Thứ năm, 11-9-25 17:49:01
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Bãi bồi kiệt sức

Báo Cà Mau Vùng bãi bồi rộng trên 10.000 ha không chỉ là đặc trưng của Cà Mau mà còn là nơi tái sinh của nhiều loại thuỷ hải sản, góp phần giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ sản xuất bên trong đai rừng phòng hộ… Tuy nhiên, vùng đất này chưa yên tĩnh, bởi hoạt động khai thác những năm qua đã khiến nguồn lợi thuỷ sản từ vùng bãi bồi rộng lớn này ngày càng cạn kiệt.

Vùng bãi bồi rộng trên 10.000 ha không chỉ là đặc trưng của Cà Mau mà còn là nơi tái sinh của nhiều loại thuỷ hải sản, góp phần giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ sản xuất bên trong đai rừng phòng hộ… Tuy nhiên, vùng đất này chưa yên tĩnh, bởi hoạt động khai thác những năm qua đã khiến nguồn lợi thuỷ sản từ vùng bãi bồi rộng lớn này ngày càng cạn kiệt.

Khu vực bãi bồi dài khoảng 34 km này được hình thành do 2 chế độ thuỷ triều khác nhau của biển Ðông và biển Tây cũng như dòng chảy từ 2 con sông lớn là sông Bảy Háp và sông Cửa Lớn. Khi thuỷ triều xuống thấp, khu vực bãi bồi kéo dài ra biển cách đất liền gần 4 km. Hệ sinh thái rừng ngập mặn bãi bồi có vai trò quan trọng trong việc cân bằng sinh thái, cung cấp nhiều giống thuỷ, hải sản và đai rừng, góp phần quan trọng trong giảm nhẹ thiên tai, mưa bão…

Khai thác quá mức

Là khu vực bãi đẻ của nhiều loại thuỷ hải sản nên bãi bồi là nơi nuôi sống hàng ngàn hộ di cư tự do. Câu chuyện “nóng” của  bãi bồi trong mùa nghêu giống năm 2012 là một minh chứng. Tình trạng mỗi ngày có khoảng 2.000 - 3.000 người dân từ khắp các tỉnh đổ xô về tranh nhau khai thác nghêu giống đã khiến tình hình an ninh trật tự địa phương nóng lên và quan trọng hơn hệ sinh thái tự nhiên của bãi bồi bị tàn phá nặng nề từ các hoạt động khai thác ấy.

Ốc gạo biển cũng được người dân khai thác nơi bãi bồi.

Hiện nay cũng vậy, tuy không nóng như thời gian cao điểm mùa nghêu giống nhưng hoạt động khai thác vùng bãi bồi vẫn tiếp diễn hằng ngày, hằng giờ. Hàng ngàn hàng cây được cắm song song với trên chục ngàn miệng lưới đăng cá kèo, cua giống rồi là lú bát quái, đẩy te… ngày đêm vắt cạn kiệt bãi bồi. Ông Hồ Văn Mỹ, ấp Rạch Tàu, xã Ðất Mũi, huyện Ngọc Hiển, hiện đang giữ vùng nuôi nghêu của HTX nghêu Ðất Mũi, cho biết, hầu như các miệng lưới đăng cá kèo, cua giống neo trên bãi quanh năm. Khi nhiều thì các hàng cây mọc lên dày đặc, lúc ít thì có giảm đi một tí. Không chỉ vậy, các xuồng nhỏ đẩy te trên bãi bồi hoạt động gần sáng đêm.

Hiện nay, dọc theo khu vực bãi bồi còn không ít hộ dân đang sống trong những khu vực mà theo quy định lẽ ra phải di dời. Các trường hợp này với đầy đủ các thành phần từ dân địa phương, dân từ các xã, huyện trong tỉnh và một số tỉnh khác. Mỗi người một hoàn cảnh, nhưng họ đến đây đa phần đều sống bám vào bãi bồi. Chủ tịch UBND xã Ðất Mũi Ngô Minh Toại cho biết, chỉ tính riêng trên địa bàn xã có khoảng 300 hộ sống trong rừng phòng hộ thuộc diện phải di dời. Tuy nhiên, do điều kiện để di dời tái định cư của địa phương chưa có nên họ tiếp tục ở tạm. Trong số 300 hộ trên, đa phần không đất, không tư liệu sản xuất nên đời sống gặp nhiều có khăn.

