Những ngôi nhà cao tầng, xí nghiệp, nhà máy, các công ty tư nhân và doanh nghiệp mọc lên san sát dọc dài hai bên bờ Sông Đốc. Những công trình giao thông, công trình phục vụ phát triển nghề cá… đã và đang xây dựng là minh chứng sinh động về sự phát triển năng động của đô thị biển Sông Đốc.

Với khẩu hiệu “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, trong điều kiện đời sống người dân vùng biên còn không ít những khó khăn, nhưng thời gian qua lực lượng bộ đội biên phòng Cà Mau đã làm tốt công tác an sinh xã hội, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội trên địa bàn đóng quân.

Hơn 20 năm qua, hình ảnh ông Nguyễn Quang lọc cọc đạp chiếc xe cũ bán cà rem, rồi tần tảo thu mua ve chai; còn vợ của ông quẩy đôi gánh rong ruổi khắp nẻo góp nhặt đồ phế liệu đã quá quen thuộc với người dân khóm 6, thị trấn Đầm Dơi, huyện Đầm Dơi. Và họ càng khâm phục vợ chồng ông Quang khi biết các con ông bà, đứa đầu rồi đứa thứ hai tốt nghiệp đại học với tấm bằng loại ưu, còn cô con út thì cũng sắp tốt nghiệp đại học.

Qua 5 năm (giai đoạn 2010-2014), Cà Mau đào tạo, dạy nghề cho 138.000 lao động, trong đó: trung cấp và cao đẳng nghề là 5.800 lao động, dạy nghề theo Quyết định 1956 (đào tạo nghề cho lao động nông thôn) là 44.830 lao động và dạy nghề dưới 3 tháng là 87.370 lao động. Phần đông lao động sau học nghề đều tìm được việc làm ổn định.

Thực phẩm sạch đang là nhu cầu bức thiết hiện nay, do đó, con tôm sinh thái đang được nhiều nước trên thế giới, nhất là thị trường châu Âu đặc biệt quan tâm. Vì vậy, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp và các tổ chức trong, ngoài nước đã chọn rừng ngập mặn Cà Mau để triển khai nhân rộng mô hình nuôi tôm sinh thái.

Những năm gần đây, thị trường viễn thông Cà Mau có bước phát triển toàn diện cả về bề rộng và chiều sâu. Các doanh nghiệp viễn thông không ngừng đầu tư hạ tầng để cung cấp nhiều dịch vụ viễn thông đa dạng, phục vụ người dân từ thành thị đến nông thôn.

Sau 4 năm đẩy mạnh thực hiện việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Cà Mau có 172 tập thể và cá nhân được biểu dương cấp tỉnh. Trong đó, Hội LHPN thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn là một đơn vị điển hình với nhiều cách làm hay, sáng tạo.

CM12 là kế hoạch phản gián của Công an Nhân dân Việt Nam, kéo dài từ 1981-1984, chống lại tổ chức "Mặt trận thống nhất các lực lượng yêu nước giải phóng Việt Nam" do Lê Quốc Tuý và Mai Văn Hạnh cầm đầu. Tổ chức phản động lưu vong này thành lập mật cứ ở nước ngoài, tổ chức huấn luyện và chuyển gián điệp, biệt kích, tiền giả, vũ khí vào Việt Nam với mục đích phá hoại an ninh quốc gia và lật đổ chính quyền Việt Nam.

Tháng 2 (âl), thời tiết tốt, biển êm, sau hơn 2 giờ lênh đênh trên biển, chúng tôi được đặt chân lên đảo ngọc Phú Quốc. Sau 30 phút ngồi xe rồi cũng đến nơi cần đến: Hải quân Vùng 5. Tiếp chúng tôi trong căn phòng khang trang, Đại tá Đậu Khải Hoàn, Phó Chính uỷ Bộ Tư lệnh Hải quân Vùng 5, thông báo nhanh về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và các hoạt động tăng gia sản xuất của các đơn vị đóng quân trên đảo.

Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 có nhiệm vụ quản lý vùng biển từ Bắc cửa Định An (tỉnh Trà Vinh) đến Hà Tiên (Kiên Giang) và khu vực biển đảo Tây Nam, tiếp giáp vùng biển của các nước Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, trong đó có vùng nước lịch sử Việt Nam - Campuchia; vùng chồng lấn Việt Nam - Thái Lan - Malaysia. Đây là vùng biển rộng lớn, tiềm ẩn những vấn đề nhạy cảm, phức tạp.

Về việc làm và tiền lương, thu nhập của CNVC-LĐ khá ổn định. Mức bình quân của cán bộ, công chức, viên chức khối hành chính sự nghiệp vẫn duy trì ở mức 3,8 triệu đồng/người/tháng. Đối với công nhân lao động ở các doanh nghiệp, mức lương bình quân trên 4 triệu đồng/người/tháng.

