Nhìn mẹ ôm bó hoa về sau lễ 20/11, thằng em nhìn tôi nháy mắt như hàm ý “giá trị vật chất chẳng là bao, giá trị tinh thần thì bao la”. Nói cho vui vậy thôi chứ tôi biết mẹ trân trọng những món quà đó lắm, dù chỉ là những bông hoa làm bằng vải.

Sôi động, hào hứng, ý nghĩa và thiết thực, đó là những điều diễn ra trong ngày hội “Gala trao bằng tốt nghiệp lần thứ I năm 2015” tại Phân hiệu Trường Đại học Bình Dương - Cà Mau, nhân kỷ niệm 30 năm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. Năm nay, trường có 387 sinh viên tốt nghiệp thạc sĩ, kỹ sư, cử nhân.

Năm học 2015-2016 đã đi qua gần nửa chặng đường, song ở những ngôi trường vùng sâu, vùng xa, những khó khăn trong việc dạy và học vẫn còn.

Xác định công nghệ thông tin là công cụ quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác quản lý của nhà trường, ngay từ đầu năm 2013, nhà trường phối hợp với Trung tâm Công nghệ phần mềm của Trường Ðại học Cần Thơ xây dựng và đưa vào sử dụng phần mềm Hệ thống Thông tin tích hợp quản lý và đào tạo.

Ngoan ngoãn, lễ phép, học giỏi, nhiệt tình và năng nổ trong các hoạt động phong trào của lớp, của trường là những gì các bạn sinh viên nhận xét về chàng lớp trưởng, kiêm Bí thư Chi đoàn Võ Ðức Vĩnh, lớp tiếng Anh B, khoá VII của Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau.

Ở từng cấp học, người giáo viên có vai trò và sự ảnh hưởng với mức độ khác nhau. Khi trẻ con lần đầu tiên bước đến trường, hình ảnh cô giáo đối với trẻ như là một người mẹ, người chị yêu thương, chăm sóc và dạy dỗ những kiến thức, kỹ năng đầu đời.

Hơn 30 năm gắn bó với nghề “gõ đầu trẻ”, cô Nguyễn Thị Lý (ảnh - Trường tiểu học Phong Phú A, thị xã Giá Rai) luôn dùng cái tâm chân chính của người thầy để dìu dắt biết bao thế hệ học trò những bước đi đầu tiên.

Ở kỳ thi THPT quốc gia năm 2015 vừa qua, trong tổng số 6.676 thí sinh của Cà Mau đăng ký dự thi môn Toán thì có đến 4.663 thí sinh có điểm dưới 5, trong đó, có 703 bài thi đạt điểm dưới 1 là điểm liệt. Ðây là con số không hề nhỏ và đáng suy ngẫm về chất lượng dạy và học ở trường phổ thông hiện nay.

Hướng đến kỷ niệm 33 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982-20/11/2015), ngành giáo dục phát động nhiều hoạt động ý nghĩa, không đơn thuần chỉ là vui chơi, giải trí mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giáo dục đạo đức, lối sống, truyền thống tốt đẹp cho học sinh trong tình hình mới.

“Thầy căng lắm, khó lắm", là lời truyền miệng của lớp đàn anh, đàn chị học thầy từ những năm trước. Tôi nghe mà ớn da gà.

Nghe tôi muốn viết bài về gia đình hiếu học, anh Phan Minh Trí, Trưởng ấp 8, xã Khánh Hội, huyện U Minh, kiêm Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học ấp, không cần đắn đo dẫn tôi đến ngay nhà ông Phan Việt Trung. Bởi, trong cái nơi xa xôi, hẻo lánh này, nói về sự hiếu học không gia đình nào vượt qua được gia đình ông.

Để nâng cao chất lượng dạy học, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, từ năm học 2014-2015, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi bắt đầu thực hiện mô hình học bán trú. Mô hình này đang phát huy hiệu quả, vừa góp phần thực hiện phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, vừa đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.

