Cùng với nuôi tôm, mấy năm gần đây, nông dân huyện Phú Tân chú trọng sản xuất đa cây, con để tăng hiệu quả sản xuất. Trong đó, nuôi thuỷ sản ngọt trên diện tích nhỏ được nhiều bà con chú trọng. Một số mô hình sản xuất tận dụng được lợi thế của địa phương và góp phần nâng cao đời sống cho bà con nông dân.

Lịch thời vụ được các ngành chức năng đưa ra nhằm giúp bà con nông dân sản xuất hiệu quả, tránh thiệt hại. Tuy nhiên, với thời tiết diễn biến phức tạp như hiện nay thì khi áp dụng lịch thời vụ người dân cần xem xét điều kiện thực tế để chọn thời điểm xuống giống, nuôi trồng hợp lý, hiệu quả.

Theo kế hoạch sản xuất vụ mùa năm nay, toàn tỉnh sẽ xuống giống 35.200 ha lúa hè thu, tập trung ở các huyện: Trần Văn Thời, U Minh, Thới Bình và TP Cà Mau. Đến thời điểm này, bà con nông dân đã cày ải phơi đất được 28.532 ha. Trong đó, huyện Trần Văn Thời 22.070 ha, U Minh 3.362 ha, Thới Bình 1.050 ha và TP Cà Mau 2.050 ha.

Gần 2 tháng qua, tại vùng nuôi nghêu ven biển của Hợp tác xã (HTX) Nuôi nghêu Đất Mũi, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, nghêu chết hàng loạt, thiệt hại cho người nuôi trên 2,6 tỷ đồng.

Người dân xã Tân Hưng Đông, huyện Cái Nước cải tạo ao đầm chuẩn bị cho vụ nuôi mới.

Hiện nay, nông dân huyện Trần Văn Thời bắt đầu thu hoạch vụ đậu xanh dưới ruộng, năng suất đạt khá cao, nhiều người rất phấn khởi.

Trong các mô hình nuôi thuỷ sản hiện nay, mô hình nuôi tôm quảng canh kết hợp với cua, cá và sò huyết đang phát triển mạnh, cho hiệu quả kinh tế, lại giảm được nhiều rủi ro. Mô hình kết hợp của ông Ngô Văn Kẻn, Ấp 4, xã Hàng Vịnh, huyện Năm Căn là một điển hình.

Trước tình trạng người dân chuyển dịch tự phát đối với đất nông nghiệp, lâm nghiệp sang luân canh lúa - tôm, trồng hoa màu trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Nguyễn Tiến Hải đã chủ trì cuộc họp chỉ đạo xử lý thực trạng trên vào ngày 10/3. Sau khi nghe báo cáo, đề xuất của Giám đốc Sở NN&PTNT cùng ý kiến của đại biểu dự họp, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tiến Hải đồng ý về chủ trương cho phép chuyển dịch cơ cấu sản xuất một số vùng trồng lúa kém hiệu quả.

Cách nay hơn 1 tháng, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Cà Mau kết hợp với Phòng Kinh tế TP Cà Mau chọn ấp Ông Muộn, xã Lý Văn Lâm, xây dựng mô hình trồng rau an toàn, với tổng diện tích gần 2 ha, có 22 hộ dân tham gia, kết quả bước đầu mang lại rất khả quan.

Việc người dân thấy lợi nhuận từ nuôi tôm cao hơn trồng lúa nên tự đưa nước mặn vào vùng ngọt để nuôi tôm ngày càng trở nên báo động. Thực trạng này diễn ra nhiều năm và đang trở nên nghiêm trọng hơn, nhưng ngành chức năng chưa có biện pháp giải quyết, xử lý triệt để, dẫn đến tình trạng thưa kiện trong nội bộ nông dân do xung đột lợi ích.

Câu chuyện phải lựa chọn động cơ diesel trong sản xuất hay mô-tơ điện tưởng chừng như đơn giản nhưng lại gây "đau đầu" người dân ở nhiều vùng nuôi tôm của tỉnh.

