Mỗi lần về quê, nhìn những căn nhà tường khang trang thay thế cho những ngôi nhà lá năm xưa là một tín hiệu vui cho thấy cuộc sống quê tôi giờ đã khác trước. Bà con quê tôi ai nấy giờ cũng khá giả, ngôi nhà lá giờ dần lùi sâu trong ký ức của tuổi thơ tôi.

Từng bước khẳng định mình, Ðoàn Nghệ thuật Khmer Cà Mau không ngừng phấn đấu, trau dồi chuyên môn mang đến những tiết mục, vở diễn ấn tượng trong lòng khán giả. Bên cạnh đó, đơn vị còn chú trọng tào đạo nguồn nhân lực trẻ đam mê, yêu nghề nhằm tiếp tục kế thừa, phát huy văn hoá cổ truyền. Thông qua nhiều cuộc thi, đơn vị đạt nhiều giải thưởng đáng trân trọng.

Chị lết về phòng trọ khi gót chân đã trầy da đau nhức. Vừa mở cửa bước vào đã bị cơn nóng hầm hập trong phòng muốn đẩy ngược ra. Nằm vật xuống sàn nhà, nước mắt chị ứa ra, lòng tự hỏi mình còn cực khổ thế này đến bao giờ nữa? Không còn ngõ ngách nào quanh khu này là chị chưa mò tới chỉ để tìm một mảnh đất vừa ý và vừa túi tiền.

Những năm đầu, hoạt động của Câu lạc bộ thơ Phường 8 chỉ gói gọn trong phạm vi của phường. Hội viên câu lạc bộ chủ yếu là những cựu chiến binh, cán bộ hưu trí, thời gian rảnh rỗi nhiều, trăn trở, suy tư với cuộc sống qua nhiều năm tháng, muốn sẻ chia tiếng lòng, gửi gắm tâm sự với bạn bè, người thân, nhất là để thoả mãn đời sống nội tâm. Và tập thơ “Cây cao bóng cả” ra đời là sản phẩm đầu tiên của 15 cụ người cao tuổi viết để ca ngợi lối sống, tình cảm tốt đẹp của lớp người “tuổi cao ý chí lại càng cao”.

Một chiều cuối tuần, ngồi ở quán cà phê quen thuộc, mở laptop ra xem những tấm hình mà bạn gửi, chợt hình ảnh quê nhà hiện ra gần quá. Dù xa quê, bao năm mới trở về một lần nhưng bao nhiêu cái đẹp của quê nhà, luôn được cập nhật qua trang cá nhân của tôi. Một cảm giác quen thuộc, gần gũi lại hiện ra, và thấy tim mình cứ phập phồng nhảy múa trước vẻ đẹp của quê hương xứ sở...

Sân bóng làng ngay cạnh bên hông nhà, trước đây là khoảnh đất trống mấp mô, ba tôi tự tay san ủi bằng phẳng. Trẻ con trong xóm thiếu chỗ chơi, thấy khoảnh đất trống, liền mượn tạm để đá bóng, đá cầu, chạy nhảy, nô đùa. Vài hộ gia đình kế cạnh cũng có khoảnh đất thẹo cằn cỗi, “sung quỹ” cơi nới khoảnh đất rộng thêm. Thế là thành sân bóng làng rộng rãi.

Là một tập ảo truyện khá khó đọc, nhưng "Hợp đồng của quỷ" của Nguyễn Danh Lam rất đáng để bỏ thời gian dù những câu chuyện như thể lửng lơ, như thể vô định, như thể trôi trong một không gian, thời gian khác biệt, lạ lùng.

Hằng năm, Cà Mau đều tổ chức các cuộc thi giọng ca cải lương, những nhân tố tiềm năng không thiếu, đoàn muốn tuyển các em, các em cũng tha thiết muốn gắn bó với cải lương, nhưng đã nhiều năm, chúng ta đều lãng phí nguồn kế thừa chất lượng này.

Tiếng gió lùa qua tai nó lạnh đến rùng rợn, nó biết giờ cơm chiều đã đến từ lâu. Nó vẫn lì lợm mà ngồi trơ tấm lưng đang oằn xuống vì kiểu ngồi bó gối trông đến khổ sở ấy. Chân nó lâu lâu cứ giẫm vô tội vạ đám cỏ nước mặn ủ ê trước mặt. Mắt nó đỏ hoe. Miệng nó cứ méo xệch. Cổ họng cứ rưng rức, uất nghẹn lắm. Nó đã ngồi như thế lâu rồi. Nó trốn vào tận mấy đám đước mọc san sát mé sông. Nó hay tin cha nó sẽ đưa mẹ kế về.