Học giỏi kiến thức trong sách vở thôi chưa đủ, làm sao để truyền cho các em niềm đam mê tự tìm tòi, sáng tạo trong cách học, dạy cho các em những kỹ năng sống cơ bản có thể tự bảo vệ mình và thích nghi với môi trường sống xung quanh được dễ dàng, đó là tâm huyết của cô Phạm Phương Sanh, giáo viên chủ nhiệm lớp 5D, Trường Tiểu học 1 Trần Văn Thời, thị trấn Trần Văn Thời, huyện Trần Văn Thời.

Hằng ngày, nhìn thấy các em học sinh lặn lội vượt rừng để đến lớp và các thầy cô giáo, trong đó có vợ mình ngày đứng lớp 3 ca phải tất bật với đám trẻ vùng đất rừng, thầy Chu Ðức Phê cảm thấy xót xa. Bấy giờ, thầy đang là cán bộ của Lâm trường U Minh Hạ, không đắn đo với mức lương chỉ bằng một nửa so với công việc hiện tại, với mong muốn đóng góp cho xã hội, đặc biệt là những đứa trẻ vùng khó khăn, anh mạnh dạn làm đơn xin được học sư phạm.

Đoạn đường từ cống Ðá Bạc đến Trường Tiểu học Ðá Bạc (ấp Kinh Hòn Bắc, xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời) độ chừng chỉ dài 1 km nhưng có hàng trăm ổ gà, ổ voi, đá lởm chởm, đường vừa ghồ ghề, vừa sình lầy sau những trận mưa. Thế nhưng, mười mấy năm nay con đường này đã trở nên quen thuộc với thầy, cô ở vùng này. Chính ước mong giúp các em học sinh nghèo, còn nhiều thiếu thốn có được cái chữ đã tiếp thêm nghị lực để các thầy, cô vượt qua khó khăn.

Bằng nhiều hoạt động thiết thực và có tính lan toả cao, Đội Công tác xã hội trực thuộc Đoàn Phân hiệu Trường Đại học Bình Dương tại Cà Mau đã trở thành môi trường phấn đấu và rèn luyện cho những trái tim luôn hướng về cộng đồng.

Hiện nay trên địa bàn xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển có 4 bến phà qua sông Rạch Gốc với số lượng người qua lại rất đông và chủ các bến phà vẫn ngang nhiên thu phí đối với cán bộ, giáo viên và học sinh. Theo ghi nhận của chúng tôi, 2 bến phà có đông khách nhất là điểm phà ấp Ô Rô, xã Tân Ân qua chợ Rạch Gốc và điểm phà tại Trường Tiểu học xã Tân Ân (ấp Dinh Hạn) qua Trung tâm Y tế huyện Ngọc Hiển.

Tìm về ấp Nhưng Miên, xã Viên An Ðông, huyện Ngọc Hiển, hỏi thăm nhà em Võ Thị Tươi mồ côi, học giỏi không ai không biết. Trong căn nhà xập xệ, mục nát, ngoài những vật dụng đơn sơ, chúng tôi dừng lại ngay chiếc giường cũ kỹ, nơi để những tấm giấy khen mà Tươi và các em đạt được trong suốt nhiều năm học tập, đó là vật có giá trị nhất trong nhà, cũng là nơi chị em Tươi dùng để nghỉ ngơi và học tập.

Trường học là nơi đào tạo tầng lớp trí thức trẻ cho nước nhà, nó quyết định vận mệnh của đất nước trong tương lai. Và nhiệm vụ của sự nghiệp giáo dục luôn nặng nề vì không những đào tạo kiến thức mà còn cả đạo đức con người. Tuy nhiên, đạo đức của tầng lớp trẻ hiện nay, hay cụ thể hơn là các em học sinh, đang xuống cấp trầm trọng. Ðiều đó được thể hiện qua cách ứng xử hằng ngày của các em học sinh trong trường, lớp của mình.

Năm 1980, tốt nghiệp cấp III, cô Nguyễn Thị Hồng Sương (51 tuổi, quê xã Hoà Nghĩa, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) xin dạy Trường Mẫu giáo xã Hoà Nghĩa. Năm 1992, cô quyết định xin chuyển về Trường Tiểu học xã Hàng Vịnh, huyện Năm Căn. Lập gia đình, cuộc sống còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng gia đình cô luôn tràn ngập tiếng cười hạnh phúc.