Theo số liệu thống kê, nếu như sản lượng cá đồng trung bình mỗi năm trước đây đạt khoảng 30.000 tấn (tính cả cá nuôi), thì sản lượng vụ mùa năm 2014 chỉ đạt khoảng 20.000 tấn, năm 2015 chỉ còn khoảng 15.000 tấn.

Là viên chức của Trung tâm Văn hoá - Thể thao huyện U Minh, ngoài việc năng động, nhiệt tình với công việc, anh Phan Phước Thuận còn có niềm đam mê phát triển các mô hình kinh tế. Và anh đã thành công với việc nuôi dế, mở ra hướng phát triển mới cho nông dân huyện nhà.

Thời tiết diễn biến thất thường, nông dân lại không tuân thủ lịch thời vụ khiến trà lúa - tôm và lúa vụ hai của người dân trên địa bàn tỉnh phải chịu thiệt hại nặng nề.

Năm 2015, huyện U Minh có hơn 72 km lộ giao thông nông thôn được xây dựng, nâng tổng số đến nay toàn huyện có trên 400 km lộ giao thông nông thôn.

Dự án nuôi tôm càng xanh toàn đực do Phòng NN&PTNT huyện Trần Văn Thời triển khai thực hiện năm 2015 ở bốn xã: Trần Hợi, Khánh Hải (nuôi trong ao) và Khánh Bình, Khánh Bình Đông (dưới chân ruộng lúa trên đất nuôi tôm), với 12,6 ha, có 16 hộ tham gia, từ nguồn vốn khoa học và công nghệ, với tổng số vốn đầu tư trên 513 triệu đồng. Người dân được hỗ trợ trực tiếp 50% con giống, 30% thuốc và thức ăn.

Có vùng nuôi trồng thuỷ sản lớn nhất cả nước với nhu cầu con giống hiện khoảng 20-22 tỷ post/năm và dự báo sẽ tăng thêm trong những năm tiếp theo, tuy nhiên, Cà Mau chỉ có 876 trại sản xuất tôm giống (trại đảm bảo điều kiện sản xuất con giống chất lượng), cung ứng 14 tỷ post/năm cho người nuôi tôm. Vì thế, nông dân phải mua con giống nhập tỉnh, khó kiểm soát chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất.

Cuộc vận động xây dựng nông thôn mới (NTM) đang thành phong trào nông dân rộng khắp trong cả nước, có tác động đến tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp đến quy hoạch và xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, tạo điều kiện cho nông thôn phát triển.

Hiện nay, tại xã Thạnh Phú, huyện Cái Nước có 11 hộ dân đang nuôi tôm càng xanh trong ruộng lúa - tôm và ngoài vuông tôm. Điểm khác biệt là toàn bộ số lượng tôm càng giống thả nuôi hoàn toàn là con đực, không có lẫn con cái, nên được gọi là mô hình nuôi tôm càng xanh toàn đực trong ruộng lúa - tôm.

Toàn tỉnh hiện có khoảng 9.200 ha đất nuôi tôm công nghiệp. Tuy nhiên, do dịch bệnh và sự sụt giảm về giá nên vụ tôm năm 2015 chỉ có khoảng 40% trong số này duy trì ao nuôi, còn lại là bỏ trống hoặc chuyển sang đối tượng nuôi khác. Mô hình dùng bạt lót nuôi tôm đang được bà con chú ý nhân rộng bởi nó ngăn cản tác động tiêu cực từ ô nhiễm môi trường vào ao nuôi, giúp năng suất tăng cao.

Cà Mau hiện có hơn 9.200 ha nuôi tôm công nghiệp. Tuy nhiên, diện tích đang thả nuôi tôm chỉ khoảng hơn 40%, còn lại đa phần là bị bỏ trống. Một số hộ nuôi tôm công nghiệp ở huyện Phú Tân đã tận dụng những đầm tôm bỏ hoang để nuôi các loài thuỷ sản như cua, cá kèo, mở ra hướng phát triển mới, vừa tránh lãng phí tài nguyên đất, vừa tăng thu nhập, ngăn mầm bệnh lây truyền từ vụ này sang vụ khác.