“Sống dễ lắm, hãy nhìn vào mắt bọn trẻ con mà sống" (Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp). Nói thì nói vậy, nhưng để có thể nhìn thẳng vào những đôi mắt trong veo của trẻ con mà lòng vẫn an yên, thanh thản, không chút xấu hổ với những lời mình đã nói, những việc mình đã làm là điều không hề đơn giản.

Trong mưa lất phất tôi đến thăm làng ven đê biển Gành Hào, nơi mười mấy năm trước cả lớp học chúng tôi rồng rắn ra đây tìm hải sản, tắm biển và viếng chùa.

Trong đời sống thường ngày, những nét đẹp văn hoá đi vào thơ ca đôi khi không phải tìm kiếm đâu xa mà nó luôn gần gũi cạnh bên mình. Rất đỗi bình thường, dung dị, giản đơn, nhưng nếu chợt một ngày hoàn toàn thiếu vắng hình ảnh ấy ta sẽ cảm thấy như vừa đánh mất một thứ gì đó rất đáng yêu.

Một buổi chiều hè, trên đường đi làm về, tình cờ tôi gặp một người đàn ông còng lưng đạp xe trong nắng chiều sắp tắt. Sau lưng ông là thùng cà rem, thay cho lời rao là tiếng lắc leng... keng... leng... keng từ cái chuông phía trước ghi-đông xe. Tiếng chuông có vẻ lạc lõng giữa dòng người xe cộ ngược xuôi, nhưng hình ảnh đó, tiếng lắc leng keng đó như dội vào tim tôi những cảm xúc ngập tràn của tuổi thơ xa lắc.

Khu phố mà vợ chồng chị mới chuyển đến ở khá yên tĩnh. Có lẽ cũng vì điều đó mà khi đến xem ngôi nhà có ban công rực rỡ sắc hoa này chị đã đồng ý mua luôn. Nhà nằm sâu trong hẻm, có một khoảng sân rộng được che mát bởi giàn hoa bìm bìm tím ngát.

Với tuổi thơ khá sóng gió và mang thân phận khá đặc biệt, Nguyễn Duy Quyền đã trải hết những điều đó vào trang viết của mình. Từ những tủi hờn, lạc lõng khi bị cha bỏ rơi, những lần được ngoại dỗ dành, những món ăn do má nấu, những trải nghiệm một thân, một mình mưu sinh khi tuổi đời còn khá trẻ... Vì thế, tập tản văn "Quên được cứ quên" có một chiều dày khá ấn tượng.

Trong thời đại công nghệ mới, khi cần biết một thông tin gì thì cứ như là thói quen, khá nhiều người sẽ tìm đến "Ngài biết tuốt", nghĩa là tìm đến các phương tiện tra cứu thông tin trên mạng như Google, Yahoo, Wikipedia... từ cách muối cà, muối dưa sao cho ngon đến cách dưỡng da, tập yoga, cách chữa bệnh, kể cả "bí quyết" gia truyền cũng xuất hiện nhan nhản (dù chưa biết có thực sự hiệu nghiệm hay không), chỉ cần chiếc điện thoại thông minh hoặc một máy tính có nối mạng là người ta có thể nhờ vào "Ngài biết tuốt" để trở thành "biết tuốt".

Ai lớn lên rồi cũng ấp ôm với bao khát vọng. Khát vọng giục giã bước chân ta không ngừng đi xa tìm kiếm những chân trời mới. Rồi một ngày bước chân ta mệt nhoài, trong cái nhìn đăm đắm thả vào khoảng lặng hư không, ta lại nghe tiếng lòng thổn thức hoài niệm, nhớ thương.

Mờ trời, bà nội đã xuống bếp đốt mớ lá dừa nấu nước, ông nội súc bình, bỏ trà để bà nội châm nước mới. Hai ông bà thỉnh thoảng mới nói vài câu, cứ rót trà và uống chậm rãi. Trời hửng sáng, ông nội vấn chiếc khăn rằn trên đầu rồi xách cây mác ra vườn, bà nội cũng dọn dẹp bẹ dừa, tàu cau quanh nhà, nhổ cỏ cho liếp rau, chăm sóc mấy nọc trầu.

Nơi tôi sống, làm việc chỉ thấy nhà máy và bến cảng. Nhiều đêm nhìn qua cửa sổ phòng làm việc ngắm biển mênh mông tôi bỗng nhớ dòng sông mềm mại như một dải lụa đào. Sông e ấp với dòng chảy uốn lượn quanh những cánh đồng, làng mạc. Không bát ngát bao la nhưng cũng đủ rộng ôm ấp những phận người lam lũ bám lấy sông để mưu sinh.

