Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 là chủ trương lớn của Ðảng, Nhà nước; theo đó, tỉnh chỉ đạo kỳ quyết nhằm thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo.
- Chìa khoá giảm nghèo
- Hợp lực để giảm nghèo bền vững
- Phương kế giảm nghèo bền vững
- Ðể tái nghèo không còn là nỗi lo
Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh đã giảm trên dưới 8 ngàn hộ nghèo. Ðây là kết quả không chỉ từ sự chỉ đạo kỳ quyết của lãnh đạo tỉnh với những quyết sách kịp thời, sự chung tay của cả hệ thống chính trị, mà đặc biệt có sự đóng góp không nhỏ từ vai trò của Mặt trận và đoàn thể các cấp.
Ðể cụ thể hoá chủ trương giảm nghèo, thoát nghèo bền vững của tỉnh qua Kế hoạch số 50-KH/TU ngày 24/9/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã trình HÐND tỉnh ban hành các nghị quyết, chính sách để hỗ trợ cho người dân. Trong đó, có nghị quyết hỗ trợ về bảo hiểm y tế (BHYT) cho hộ mới thoát nghèo và thoát cận nghèo.
Hỗ trợ đúng
Bà Nguyễn Thu Tư, Phó giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LÐ-TB&XH), chia sẻ: “Những trường hợp khi hỗ trợ thoát nghèo đa phần thiếu hụt về nhà ở. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra khi thiên tai, dịch bệnh hoặc bản thân họ gặp rủi ro, bệnh tật, thì khả năng tái nghèo rất cao. Do đó, hỗ trợ BHYT cũng là một hình thức trợ lực cho họ trong năm đầu tiên khi mới thoát nghèo. Ðây là một chính sách rất thiết thực và cụ thể”.
Thật vậy, qua rà soát của Sở LÐ-TB&XH, toàn tỉnh hiện có khoảng 1.700 hộ nghèo thiếu hụt BHYT, chiếm 59% tổng số hộ nghèo, cao thứ 2 trong 12 tiêu chí thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản (sau tiêu chí việc làm). Nắm bắt nhu cầu đó, các đơn vị, địa phương đã chung tay hỗ trợ hộ nghèo, nhất là hộ mới thoát nghèo.
Biểu đồ các chiều thiếu hụt dịch vụ cơ bản của hộ nghèo tỉnh năm 2024.
Là 1 trong 10 hộ cận nghèo của Ấp 5 - ấp đặc biệt khó khăn của xã Khánh Lâm, huyện U Minh, gia đình chị Nguyễn Thị Thắm chỉ có tài sản giá trị là nền nhà và 1 công đất. Từng là hộ nghèo của ấp, sau khi được chính quyền địa phương hỗ trợ mô hình sinh kế nuôi heo 1 năm, chị tái đàn tiếp tục phát triển. Ðồng thời, chị tận dụng 1 công đất vườn trồng nhiều loại rau màu, cây ăn trái để tăng thêm thu nhập gia đình.
Chị Thắm bộc bạch: “Gia đình rất biết ơn chính quyền các cấp. Tôi sẽ cố gắng làm ăn để thoát nghèo. Tuy nhiên, bản thân bệnh trong người, được hỗ trợ BHYT cũng đỡ chi phí, con cái có điều kiện đi học hơn” (chị Thắm có 2 con, đứa lớn vừa nhập ngũ, đứa nhỏ đang học lớp 7).
Chị Nguyễn Thị Thắm tận dụng 1 công đất vườn trồng nhiều loại rau màu, cây ăn trái để tăng thêm thu nhập gia đình, mong muốn được hỗ trợ BHYT để có thêm điều kiện lo sức khoẻ và con đi học.
Bà Hoàng Thị Nhu, 73 tuổi, là hộ nghèo neo đơn, không đất đai, thuộc ấp Rạch Bào, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời. Sau khi tìm hiểu, rà soát các chiều thiếu hụt, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam huyện cùng các ngành, đoàn thể huyện, xã cùng nhau vận động mạnh thường quân hỗ trợ các vật dụng phục vụ đời sống, sinh hoạt cho gia đình bà Nhu. Do tuổi cao, neo đơn, thể theo nguyện vọng của bà Nhu mong muốn hỗ trợ BHYT phòng khi bệnh tật, từ nguồn vận động, Mặt trận, đoàn thể đã quyết định hỗ trợ mua BHYT 2 năm cho bà Nhu.
Theo Nghị quyết HÐND tỉnh, vấn đề hỗ trợ BHYT cho hộ sau khi thoát nghèo sẽ được thực hiện 1 năm. Trong đó, hộ nghèo đã thoát nghèo hỗ trợ 70% BHYT, hộ mới thoát cận nghèo hỗ trợ 50% BHYT. Ngoài ra, các địa phương đã linh hoạt, vận động mạnh thường quân, tiếp tục duy trì hỗ trợ BHYT từ 2-3 năm cho nhiều hộ.
