Ðể phá thế sản xuất theo lối độc canh, giúp bà con nông dân tăng thu nhập, nâng cao đời sống kinh tế gia đình, năm 2024, Trung tâm Khuyến nông tỉnh chọn ấp Sở Tại, xã Thạnh Phú, huyện Cái Nước triển khai thực hiện Dự án “Sản xuất tôm sú - tôm càng xanh - lúa thích ứng với biến đổi khí hậu gắn liên kết chuỗi giá trị” (Dự án), với diện tích 20 ha, có 16 hộ tham gia. Hộ dân tham gia dự án đạt thu nhập hơn 100 triệu đồng/ha/năm.
Ông Mai Văn Quốc, ấp Sở Tại, xã Thạnh Phú, 1 trong 16 hộ dân tham gia Dự án, cho biết, đã qua, bà con nông dân nơi đây từng bước đẩy mạnh ứng dụng khoa học - kỹ thuật để phá thế độc canh con tôm, với mô hình gieo trồng vụ lúa trong những tháng mùa mưa, chủ yếu để cải thiện môi trường, tái tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm nuôi. Nhưng bà con nông dân gieo trồng với nhiều giống lúa khác nhau, ít quan tâm đến việc sản xuất lúa - tôm theo hướng hàng hoá để gia tăng giá trị. Mặt khác, việc thả nuôi vụ tôm sú cũng chỉ dừng lại theo hình thức quảng canh truyền thống. Nhờ trồng vụ lúa mà năng suất tôm nuôi ổn định hơn, bà con có mức thu nhập bình quân 70 triệu đồng/ha/năm.
Mô hình sản xuất vụ lúa trên đất thuộc dự án.
Khi Trung tâm Khuyến nông tỉnh chọn ấp Sở Tại thực hiện Dự án, gia đình ông Quốc mạnh dạn đăng ký tham gia với diện tích 1 ha, áp dụng theo quy trình hướng dẫn của trung tâm. Ngay sau khi mùa mưa bắt đầu, gia đình tập trung rửa mặn và cải tạo đất, khi đủ điều kiện thì tiến hành gieo sạ giống lúa ST24. Ðể khai thác hiệu quả hệ sinh thái ruộng lúa - tôm, trước đó gia đình tiến hành ương dèo tôm canh xanh giống trong diện tích mương vườn để dễ dàng chăm sóc và quản lý. Khi cây lúa được khoảng 10 ngày tuổi, chuyển tôm càng xanh giống thả nuôi trong ruộng lúa, duy trì mực nước trong ruộng lúa - tôm phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho tôm càng xanh và cây lúa phát triển. Sau hơn 3 tháng gieo sạ, ruộng lúa - tôm cho thu hoạch năng suất đạt 5 tấn/ha, thương lái thu mua với giá 12 ngàn đồng/kg, cao hơn 4 ngàn đồng so với giống lúa gieo trồng đại trà tại địa phương, giúp gia đình ông có mức thu nhập khoảng 60 triệu đồng. Ðặc biệt, trong thời gian thu hoạch, một số hạt lúa rơi rụng xuống vuông tôm, trở thành nguồn thức ăn dồi dào, giúp tôm càng xanh phát triển, nhanh lớn, thu hoạch được 350 kg, bán với giá trung bình 80 ngàn đồng/kg, cho thu nhập gần 30 triệu đồng.
Sau khi thu hoạch vụ tôm càng xanh nuôi xen canh trong ruộng lúa, ông Quốc tiến hành cải tạo đất thả nuôi vụ tôm sú quảng canh cải tiến 2 giai đoạn, với mật độ 1 con/m2 và định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học để cải thiện môi trường. Chỉ sau hơn 3 tháng thả nuôi, tôm đạt trọng lượng 30 con/kg, gia đình tiến hành thu hoạch theo hình thức tỉa thưa, năng suất đạt được 250 kg, bán với giá 160 ngàn đồng/kg, cho thu nhập hơn 40 triệu đồng.
Ông Mai Văn Quốc phấn khởi với năng suất tôm sú quảng canh cải tiến 2 giai đoạn.
Trừ chi phí các loại giống và cải tạo đất, gia đình ông Quốc có lãi hơn 90 triệu đồng/ha/năm. Hiện ông tiếp tục thả nuôi vụ tôm sú quảng canh cải tiến 2 giai đoạn, tôm đang phát triển tốt, năng suất ước đạt từ 200-250 kg, dự kiến cho thu nhập từ 30-40 triệu đồng.
Với hiệu quả của Dự án, bà con nông dân tăng thu nhập lên hơn 100 triệu đồng/ha/năm, Trung tâm Khuyến nông tỉnh kết hợp với xã Thạnh Phú, Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Cái Nước tổ chức hội thảo nhân rộng dự án.
Ông Trương Minh Luân, Trưởng ấp Trần Ðộ, xã Thạnh Phú, chia sẻ: “Sau khi tham quan thực tế mô hình Dự án tại hộ ông Mai Văn Quốc, tôi hết sức tâm đắc về hiệu quả kinh tế của Dự án này. Tôi sẽ vận động bà con nông dân trong ấp áp dụng làm theo để tăng thu nhập, phát triển kinh tế gia đình với mô hình trồng vụ lúa kết hợp nuôi tôm càng xanh và 2 vụ tôm sú quảng canh cải tiến”.
Thông qua Dự án đã giúp bà con nông dân thay đổi nhận thức về giống lúa gieo sạ trên vùng đất nuôi tôm, tạo ra lúa hàng hoá bán được giá cao để gia tăng giá trị, kết hợp nuôi vụ tôm càng xanh xen canh trong ruộng lúa và 2 vụ tôm sú quảng canh cải tiến, nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh hệ sinh thái mặn - ngọt đan xen, góp phần phá thế độc canh, tăng thu nhập, phát triển kinh tế gia đình./.
Việt Tiến