Năm học 2014-2015, cùng với sự nỗ lực, cố gắng hết mình của tập thể cán bộ, giảng viên, nhân viên và sinh viên nhà trường, Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau đã hoàn thành tốt nhiệm vụ ngành giáo dục giao phó.

Từ lâu, nghề dạy học đã được xã hội tôn vinh, được Nhân dân quý trọng. Thầy, cô như những người ươm mầm, chắt chiu những gì tốt đẹp nhất cho biết bao thế hệ học trò. Nhưng trong đời sống xã hội ngày nay, khi những tác động của nền kinh tế thị trường vào mọi lĩnh vực, trong đó có môi trường giáo dục, thì có những giá trị đạo đức có nguy cơ bị phá vỡ nếu người thầy không giữ vững vai trò, vị trí của mình trong công việc và cả trong những mối quan hệ xã hội.

Chiều đi làm về đã thấy đứa cháu chạy ra tận cổng nhà đón. Nó bảo: “Cậu ơi, ở phòng cậu có giấy vụn hay sách báo cũ không?”.

Vi Bảo, cô bạn cùng lớp đại học với tôi, bước vào giảng đường đại học với sự ngưỡng mộ của hết thảy bạn bè với danh hiệu thủ khoa. Suốt 4 năm đại học, Vi Bảo luôn là sinh viên chăm ngoan, năng động, thành tích học tập thuộc hàng tốp đầu của lớp. Vào năm thứ 2 đại học, thích múa và đã được học qua vài lớp múa cơ bản, tôi trở thành thành viên của đội văn nghệ ở trường. Tôi gợi ý cho Bảo tham gia cùng tôi nhưng cô ấy từ chối vì nghĩ mình không hợp với múa, khó điều khiển cơ thể theo động tác múa.

Được sự giới thiệu của Hội đồng Ðội huyện U Minh, tôi tìm đến Trường THCS Lý Tự Trọng, xã Khánh Hội để gặp em Nguyễn Thị Ngân, học sinh lớp 9A3.

Khi tôi chưa tròn 2 tuổi, vì nghèo nên mẹ tôi đành bóp bụng gởi tôi cho hàng xóm giữ giùm để đi làm kiếm tiền. Tôi lại bệnh tật triền miên, bà ngoại thấy vậy nên đem tôi về Cà Mau sống với ngoại. Bên ngoại tôi cũng chẳng khá gì hơn, vì đông con nên những năm lúa thất, mấy dì, mấy cậu phải ăn khoai lang độn cơm.

Nó lau sạch bụi trên chiếc đèn và đặt lên bàn. Dù không thể thắp sáng, dù ba nó đã đi xa, nhưng nó tin chiếc đèn đó vẫn mãi sáng bừng trong tim nó

Bốn năm trước, tôi là một trong số rất nhiều cô, cậu tân sinh viên lơ ngơ từ quê lên thành phố. Sài Gòn hoa lệ so với miền quê sông nước mà tôi gắn bó từ bé quả thật khác xa nhau ghê gớm. Quê tôi không có những con đường cắt nhau chằng chịt như tơ vò, không có hàng dài những chiếc container, xe tải, xe bốn bánh, xe gắn máy nối tiếp nhau hằng cây số mỗi khi dừng đèn đỏ... Chính vì những thứ quá xa lạ ấy, cô bé 20 tuổi đầu khi ấy là tôi hoàn toàn choáng ngợp.

Thiếu giáo viên, thiếu phòng học, sân chơi ngoài trời nhỏ hẹp là những khó khăn cần sớm tháo gỡ để nâng cao chất lượng phổ cập chuẩn giáo dục mầm non. (Ảnh chụp tại Trường Mẫu giáo Tân Hưng Đông, huyện Cái Nước).

Ngày nay, với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, điện thoại di động đã trở nên thiết yếu, không thể thiếu trong đời sống của con người. Nhờ điện thoại di động mà việc thông tin liên lạc trở nên nhanh chóng, dễ dàng. Ðối với học sinh cũng vậy, nhờ điện thoại di động mà các em có thể trao đổi học tập với thầy cô, bạn bè, lên mạng tìm kiếm thông tin…