Là món ăn dân dã, truyền thống nhưng với hương vị thơm ngon đặc trưng, sản phẩm mắm tôm của huyện Ngọc Hiển được rất nhiều người ưa chuộng. Là sản phẩm OCOP 3 sao, món ăn này phân phối tại nhiều tỉnh, thành trong nước, tạo việc làm và mang lại thu nhập ổn định cho những hộ làm nghề. Thời điểm này, nghề làm mắm tôm đã rộn ràng vào vụ Tết. Những keo mắm phơi đầy sân, con tôm "bắt" nắng đỏ au, dậy mùi, sẵn sàng phục vụ thực khách mọi miền.
Sau hơn 7 năm phấn đấu, cuối năm 2022, Hợp tác xã (HTX) Tôm khô Tân Phát Lợi, ấp Tân Lập, xã Tân Ân Tây, đã xây dựng sản phẩm mắm tôm chua đạt chuẩn OCOP 3 sao.
Ông Bùi Văn Chương, Giám đốc HTX, cho rằng, bên cạnh lợi thế của sản phẩm OCOP, món ăn của cơ sở chinh phục khách hàng gần xa bởi hương vị đặc trưng, khó lẫn với những nơi khác. Nguyên liệu được HTX chọn là loại tôm đất thiên nhiên nuôi dưới tán rừng ngập mặn Ngọc Hiển, kích cỡ từ 100-180 con/kg. Tôm này thịt chắc, ngọt tự nhiên và dai hơn những loại tôm khác. Vỏ tôm đất có độ giòn vừa phải, đảm bảo không bị mềm trong quá trình chế biến, bảo quản. Khi làm ra thành phẩm, mắm tôm đỏ au, nhìn hấp dẫn và bắt mắt, đáp ứng tiêu chí vừa đẹp lại vừa ngon. Riêng về gia vị, HTX sử dụng loại nước mắm tôm tự nấu nên hương vị rất đậm đà.
Ông Chương cho biết, từ khi đạt chuẩn OCOP, sản phẩm bán ra nhiều hơn trước từ 15-20%. Cao điểm vào dịp cuối năm như hiện nay, nhu cầu thị trường tăng mạnh, sản lượng tăng gấp 4-5 lần mới đủ đáp ứng đơn hàng.
Nhiều năm nay, món mắm tôm với vị ngon “nhà làm” của cơ sở chị Phan Ngọc Chuyển, ấp Ông Quyền, xã Tân Ân Tây, đã có trong bữa ăn, bàn tiệc của nhiều thực khách trong và ngoài huyện. Tính từ đầu tháng 10 âm lịch đến nay, cơ sở chế biến hơn 300 kg mắm tôm thành phẩm cung ứng cho thị trường, hiện tại khách vẫn đang tiếp tục lên đơn.
Cơ sở của chị Phan Ngọc Chuyển chọn nguyên liệu chế biến mắm tôm là những con tôm tươi sống được nuôi dưới tán rừng ngập mặn Ngọc Hiển.
Với phương châm đem sản phẩm sạch, chất lượng, an toàn đến người tiêu dùng, chị Chuyển luôn chú trọng từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến chế biến. Tôm nguyên liệu là loại tôm bạc, tôm đất tươi, nuôi tự nhiên dưới tán rừng.
Chị Chuyển phấn khởi: "Nếu năm trước khách hàng bắt đầu lên đơn từ cuối tháng 10 âm lịch thì năm nay chỉ đầu tháng là đã có khách đặt hàng. Cơ sở phải tăng cường mua tôm nguyên liệu và huy động thêm chị em tăng ca mới kịp đáp ứng nhu cầu".
Tôm được vô keo, phơi nắng tự nhiên từ 15-20 ngày, đảm bảo độ chín thịt và thơm ngon.
Tại hộ chị Lưu Kim Trúc, ấp Tắc Biển, xã Viên An Ðông, không khí nhộn nhịp vụ mùa sản xuất Tết hiện rõ. Trước sân, những keo tôm được đem ra giàn phơi kịp nắng. Trong nhà, 5-6 chị em nhanh tay sơ chế tôm để kịp cho những công đoạn tiếp theo. Tất bật, nhưng chị em ai cũng vui vì sẽ tăng thêm thu nhập trang trải những ngày cuối năm.
Món mắm tôm của gia đình chị Lưu Kim Trúc được khách hàng nhiều nơi ưa chuộng.
Theo chị Trúc, nhờ xây dựng thương hiệu, có uy tín trên thị trường nên món mắm tôm của gia đình hút hàng quanh năm, riêng dịp Tết này đơn đặt hàng tăng cao gấp nhiều lần. Dù số lượng đơn đặt hàng tăng nhưng vấn đề về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm luôn được gia đình đặt lên hàng đầu. Hơn nữa, giá bán vẫn không thay đổi, tuỳ loại tôm, từ 130-160 ngàn đồng/kg.
Theo ông Lê Ngọc Lâm, Chủ tịch Hội Nông dân huyện, riêng mỗi dịp tết Nguyên đán, trước nhu cầu thị trường tăng cao, hàng trăm hộ dân khác cũng chế biến mắm tôm để vừa phục vụ nhu cầu gia đình, vừa cung cấp cho thị trường, tăng thu nhập. Mỗi hộ làm nghề đều có bí quyết riêng để tạo ra sản phẩm chất lượng, thơm ngon, đậm đà, phục vụ người tiêu dùng. Hướng tới, Hội sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ đối với những hộ làm nghề xây dựng sản phẩm đạt chuẩn OCOP và nâng hạng sản phẩm đã đạt, nhằm tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, nâng cao thu nhập cho người dân và đưa sản phẩm truyền thống địa phương ngày càng vươn xa.
Toàn huyện Ngọc Hiển có hơn 40 cơ sở, hộ gia đình sản xuất mắm tôm theo phương pháp thủ công truyền thống, cung cấp quanh năm cho thị trường, trong đó có 2 chủ thể đã xây dựng sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao.
Trúc Linh