Chịu khó nhìn thì hắn cũng đẹp trai. Ðôi mắt đen tròn, cái nhìn sâu hun hút. Tóc cắt ngắn, một chút ngổ ngáo, một chút ngang tàng, một chút đường đường chính chính. Ðặc biệt, cái cười nửa miệng bí ẩn của hắn rất dễ làm xiêu lòng người đối diện. Tôi thấy những ưu điểm đó là vì có lần đã chịu khó nhìn, chứ hắn lúc nào cũng bặm trợn, cơn cớn. Mấy đứa trong lớp sợ hắn bao nhiêu thì tôi ghét hắn bấy nhiêu.

Là một người miền Trung, nhưng từ khi sống và làm việc tại Sài Gòn, tác giả Minh Ðức dành cho mảnh đất miền Nam một tình cảm đặc biệt đến mức hầu như trong mỗi trang viết của mình đều có bóng dáng của Sài Gòn "pha lẫn" với chút cốt cách miền Trung.

Cách đây không lâu, một buổi biểu diễn thời trang của một nhà thiết kế Việt đã làm dấy lên một cuộc tranh luận - nhưng không hẳn liên quan đến yếu tố thời trang, mà là liên quan đến việc nhà thiết kế đã "chịu chơi" khi đưa vào show diễn của mình gần 40 tấn rơm với trị giá trên dưới 1 tỷ đồng (do phải qua công đoạn sấy khô, khử mùi, tiệt trùng, tiền công thiết kế cho sàn diễn...).

Xưa kia ở làng quê hầu hết đồ chơi của trẻ con đều tự làm từ những vật dụng quanh nhà như tre, trúc, lá dừa, đất sét, làm lồng đèn, tàu, súng, ống thục, kèn, diều…

Có những buổi chiều đi rong nơi thành phố, nhìn ráng hoàng hôn buông phủ từ xa xa, tôi cồn cào nhớ và thèm trở về nằm nghe tiếng chiều trôi êm trên quê hương mình.

Một người mẹ đã viết một tâm sự dài, nói đúng hơn là viết những lời như kêu cứu trước việc đứa con trai út của mình đã luôn buồn rầu bởi nghe những lời (vô tình) thốt ra từ miệng của người lớn, rằng gia đình chị hẳn sẽ "vẹn toàn hơn" nếu như đứa con trai út đó là... con gái.

Sống xa nhà một thời gian, ngày ngày cứ ăn cơm hộp, cơm bụi, ăn những món xa lạ ở phố, tôi lại nhớ về mẹ cùng với những món ăn dân dã mà mẹ đã nấu. Ðó là món canh chua cá lóc, cơm nắm mo cau của ngoại, cá đồng kho, cà dầm tương... Nhưng tôi vẫn nhớ nhất là món ốc bươu xào khế của mẹ. Món ăn đậm đà chất chứa bao tình mẹ.

Diên đã từng nhiều lần hứa đi tìm ông. Ai cũng tin Diên sẽ tìm thấy ông bằng đôi chân của tuổi trẻ, bằng ước vọng đưa ông về với bà dù có thể ông chỉ là nắm đất giữa Trường Sơn. Nhưng chiến tranh xa rồi, còn cuộc sống trước mắt với nhiều lo toan đang thúc giục mỗi ngày. Làm sao để thoát được nó là câu hỏi đâu chỉ của mình Diên. Việc gối việc, lo toan kế tiếp lo toan nên lời hứa đi tìm ông cứ lần lữa mãi rồi bụi thời gian cũng phủ mờ. Về nhà không ai dám nhắc vì thấy Diên đang kiệt sức mỗi ngày, chỉ có dáng ngồi của bà là chất vấn lòng Diên.

Có những đề tài không bao giờ cũ: đó là về tình yêu, niềm thương nỗi nhớ đối với vùng đất, con người, những lẽ ghét - thương, những niềm xúc cảm, có khi vụn vặt, có khi mang tầm vóc lớn lao... và trong những chủ đề ấy, viết về mẹ - luôn là một đề tài tuy dễ mà khó.

Với hàng triệu học trò, mùa thu là mùa của những trái tim non náo nức rộn ràng - mùa tựu trường. Những tiếng trống khai trường rộn rã thúc giục. Những hàng cây lao xao lá đón chào năm học mới…

Sau khi xem hội diễn văn nghệ quần chúng từ rạp Cao Văn Lầu về, chúng tôi vẫn ghé ở khu chợ đêm bên đây dốc cầu quay uống nước mía trước khi chia tay. Mấy ly nước mía mà đôi khi, hai ba đứa hùn tiền lại mới đủ trả.