Nếu như 3 năm trước đây, nông dân ở các xã Khánh Bình Đông, Khánh Hưng, huyện Trần Văn Thời khá hồ hởi, ồ ạt cùng nhau xây trụ xi-măng trồng thanh long, thì chỉ qua vài vụ thu hoạch, họ đã không còn mặn mà với loại cây này bởi rớt giá. Tuy nhiên, có một tín hiệu vui cho người trồng thanh long, đó là vào giữa tháng 12/2015, Công ty TNHH MTV Môi trường Tây Nam tỉnh Cần Thơ kết hợp với Hội Nông dân tỉnh Cà Mau, Hội Nông dân huyện Trần Văn Thời đến khảo sát các vườn thanh long của nông dân hai xã Khánh Hưng và Khánh Bình Đông để ký kết bao tiêu sản phẩm cho bà con.

Gần tám năm làm trưởng ấp, hơn 50 năm sống ở xã Đất Mới, ông Đoàn Thành Công (Tám Công) hiểu về con người, vùng đất nơi đây như chính bản thân mình. Ông luôn trăn trở làm sao để nghề nuôi tôm của gia đình cũng như của bà con nơi đây phát triển bền vững. Và mô hình nuôi tôm nước tĩnh của ông đạt hiệu quả cao đã mở ra triển vọng mới cho bà con vùng đất này.

Dự án nâng cao tính bền vững của hệ thống canh tác tôm - lúa ở ĐBSCL được Phân viện Nghiên cứu Thuỷ sản Minh Hải thực hiện tại ấp Thị Tường, xã Hoà Mỹ, huyện Cái Nước, qua 2 năm cho hiệu quả cao cả tôm quảng canh, tôm công nghiệp và lúa. Nông dân cũng như chính quyền nơi đây nhận định, đây là mô hình bền vững trước biến đổi của thời tiết hiện nay.

Từ khi Nghị định 55/2015/NĐ-CP thay thế Nghị định 41/2010/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp - nông thôn có hiệu lực, huyện Cái Nước đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nhằm giúp bà con nông dân quán triệt chủ trương này, tạo điều kiện thuận lợi trong việc hỗ trợ vốn vay, đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất.

Gần 1 ha lúa trên đất nuôi tôm của gia đình ông Nguyễn Văn Hoá, ấp 7, xã Thới Bình bị chết trắng.

Thực hiện Đề án “Nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội Nông dân Việt Nam trong phát triển nông nghiệp, xây dựng giai cấp nông dân Việt Nam giai đoạn 2010-2020”, Hội Nông dân xã Khánh Hưng chọn khâu đột phá là “tạo vốn”. Tìm đúng cái khó, cái cần của nông dân, đi đôi với đổi mới phương thức hoạt động, hội tạo được sự ủng hộ cao của cấp uỷ, chính quyền, tạo niềm tin trong phong trào nông dân sản xuất, thi đua phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới.

Mấy ngày qua, cây cầu ở tuyến Kinh Xáng Giữa thuộc ấp 17 và ấp 18 của xã Khánh Thuận đang được đẩy nhanh tiến độ thi công. Đây là 1 trong 4 cây cầu do ông Nguyễn Thanh Tâm trực tiếp đi vận động cửa hiệu Áo dài ABC TP Hồ Chí Minh tài trợ. Cây cầu có chiều dài 30 m, ngang 2 m, trị giá gần 80 triệu đồng.

Huyện Thới Bình được mệnh danh là "vương quốc" tôm càng xanh ở Cà Mau. Không chỉ là địa phương dẫn đầu cả tỉnh về diện tích, sản lượng mà người nuôi tôm càng xanh ở đây còn đi đầu trong việc áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất.

Trước yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt về nguồn tôm không có dư lượng kháng sinh chất lượng cao để đáp ứng cho xuất khẩu, nhất là thị trường các nước EU, Nhật Bản… đang đặt ra cho ngành tôm Việt Nam một thách thức lớn.