Cuộc sống khó khăn không cách nào khác hơn họ buộc phải bám vào bãi bồi để có cơm ngày 2 bữa. Ông Lê Văn Vũ, ấp Rạch Thọ, bộc bạch: “Không dựa vào bãi bồi thì biết lấy gì nuôi vợ nuôi con. Gia đình cũng đã nhiều lần thử sức với một số nghề khác từ đi bạn tàu, chạy xe ôm, thậm chí đã hơn 2 lần đi Bình Dương làm công nhân nhưng rồi cuối cùng cũng không thể sống nổi, đành về chốn cũ sinh sống”.

Nhiều lo lắng

Nhằm tạo sinh kế cho người dân vùng bãi bồi Ðất Mũi cũng như hạn chế sự xâm hại vào môi trường tự nhiên rừng biển, nhiều mô hình tổ chức sản xuất đã được triển khai, đặc biệt là việc hình thành HTX. Trước đó là thành lập 16 HTX nhưng không hiệu quả, sau đó lại hợp nhất thành 1 HTX quản lý chung. Mục tiêu là giúp dân nghèo địa phương khai thác tiềm năng bãi bồi một cách hiệu quả và bền vững nhất để phát triển cuộc sống.

Tuy nhiên, xem ra đến nay dân nghèo nơi bãi bồi Ðất Mũi vẫn chưa thể hưởng lợi được nhiều từ chủ trương này. Phó Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển Lê Văn Kháng băn khoăn: “Hiện nay, HTX hoạt động vẫn chưa thể vào quy củ theo phương án và điều lệ HTX đã đề ra. Người dân vẫn chưa có lòng tin vào ban lãnh đạo HTX. Hoạt động của HTX còn mang tính chất cá nhân hơn tập thể”.

Chưa đủ lòng tin vào kinh tế tập thể nên người dân cứ thế tận dụng những gì gia đình có để khai thác triệt để từ tài nguyên bãi bồi. Theo ông Lê Văn Vũ, ấp Rạch Thọ, cho biết, ngày nay nguồn giống nơi bãi bồi giảm 2-3 lần so với trước. Nếu cách đây vài năm chỉ 2-3 miệng lưới đăng cá kèo giống, cua giống một đêm kiếm vài trăm, thậm chí cả triệu đồng là không khó, nhưng giờ đây gần chục miệng mà người nào giỏi lắm cũng chỉ kiếm được 200.000-300.000 đồng.  

Rừng ngập mặn và bãi bồi có giá trị rất cao về mặt sinh thái, có tác dụng quan trọng trong việc chống gió, chống xói lở. Ðây là vành đai chắn sóng, gió, bảo vệ đời sống và sản xuất của Nhân dân ven biển. Tuy nhiên, với hiện trạng này khiến ông Kháng tiếp tục lo lắng khi mùa nghêu giống sắp đến (tháng 4-7). Ông Kháng khi chia sẻ, trong mùa nghêu vừa qua, tình hình ổn định là do lượng nghêu không nhiều chứ chưa phải do đã tổ chức quản lý tốt. Huyện đang có kế hoạch sẽ mời ban quản lý HTX để chấn chỉnh lại hoạt động theo đúng phương án và quy định đã đề ra.

Lo lắng ấy của ông Kháng là có cơ sở, khi theo quy luật, kể từ khi nghêu giống trên bãi bồi xuất hiện, hễ một mùa thất thì mùa sau sẽ trúng lại. Do đó, công tác quản lý trong mùa nghêu tới là điều đáng quan tâm. Quy định về bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản ven bờ và cả những chính sách nhằm tiến tới khôi phục và phát triển rừng phòng hộ ven biển đều đã ra đời từ rất lâu. Tuy nhiên, việc tái định cư hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn do thiếu quỹ đất, thiếu kinh phí… đã đặt ra bài toán khó cho công tác quản lý của chính quyền địa phương. Khi nói về kế hoạch sắp xếp 300 hộ đang sống trong khu vực được xem là trái phép hiện nay, ông Toại cho là “ rất khó”. 

