(CMO) Bảy Ánh gầy gò như cây khô, da đen nhẻm, bộ đồ đi ruộng áo phèn vàng, chữ nghĩa chỉ lớp 4, thẳng tính như ruột ngựa, nhìn là biết “Made in nông dân” chính hiệu. Nhưng hơn chục năm nay, dân Tân Thành nói, cứ bình quân mỗi năm, Bảy Ánh có gần 200 "học trò" là nông dân ở khắp nơi trong cả nước tìm đến học nuôi cá chình. Ngày 13/10/2017, tại Hà Nội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tuyên dương 67 nông dân xuất sắc của cả nước trong 30 năm đổi mới, Bảy Ánh là đại biểu nông dân duy nhất ở Cà Mau có mặt.
Câu chuyện nông dân Bảy Ánh trở thành “tỷ phú” nuôi cá chình, “giáo sư” nuôi cá chình và có mặt tại Hà Nội trong năm nay bắt đầu từ năm 1995. Bảy Ánh tên thật Nguyễn Hữu Ánh, sinh năm 1957, quê quán ở Ấp 2, xã Tân Thành, nay là Khóm 1, phường Tân Thành, TP Cà Mau.
Gia đình ông Bảy Ánh rất nghèo, nhà chỉ có 15 công ruộng, cha mẹ ông phải nuôi tới 7 người con, Bảy Ánh là con trai út trong gia đình. Năm nào nhà ông cũng thiếu ăn vào mùa giáp hạt, mấy anh chị lớn không được đi học mà phải theo cha mẹ đi làm đất mướn. Bảy Ánh cũng không ngoại lệ, ông học được tới lớp 4, cũng phải bỏ học theo cha mẹ đi làm đất mướn. Năm 18 tuổi, Bảy Ánh trốn quân dịch 1 năm thì giải phóng. Trong thời gian trốn quân dịch, Bảy Ánh quen được cô Lê Thị Phúc, người cùng xã, cũng là bạn đời của ông.
 |
| Niềm vui của ông Bảy Ánh với chiếc Cup vừa được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam khen tặng vào ngày 13/10/2017. Ảnh: ÁI NHƯ |
Sau khi lập gia đình, cha mẹ chia cho vợ chồng ông 6 công đất, nhà còn 9 công. Bên vợ Bảy Ánh cũng nghèo. Vợ chồng Bảy Ánh nuôi cha mẹ già, 4 người con, cuộc sống rất khó khăn. Từ năm 1975-1990, gia đình Bảy Ánh luôn thiếu ăn mùa giáp hạt, Bảy Ánh phải đi làm đất mướn, vợ ông thì dệt chiếu mướn.
Năm 1995, dân Tân Thành đã biết nuôi cá bống tượng trong mương vườn, ao vườn, mặt nước ruộng tự nhiên hiệu quả, nhưng nuôi cá chình thì chưa. Bảy Ánh là người duy nhất ở xóm nuôi cá chình. Ông nghe theo lời tay lái cá giống, mang cá chình về nuôi trên đồng đất xứ mình, mà theo lời nhiều người lúc bấy giờ, không ai biết nuôi cá chình được hay không, quan trọng hơn, không ai biết đầu ra của cá chình như thế nào, thương lái có mua không, vợ chồng Bảy Ánh coi chừng bị tay lái cá giống dụ rồi!
Thật ra, vợ chồng Bảy Ánh lúc bấy giờ cũng mù mờ và liều mạng là chính. Bởi tay lái cá giống bống tượng cho dân Tân Thành chỉ hứa với vợ chồng Bảy Ánh rằng, ông cứ nuôi cá chình đi rồi tụi tôi mua! Nhưng ai cũng biết lời hứa đó mơ hồ như thế nào, vợ chồng Bảy Ánh cũng biết vậy, vì không có một cam kết gì chắc chắn từ tay lái cá, nhỡ nuôi tới chừng đó họ không mua thì làm gì được nhau, nên mọi người đều ngại.
Vợ chồng Bảy Ánh vượt qua được cái ngại này cũng xuất phát từ nghèo. Trước đó, năm 1991, Bảy Ánh theo dân Tân Thành nuôi cá bống tượng. Với dân có vốn, đầu tư nuôi cá bống tượng là chuyện bình thường, bởi lẽ thời điểm đó, cá giống bống tượng tự nhiên ở miệt trên mang xuống rẻ rề, cá mồi cho nuôi cá bống tượng lại tự kiếm được, người nuôi cá bống tượng không phải mua cá mồi, đầu tư nuôi cá bống tượng vốn không nhiều. Nhưng với một gia đình luôn thiếu ăn vào mùa giáp hạt như vợ chồng Bảy Ánh thì đây lại là một chuyện khác. Phải khó khăn lắm, ông mới nuôi được 2 ao cá bống tượng, diện tích nửa công đất. Nhờ nuôi 2 ao cá bống tượng, với diện tích nửa công đất, đến mùa giáp hạt, cái thiếu ăn trong gia đình Bảy Ánh đỡ hơn trước rất nhiều.
 |
| Ông Bảy Ánh hướng dẫn cách cho cá chình ăn. Ảnh: ÁI NHƯ |
Đó cũng là động cơ thuyết phục vợ chồng Bảy Ánh đến với đối tượng nuôi mới là cá chình. Ông nghĩ, theo lời tay lái cá giống nói, cá chình khác với cá bống tượng. Nuôi cá bống tượng phải đúng trọng lượng theo yêu cầu của thương lái đặt ra mới có giá cá hạng nhất, không đủ trọng lượng, hoặc huốt trọng lượng, cá sẽ rớt giá xuống hạng nhì, tỷ lệ rủi ro cũng khá cao. Nuôi cá chình thì khác, cá càng có trọng lượng thì càng có giá trị, tỷ lệ rủi ro thấp, đó là điều kiện lý tưởng cho những người ít vốn nuôi như bỏ ống. Vợ chồng ông nghe phù hợp với điều kiện khó khăn của mình. Vậy là cũng với 2 ao nuôi cá bống tượng, diện tích nửa công đất, Bảy Ánh gom vốn liếng thả nuôi 400 con cá chình.