Kể từ khi chia tách tỉnh năm 1997, Cà Mau tiếp tục bước vào giai đoạn hoạch định và tăng tốc phát triển. Xuất phát điểm của địa phương vẫn là nền kinh tế mà nông - ngư nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, tỷ lệ hộ nghèo cao và đặc biệt là giao thông bị chia cắt, thông thương hạn chế. Nhân dân trong tỉnh lệ thuộc hệ thống giao thông đường thuỷ.

Thanh niên xung phong giải phóng miền Nam là lực lượng trực tiếp phục vụ chiến trường, từ hoả tuyến đến hậu phương, chủ yếu làm nhiệm vụ tải đạn, chuyển thương phục vụ kịp thời cho quân giải phóng đánh thắng kẻ thù. Các đơn vị thanh niên xung phong phối thuộc với các đơn vị quân giải phóng thường xuyên có mặt trên chiến trường, cùng chung chiến hào, sát cánh với quân giải phóng đối mặt với kẻ thù. Có thanh niên xung phong sát cánh chiến đấu, bộ đội càng thêm vững lòng, yên dạ; thiếu đạn có thanh niên xung phong lên tận chiến hào tiếp ứng, chiến đấu bị thương có thanh niên xung phong kịp thời băng bó đưa về tuyến sau, nhiều khi ngồi cho thương binh tựa, che chắn bom, pháo… không để thương binh bị thương lần thứ hai.

Cà Mau là cái nôi căn cứ cách mạng, nơi đóng trú của Trung ương Cục, của Khu Tây Nam Bộ nên kẻ thù tập trung tất cả vũ khí, phương tiện, lực lượng và cả âm mưu, thủ đoạn thâm độc nhất, dã man, hèn hạ nhất, hòng tiêu diệt, huỷ duyệt bằng được phong trào cách mạng ở Cà Mau, ở miền Nam.

Những năm đầu sau giải phóng, đời sống Nhân dân còn nhiều khó khăn, dân số tăng nhanh, dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhất là các bệnh: tả, lỵ, thương hàn, sốt rét, sốt xuất huyết xảy ra nhiều. Các bệnh xã hội như: hoa liễu, phong, lao, tâm thần không kiểm soát được trong lúc kiến thức vệ sinh phòng bệnh của người dân còn hạn chế.

Với vai trò là Tổng phụ trách Đội, tôi luôn gương mẫu trong mọi phong trào, giáo dục các em có ý thức cao trong học tập, ra sức rèn đức luyện tài để trở thành con ngoan trò giỏi, xứng đáng là “cháu ngoan Bác Hồ”, là chủ nhân tương lai của đất nước.

Cùng với người Kinh, người Hoa, người Khmer cũng có mặt rất sớm trên vùng đất Cà Mau để cùng khai khẩn đất đai, lập xóm, xây làng và hình thành cộng đồng dân cư.

Những năm qua, từ các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, xã Tân Lộc, huyện Thới Bình thực hiện hiệu quả đầu tư, xây dựng hạ tầng nông thôn, nhất là các ấp xa trục lộ chính, ấp có nhiều hộ người Khmer sinh sống. Tuy vẫn còn là xã khó khăn nhưng diện mạo nơi đây đã có nhiều đổi thay, đời sống phần lớn người dân được nâng lên, kinh tế - xã hội tăng trưởng, quốc phòng, an ninh được giữ vững.

Phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, trong những năm qua, Cà Mau triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách chăm lo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người có công với nước.

Ngành thuỷ sản tỉnh Cà Mau hiện nay có vị trí quan trọng trong ngành thuỷ sản của cả nước. Sự phát triển của ngành thuỷ sản Cà Mau đồng đều ở cả 3 lĩnh vực: khai thác, nuôi trồng và chế biến thuỷ sản xuất khẩu. Số lượng tàu bè của tỉnh đứng hàng thứ 2 cả nước (sau Kiên Giang), sản lượng nuôi trồng chiếm ½ và chế biến chiếm 16% tổng sản lượng thuỷ sản cả nước. Tổng giá trị sản phẩm (GDP) ngư - nông - lâm nghiệp năm 2014 đạt 8.819 tỷ đồng (theo giá so sánh năm 2010), tăng 6,9% so năm 2013.

Sinh ra vào năm miền Nam hoàn toàn giải phóng, sau khi tốt nghiệp đại học ở tuổi 23, chàng trai trẻ Phạm Văn Liệt bắt đầu sự nghiệp, góp sức xây dựng quê hương. Từ nhân viên tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu, không ngừng phấn đấu, 3 năm sau, anh Liệt giữ chức vụ Phó trưởng Phòng Tín dụng. Cần cù, chịu khó và biết phán đoán, nhạy bén, sau đó không lâu, anh được đề bạt lên các chức vụ cao hơn: Trưởng Phòng Tín dụng, Trưởng Phòng Kinh doanh. Rồi đến năm 2005, chàng trai trẻ ấy giữ cương vị phó giám đốc ở cái tuổi 30 chỉ sau 7 năm phấn đấu. Chưa đầy 1 năm sau, anh giữ chức vụ giám đốc.