Bãi bồi mũi Cà Mau không chỉ là nơi tái sinh của nhiều loại thuỷ hải sản, là nơi sinh sống và kiếm ăn rất quan trọng của nhiều loài chim biển trong sách đỏ của Việt Nam và thế giới mà còn có tiềm năng rất lớn về du lịch sinh thái, hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học... Ngoài ra, đây cũng là vùng đất linh thiêng ở điểm cuối cùng của Tổ quốc mà ai cũng ước ao sẽ có một lần đến. Với ý nghĩa đó, vùng bãi bồi Mũi Cà Mau cần được quy hoạch quản lý, bảo vệ, đầu tư và phát triển bền vững./.

Bài và ảnh: Nguyễn Phú

Hướng dẫn doanh nghiệp tìm kiếm mở rộng thị trường mới để ổn định giá lúa, hỗ trợ nông dân

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản số 8414/VPCP-NN ngày 8/9/2025 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về xử lý thông tin, báo chí phản ánh “Giá lúa giảm mạnh, nông dân đứng ngồi không yên”.

Nông thôn mới – Làng quê khởi sắc

Những năm qua, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, chung sức của nhân dân, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã đạt nhiều thành quả nổi bật.

Giữ nghề đan đát trăm năm tuổi

Nằm nép mình bên dòng kênh hiền hoà, làng nghề đan đát ấp Mỹ I (xã Phước Long) đã bền bỉ tồn tại hơn 1 thế kỷ. Năm 2009 được UBND tỉnh công nhận là Làng nghề đan đát truyền thống. Dù trải qua bao biến thiên của cuộc sống, người dân nơi đây vẫn kiên trì “giữ lửa”, xem nghề đan đát không chỉ là sinh kế mà còn là niềm tự hào, là sợi dây kết nối giữa quá khứ với hiện tại và hy vọng ở tương lai, góp phần lưu giữ hồn quê trong dòng chảy hội nhập.

Người tận tuỵ vì ngành lâm nghiệp tỉnh

Chi cục Kiểm lâm tỉnh Cà Mau có đội ngũ nhân lực chất lượng, giàu kinh nghiệm, nhiệt huyết và gắn bó sâu sắc với rừng. Và ở nơi đó, có vị lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm, tận tụy, hết lòng vì ngành lâm nghiệp tỉnh nhà.

Lúa hè thu cuối mùa: Nông dân lỗ nặng

“OM18, Đài Thơm 8, HP1... giá có 4-5 ngàn đồng/ký lúa, trong khi đó tiền phân bón nhiều, thuê cắt từ 350-400 ngàn đồng/công. Lúa thu hoạch xong thương lái không mua, vụ hè thu này lỗ nặng”, nông dân Thái Văn Đượm, Ấp 12B, xã Khánh Bình, than thở.

Quách Phẩm hướng đến phát triển kinh tế bền vững

Những năm gần đây, người dân xã Quách Phẩm tích cực triển khai nhiều mô hình kinh tế bền vững, không chỉ giúp nâng cao đời sống, mà còn góp phần làm thay đổi diện mạo quê hương.

Thúc đẩy tăng trưởng từ nông nghiệp công nghệ cao

Xác định ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp là hướng đi tất yếu, là khâu đột phá để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tỉnh Cà Mau đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm chuyển đổi từ nông nghiệp truyền thống sang hiện đại, mang đến giá trị bền vững về kinh tế, môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tăng thu nhập nhờ nuôi cua đinh, chồn hương

Các mô hình chăn nuôi phù hợp với điều kiện địa phương, tận dụng tối đa nguồn tài nguyên sẵn có, góp phần nâng cao thu nhập là hướng đi được nhiều nông hộ ở Cà Mau thực hiện. Mô hình nuôi cua đinh và chồn hương của ông Hà Việt Thắng, ấp Thuận Lợi B, xã Tân Thuận, là một trong những điển hình tiêu biểu cho hướng đi này.

Từ gian khó đến những vùng quê trù phú

Phá thế độc canh cây lúa, đa dạng hóa vật nuôi trên cùng diện tích, nhiều nông dân xã Ninh Thạnh Lợi đã thành công với mô hình lúa – tôm – cua – cá, tối ưu hóa lợi nhuận, nâng cao thu nhập và từng bước vươn lên khá, giàu.

Linh hoạt giao dịch, thuận lợi vay vốn

Thời gian qua, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Cà Mau không ngừng nỗ lực đưa dịch vụ tín dụng chính sách đến gần hơn với người dân, đặc biệt là bà con ở vùng sâu, vùng xa.