“Trong thực tế, ghi nhận khi đi phúc tra, rà soát hộ nghèo, chủ yếu người dân nắm níu BHYT là chủ yếu. Xác định vấn đề này rất cần thiết cho người dân, Sở LÐ-TB&XH rất mong muốn chính sách có thể kéo dài hỗ trợ 3 năm, để đủ trợ lực cho họ yên tâm thoát nghèo, cũng như kéo dài những chính sách trợ lực cho công tác giáo dục liên quan đến BHYT”, bà Nguyễn Thu Tư bộc bạch.
Phát huy vai trò mặt trận, đoàn thể
Thời gian qua, vai trò của MTTQ và các đoàn thể đã phát huy rất tốt. Ðây là những cánh tay nối dài, sát với dân, sát với hộ nghèo, sát với điều kiện cuộc sống của từng hộ, tạo điều kiện hộ nghèo, nhất là hộ đã thoát nghèo vươn lên bền vững.
Chị Hồ Bé Thơ, ấp Kinh Hội, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời, là 1 trong 12 hộ nghèo cuối cùng của xã Khánh Bình vừa thoát nghèo, đưa địa phương trở thành xã xoá trắng hộ nghèo trong năm 2024.
Dù quyết tâm xoá nghèo nhưng địa phương không chạy theo thành tích. Xác định hoàn cảnh chị Thơ khó khăn về nhà ở lẫn điều kiện sống, Uỷ ban MTTQ, đoàn thể các cấp, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện vận động mạnh thường quân, cùng chung tay hỗ trợ những chuẩn, chiều thiếu hụt của hộ chị Thơ, giúp gia đình chị thoát nghèo bền vững.
Chị Thơ bộc bạch: “Chính quyền địa phương quan tâm lắm, hỗ trợ đủ thứ hết. Từ nhà ở, tivi, tủ lạnh, bếp, nồi cơm điện, nhà vệ sinh, bồn nước, BHYT. Tôi bệnh ung thư tuyến giáp, đã xạ trị 2 lần, thấy còn lao động được nên làm đơn xin thoát nghèo".
Hộ gia đình chị Hồ Bé Thơ là 1 trong 12 hộ nghèo cuối cùng của xã Khánh Bình vừa thoát nghèo, đưa địa phương trở thành xã xoá trắng hộ nghèo trong năm 2024 nhờ sự chung tay của Mặt trận, đoàn thể các cấp.
Bà Võ Ngọc Hân, Phó chủ tịch Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh, đánh giá: “Nhờ công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp và MTTQ, các đoàn thể... các chính sách, chủ trương, cơ chế, giải pháp hỗ trợ hộ nghèo, người nghèo đã thực hiện đồng bộ. Việc phân cấp quản lý hộ nghèo cho cơ sở từng bước đi vào ổn định; phân loại, rà soát hộ nghèo, cận nghèo sát với thực tế, góp phần nâng cao vai trò quản lý và lập kế hoạch giảm nghèo ở địa phương”.
Theo ký kết các chương trình phối hợp giữa Thường trực Ban Chỉ đạo (Sở LÐ-TB&XH), Ban Dân vận Tỉnh uỷ, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các ngành đã chủ động xây dựng chương trình phối hợp thực hiện công tác giảm nghèo bền vững phù hợp với tình hình thực tế từng địa phương.
Ðặc biệt, giai đoạn 2021-2024 tỉnh Cà Mau đã phát huy tối đa vai trò của MTTQ và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, góp phần quan trọng trong kết quả giảm nghèo ở địa phương, nhận đỡ đầu, giúp đỡ, hỗ trợ hơn 9 ngàn hộ (trung bình mỗi năm khoảng 2.300 hộ). Kết quả hằng năm có trên 75% số hộ được nhận trợ giúp thoát nghèo bền vững. Riêng năm 2024, Mặt trận và các ngành, đoàn thể đã đăng ký hỗ trợ thoát nghèo cho 2.162 hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ đặc biệt khó khăn, kết quả đã hỗ trợ, giúp đỡ 1.896 hộ, đạt 87,7%. Trong đó, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh đăng ký 827 hộ, Hội Cựu chiến binh tỉnh 166 hộ, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh 677 hộ, Hội Nông dân tỉnh 249 hộ và Tỉnh đoàn 243 hộ.
Giảm nghèo sẽ thật sự bền vững khi không còn hộ tái nghèo. Ðể làm được điều này, rất cần sự chung tay, đồng lòng hơn nữa của tất cả các cấp, các ngành, địa phương, sự hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời, thiết thực của các mạnh thường quân và hơn hết là sự vươn lên của chính bản thân hộ nghèo./.
Hồng Nhung