Tàu cao tốc đưa chúng tôi trở lại ngã ba Tam Giang mênh mông sóng nước. Ngã ba yên ả thanh bình thắm sắc phù sa và ắp đầy cá tôm như vốn có của nó tự ngàn xưa. Hai bên bờ, những thảm đước biếc xanh trải dài như vô tận. Trên bầu trời những đám mây ngũ sắc, những cánh cò trắng muốt bồng bềnh lượn chao như thêu như dệt lên vòm trời hình ảnh quê hương thiên thuỷ hữu tình.

Những vết thương chưa lành trong ký ức

Chiến tranh đi qua nhưng hồi ức về nó mãi không phai nhạt. Vào dịp 30/4 hằng năm, có hàng vạn, hàng triệu người trong và ngoài nước thường về tỉnh Quảng Trị tham dự Lễ hội Thống nhất non sông để hoài niệm lại những năm tháng đã qua, suy ngẫm về những giá trị của hoà bình và đoàn tụ.

Mặc dù không được sinh ra trên chính mảnh đất Cà Mau nhưng những câu chuyện cha kể cho mẹ nghe về xứ sở, hay lúc nghe lỏm câu chuyện cha cùng các chú, các bác bàn luận sôi nổi về tình hình cách mạng miền Nam đang diễn ra đã để lại trong lòng tôi bao hình ảnh thân thương về mảnh đất này.

Từ sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954, đường lối của Đảng đưa đấu tranh chính trị lên hàng đầu. Ngay khi Mỹ - nguỵ tiếp quản lập chính quyền, xây dựng đồn bót, trên khắp địa bàn Cà Mau dấy lên phong trào quần chúng - nhất là đội quân tóc dài - đấu tranh trực diện, đấu tranh đòi kẻ thù thực hiện hiệp thương tổng tuyển cử, chống kẻ thù càn ruồng cướp phá, tàn sát Nhân dân, chống quốc sách “ấp chiến lược”… Phong trào đấu tranh chính trị kết hợp với mũi vũ trang, mũi binh vận trở thành bạo lực cách mạng đánh đuổi kẻ thù, giải phóng quê hương.

Trong cuộc đời bộ đội, chúng tôi đã đi qua cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam, làm nghĩa vụ quốc tế trên chiến trường Campuchia và cả trong hoà bình xây dựng đất nước đến ngày hôm nay. Chúng tôi đã từng gần gũi, tiếp xúc nhiều thế hệ cán bộ phụ nữ, nhưng tình cảm và hình ảnh sâu đậm nhất có lẽ không ai bằng cô Nguyễn Thị Bình (Út Bình), nguyên Thường vụ Tỉnh uỷ, Hội trưởng Hội Phụ nữ tỉnh Minh Hải (nay là Cà Mau - Bạc Liêu).

40 năm bom không còn rơi trên mảnh đất cuối trời cực Nam Tổ quốc này nữa nhưng dư âm của nó chưa một ngày tắt trong lòng mỗi người; di chứng chiến tranh vẫn còn hằn in trên nếp nhà, phố phường, xóm làng, trên những người thân quen. Vượt qua khói lửa chiến tranh, 40 năm Cà Mau được những người con ưu tú của quê hương góp sức xây dựng “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như lời Bác dạy.

Thượng tá Nguyễn Hồng Nỹ (Út Nỹ), nguyên Đại đội trưởng Đại đội Nữ pháo binh tỉnh Cà Mau, mấy ngày qua tất bật chuẩn bị tư liệu và những thứ cần thiết theo yêu cầu của Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ về cuộc họp mặt, giao lưu lực lượng nữ pháo binh miền Nam vào trung tuần tháng 4 tại TP Hồ Chí Minh nhân kỷ niệm 40 năm ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước. Cà Mau vinh dự được đại diện cho 20 tỉnh, thành phía Nam chia sẻ tâm tư, nguyện vọng tại sự kiện quan trọng và ý nghĩa này.

Trong chiến tranh, họ là những người mẹ, người chị dũng cảm, kiên cường, đối đầu với giặc không chút núng nao, khiếp sợ. Họ sẵn sàng hy sinh cả tuổi thanh xuân, thậm chí mạng sống để đổi lấy độc lập tự do cho quê hương, đất nước. Hoà bình lập lại, những người mẹ, người chị ấy lại xông xáo trên các mặt trận, đóng góp sức mình xây dựng quê hương, xứng đáng với tám chữ vàng mà Bác Hồ trao tặng: Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.