vững.

Lợi nhuận cho nông dân trăm bề khó khăn

Kinh tế ngư - nông - lâm nghiệp là trụ cột quan trọng của kinh tế tỉnh Cà Mau, khi chiếm khoảng 35% tổng sản phẩm GRDP toàn tỉnh. Lợi thế, tiềm năng của lĩnh vực nông nghiệp ở Cà Mau là nổi trội, trong đó có những ngành hàng chủ lực chiến lược như tôm, lúa, cua... Dù đã đạt nhiều kết quả toàn diện, quan trọng, song thực tế, vấn đề căn cơ nhất là cải thiện lợi nhuận cho nông dân, chủ thể sản xuất vẫn còn nhiều bất cập. Nông dân vẫn đứng ngoài hoặc ở “tầng dưới” trong chuỗi giá trị kinh tế nông nghiệp, thụ động, dễ bị tổn thương và chịu nhiều rủi ro.

Ðể du lịch nông nghiệp Cà Mau bứt phá - Bài cuối: Liên kết chặt - Lấy người dân làm trung tâm

Cà Mau là một trong những khu vực sản xuất nông nghiệp quan trọng của ÐBSCL. Do đó, hoàn toàn có cơ sở cho việc nhìn nhận tiềm năng to lớn trong phát triển du lịch nông nghiệp.

Ðể du lịch nông nghiệp Cà Mau bứt phá - Bài 3: Cần quy hoạch và đầu tư phù hợp

Ðể phát triển du lịch nông nghiệp đòi hỏi địa phương cần có những quy hoạch cụ thể trên cơ sở lợi thế sẵn có. Ðây cũng là nền tảng để mỗi địa phương có những định hướng phát triển dài hơi cũng như thu hút, mời gọi đầu tư, tập trung nguồn lực để khắc phục hạn chế đã được nhìn nhận.

Ðể du lịch nông nghiệp Cà Mau bứt phá - Bài 2: Tạo sự khác biệt

Cà Mau với nhiều lợi thế về tự nhiên, văn hoá đặc sắc cùng với đời sống thuần nông đã góp phần hình thành nên những sản phẩm du lịch nông nghiệp đặc thù.

Ðể du lịch nông nghiệp Cà Mau bứt phá

Du lịch nông nghiệp là loại hình du lịch tạo ra sản phẩm phục vụ du khách chủ yếu dựa trên nền tảng của hoạt động sản xuất nông nghiệp. Tại Cà Mau, với lợi thế rừng vàng, biển bạc, cùng với đó là những vùng đất thuần nông đã tạo ra sự đa dạng, nhiều cơ hội để loại hình du lịch này phát triển. Trên thực tế, dù đã có những tính toán từ nhiều năm qua, nhưng du lịch nông nghiệp vẫn đang ở giai đoạn "sơ khai". Ðể du lịch nông nghiệp Cà Mau bứt phá, cần hoạch định lộ trình và giải pháp phù hợp.

Hình thành văn hoá hoá đơn - Bài cuối: Cần chế tài đủ mạnh

Trước thực trạng trục lợi từ hoá đơn (HÐ), Cục Thuế tỉnh Cà Mau đã tổ chức thực hiện kiểm tra định kỳ, tần suất lớn để nhận diện dấu hiệu vi phạm, kịp thời phát hiện, kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn các hành vi mua bán, sử dụng HÐ, chứng từ không hợp pháp, gian lận, trốn thuế.

Hình thành văn hoá hoá đơn - Bài 2: Chưa rõ quyền lợi khi lấy hoá đơn

Hiện nay, tình trạng người mua hàng không có thói quen lấy hoá đơn (HÐ) và người bán không xuất HÐ rất phổ biến. Có nhiều cơ sở kinh doanh lợi dụng thói quen này để mua bán khống HÐ, hợp thức hoá chi tiêu ngân sách Nhà nước. Mặc dù ngành thuế đã tích cực tuyên truyền và có chế tài xử lý để chống thất thu, đảm bảo sự công bằng trong kinh doanh, nhưng dường như tình trạng mua hàng không lấy HÐ vẫn chưa giảm...