Những năm gần đây, mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn hữu cơ đang được nhiều hợp tác xã (HTX), nông dân trên địa bàn tỉnh triển khai và nhân rộng, góp phần hạn chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, tạo dòng sản phẩm sạch, hiệu quả cao.
Để thực hiện mục tiêu đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại các vùng sinh thái khác nhau trên địa bàn tỉnh theo quy định tại Nghị định số 109/2018/NÐ-CP của Chính phủ về nông nghiệp hữu cơ, tỉnh xây dựng lộ trình phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ phù hợp với thực trạng sản xuất nông nghiệp của tỉnh và nhu cầu thị trường trong từng giai đoạn, hướng đến năm 2025 xây dựng và nhân rộng mô hình sản xuất lúa hữu cơ quy mô 2.000 ha.
Mô hình lúa sinh thái ở xã Trần Hợi (huyện Trần Văn Thời) đang được nhân rộng.
Trên cơ sở đó, để khai thác tiềm năng, lợi thế của vùng sinh thái mặn, việc tổ chức thực hiện mô hình sản xuất lúa cung ứng sản phẩm hữu cơ bền vững gắn với tiêu thụ sản phẩm là yêu cầu rất cần thiết. Từ đó, giúp các địa phương, người dân tiếp cận nắm bắt được phương thức sản xuất nông nghiệp hữu cơ nhằm tạo ra sản phẩm lúa gạo hữu cơ phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Ông Từ Văn An, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Giám đốc HTX Tân Lộc Phát, Ấp 1, xã Tân Lộc, huyện Thới Bình, cho biết: “Năm qua, Trung tâm Khuyến nông đã phổ biến mô hình lúa hữu cơ và hỗ trợ kỹ thuật, phân bón. Có 25 hộ ở Ấp 1 tham gia, với diện tích 30 ha, cuối năm đạt hiệu quả rất cao. Chúng tôi được hướng dẫn kỹ ở các khâu chuyên môn. Năm nay sẽ nhân rộng mô hình, với trên 50 hộ sẽ tham gia".
"Lúa hữu cơ dùng phân hữu cơ và thuốc sinh học, không ảnh hưởng đến tôm, cá trong vuông, chi phí lại không cao, tiết kiệm 20% chi phí so với trước. Chất lượng lúa tốt hơn, đạt năng suất cao. Canh tác lúa hữu cơ có thêm cái lợi là nuôi tôm, cua sạch hơn, động vật phù du như trùn trĩ, ốc gạo... phát triển tốt hơn, tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm, cua", ông Từ Văn An đánh giá.
Việc sản xuất lúa theo hướng hữu cơ là hướng phát triển nông nghiệp bền vững, thân thiện môi trường, nâng cao giá trị sản phẩm, đang được các cấp chính quyền và người dân quan tâm. Theo đó, hầu hết diện tích đất mô hình lúa - tôm được người dân sản xuất theo hướng sinh thái tự nhiên, không sử dụng hoặc sử dụng rất ít phân bón hoá học và thuốc bảo vệ thực vật, nên môi trường nuôi tôm không bị ô nhiễm, phù hợp cho phát triển mô hình lúa - tôm hữu cơ. Bên cạnh đó, việc lựa chọn sử dụng sản phẩm lúa gạo hữu cơ đang là xu hướng hiện nay và trong tương lai, bởi vấn đề an toàn sức khoẻ luôn được người tiêu dùng ưu tiên hàng đầu.
Mô hình lúa hữu cơ tạo môi trường thuận lợi cho sinh vật phù du phát triển nên tôm, cua cũng đạt chất lượng cao hơn khi nuôi song song.
Ngoài mô hình lúa hữu cơ, mô hình lúa sinh thái cũng được thúc đẩy mạnh mẽ để mở ra hướng đi nông nghiệp sinh thái bền vững. Tại Cà Mau, lúa sinh thái được trao chứng nhận vào tháng 9/2020 đã góp phần mang lại những giá trị tích cực cho chủ thể trồng và kinh doanh sản phẩm. Toàn tỉnh có 17 doanh nghiệp, công ty, HTX trong và ngoài tỉnh đăng ký sử dụng nhãn hiệu chứng nhận lúa sinh thái Cà Mau. Ðến nay, tỉnh đã xây dựng vùng nguyên liệu lúa sinh thái Cà Mau với diện tích trên 1.000 ha, sản lượng trung bình đạt khoảng 45 ngàn tấn/năm. Nhãn hiệu lúa sinh thái Cà Mau chính là cơ hội tốt để quảng bá giới thiệu sản phẩm của địa phương.
Xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau, hiện có 2 mô hình lúa sinh thái liên kết theo chuỗi giá trị gắn với an toàn vệ sinh thực phẩm. Ông Nguyễn Văn Tiếp, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp và thuỷ sản Ông Muộn, ấp Ông Muộn, cho biết: “Diện tích HTX khoảng 172 ha, trong đó liên kết với hộ được 90 ha VietGAP, 50 ha hữu cơ. HTX có hướng liên kết với các HTX trong tỉnh như: HTX Thới Bình, HTX Lợi An... để mở rộng thêm vùng nguyên liệu, đáp ứng cho mở rộng thị trường”.
Sau 4 năm thực hiện, diện tích lúa sinh thái trên địa bàn tỉnh Cà Mau ngày càng được nhân rộng và phát huy giá trị nhãn hiệu. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi trong việc quảng bá, nâng cao giá trị danh tiếng, khả năng cạnh tranh của sản phẩm trong và ngoài nước.
Ông Phan Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết: “Cà Mau đang hướng đến phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, sản xuất nông nghiệp gắn với lợi thế cạnh tranh và yêu cầu của thị trường trong nước và quốc tế. Ðối với việc khai thác và phát triển lúa hữu cơ, rất có ý nghĩa và mang lại hiệu quả cao cho người dân; đồng thời, tạo điều kiện đưa nhãn hiệu lúa sinh thái Cà Mau tham gia ổn định thị trường trong nước cũng như tiến tới xuất khẩu lúa hàng hoá của tỉnh. Thời gian tới, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh tăng cường quản lý kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng nhãn hiệu lúa sinh thái Cà Mau một cách hiệu quả, phù hợp, mang lại hiệu quả cho chủ thể trồng và kinh doanh sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh”.
Lam Khánh