Năm 1997, tức là sau gần 2 năm nuôi, cá chình có trọng lượng từ 2-4 kg/con, tay lái cá giống đến coi và đồng ý mua. Cả vợ chồng Bảy Ánh và dân xóm không ngờ, 2 ao cá chình của vợ chồng Bảy Ánh bán được hơn 32 triệu đồng, tương đương gần 15 cây vàng vào thời điểm lúc bấy giờ. Vợ chồng Bảy Ánh cầm 32 triệu đồng trong tay mà vui muốn khóc, dân xóm cũng vui lây.
Sau vụ cá đó, Bảy Ánh mua thêm 8 công đất ruộng, nâng lên gia đình có 17 công đất, mục đích của ông là để mở mang sản xuất, có cái chia cho con cái sau này và chính thức bắt tay vào nuôi cá chình. Năm 1999, cũng với 2 ao nuôi cá chình và nuôi thêm cá chình, bống tượng trên mặt nước ruộng, vợ chồng Bảy Ánh lại trúng cá chình như lần đầu tiên, mua thêm 8 công đất ruộng, nâng tổng diện tích đất lên 25 công.
Năm 2001, vợ chồng Bảy Ánh lại tiếp tục trúng cá chình, lợi nhuận hơn 20 cây vàng, mua thêm 8 công đất ruộng, nâng tổng số lên 33 công. Mốc đáng nhớ của Bảy Ánh là năm 2003, ông phát triển lên được 12 ao nuôi cá chình, mỗi ao có diện tích từ 800-1.000 m2.
Cũng trong năm đó, ông thu hoạch cá chình đạt tới con số hơn 600 triệu đồng, được nhiều người biết đến, coi như “giáo sư” nuôi cá chình cũng kể từ đó.
Cá chình sống trong môi trường nước ngọt, nước lợ. Thời gian nuôi cá chình trong vòng 18 tháng, cá đạt trọng lượng từ 2 kg/con trở lên mới thu hoạch, nếu có điều kiện nuôi thêm vài tháng, cá đạt trọng lượng cao hơn thì càng có giá trị cao. Cá mồi cho cá chình rất dễ tìm, có thể là cá tạp, xứ Tân Thành cá phi có rất nhiều 10.000 đồng/kg. Thời gian cho cá chình ăn 2 ngày 1 lần, vào buổi chiều.
Thiết kế ao nuôi cá chình của Bảy Ánh cũng không phức tạp lắm, từ bờ trở ra 4 m, sâu 1,5 m, bao quanh hầm nuôi, còn lại toàn bộ diện tích là cồi cách mặt nước 4 tấc. Dân Đại học Nông nghiệp Cần Thơ còn coi Bảy Ánh như “giáo sư” nuôi cá chình bởi ông nghĩ ra được hai điều không có ở trường.
Khi thả cá chình, Bảy Ánh căng một miếng lưới trên mặt ao để đuổi còng cọc vô cùng hiệu quả. Rồi trong thời gian nuôi 18 tháng, Bảy Ánh chuyển chỗ ở cho cá trong ao hai lần. Đám cá chình trong ao khoái ở nhà mới hay sao không biết, con nào con nấy cứ mạnh như voi, lớn như thổi.
Từ năm 2005-2015, vợ chồng Bảy Ánh mua thêm 15 công đất ruộng, nâng tổng số lên 48 công, phát triển 33 hầm nuôi cá chình, mỗi hầm có diện tích từ 800-1.000 m2, thu nhập bình quân mỗi năm hơn 1,5 tỷ đồng. Ông được mệnh danh “tỷ phú cá chình” của xứ Tân Thành cũng từ đó. Riêng năm 2016, Bảy Ánh nuôi cá chình đạt tới con số thu nhập hơn 2 tỷ đồng. 9 tháng năm 2017, ông đạt con số gần 2 tỷ đồng, những con số đều "biết nói".
Giờ khi nhắc lại cái thời làm đất mướn, cái thời thiếu ăn vào mùa giáp hạt, vợ chồng Bảy Ánh cười rằng, làm sao quên được chứ. Đó cũng là lý do, cho đến bây giờ, Bảy Ánh vẫn giữ lại một ao nuôi cá bống tượng để làm kỷ niệm, chứ không phải làm kinh tế. Ao cá bống tượng như nhắc ông luôn nhớ cái thuở sơ khai, nhờ 2 ao cá bống tượng, vợ chồng ông mới qua được cái thiếu ăn mùa giáp hạt, nhờ 2 ao cá bống tượng, vợ chồng ông mới có được ít vốn nuôi 400 con cá chình đầu tiên và làm thay đổi cuộc đời vợ chồng ông như hôm nay.
Ao cá bống tượng kỷ niệm còn giúp ông luôn nhớ và không bao giờ quên quê hương. Từ đó, Bảy Ánh luôn sẵn lòng san sẻ với tất cả những ai muốn nuôi cá chình, muốn làm giàu từ con cá chình. Ông đã giúp rất nhiều nông dân khó khăn ở Tân Thành về kỹ thuật, cá giống, vốn để nuôi cá chình. Mong muốn lớn nhất của tỷ phú này là quê hương có nhiều tỷ phú…/.
Ái Như - Hồng Thía
Xem thêm bình luận