(CMO) Nằm cạnh tuyến đường Vành đai ven biển phía Nam (lộ Xuyên Á - Quốc lộ 22) nhộn nhịp xe cộ là hàng chục hộ dân tuyến kinh 2, ấp Hữu Thời, xã Biển Bạch Đông, huyện Thới Bình phải sống trong cảnh điện chia hơi và đường thì chưa có. Gọi là “xóm mồ côi” vì người dân ở đây cho rằng mình chưa được quan tâm đúng mức, đặc biệt là trong xây dựng nông thôn mới.

(CMO) Lời ca trong bài vọng cổ “Huỳnh Hữu Nghĩa - con đò hồng trên những khúc sông quê” của Trần Thắng Lợi, có câu: “Tôi rón rén theo ông qua miền nhớ/Miên man từ một nhánh sông quê”. “Nhánh sông quê” là "dòng sông trí tuệ" mà "người đưa đò" Huỳnh Hữu Nghĩa (sinh năm 1917) đã đưa không biết bao nhiêu học trò qua “dòng sông trí tuệ” để nên người. Dù đã “bách niên” nhưng cụ Huỳnh vẫn minh mẫn, khoẻ mạnh, không hề quên quá khứ đầy gian nan nhưng rất đỗi tự hào.

(CMO) Muốn đi lên sản xuất hàng hóa lớn phải đẩy mạnh chuyên môn hóa: nông dân là người chuyên tâm nuôi trồng, bán buôn là chuyện của thương nhân. Nhưng trớ trêu thay, nông dân hiện nay ngoài nuôi trồng, họ còn phải là người buôn bán những sản phẩm do chính mình làm ra – một cách “tự sản, tự tiêu”. Ít nhất 2 ngành quản lý sản phẩm “từ ruộng đồng tới bàn ăn” là ngành nông nghiệp và thương nghiệp, nhưng dường như họ “vô can” khi quy hoạch mùa vụ, định hướng thị trường không được thực hiện một cách quy củ.

(CMO) Trước nay, nhiều dự án, nhiều chương trình xóa đói giảm nghèo hướng vào khuyến khích sản xuất rau màu. Từ các huyện vùng mặn đến vùng ngọt, đâu đâu cũng có phong trào cải tạo đất hoang hóa trồng rau màu để cải thiện thu nhập. Dẫu vậy, khi mùa màng bội thu về sản lượng, nông dân lại hụt hẫng vì không biết bán ở đâu. Và khi ấy, hỏi ngành từng khuyến cáo mình trồng, thì họ đã… dắt con bỏ chợ.

(CMO) “Muốn giàu nuôi cá, muốn khá nuôi heo”, câu nói ấy dường như đang gây hụt hẫng rất nhiều cho nông dân tại thời điểm này. Nghề nuôi cá đã từng là nghề “hot” của nông dân Tân Thành, rồi nhân rộng ra toàn tỉnh; nuôi heo từng là 1 hình thức tiết kiệm hiệu quả nhất của nông dân… Thế nhưng, trong cơn lốc thị trường, những ngành sản xuất không có sự tính toán cẩn thận sẽ nhanh chóng bị loại khỏi cuộc chơi, và nông dân vẫn là người khốn đốn nhất. Không chỉ có nuôi cá, nuôi heo, mà trồng rau màu, nông dân cũng khốn đốn vì giá cả luôn bấp bênh. Vậy nông dân sai gì khi làm ra sản phẩm hay họ trông đợi vô vọng từ ngành chuyên môn một lời khuyên trách nhiệm, một quy hoạch hợp lý?

(CMO) Có ai ngờ rằng, ngay khu vực nội ô thành phố mà người dân vẫn phải “sống chung” với điện chia hơi mấy mươi năm trời ròng rã. Nỗi ám ảnh vì thiếu điện đã in sâu vào tâm thức của người dân hẻm Bảng Nước Ngọt, Khóm 5, Phường 6, TP. Cà Mau. Nó không chỉ kìm hãm nhu cầu sinh hoạt, sự phát triển kinh tế của các hộ gia đình mà còn cướp đi mạng sống của người thân họ.

(CMO) Mùa hè nữa lại đến, trong khi những đứa trẻ ở đất liền với nhiều dự định vui chơi sau thời gian dài học tập thì những đứa trẻ ở Hòn Chuối vẫn phải tiếp tục đi học. Mùa hè chỉ thực sự đến khi thầy giáo có những ngày phép, hoặc có việc đột xuất phải về đất liền. “Hè” ở đảo thật xa vời và vô định cũng giống như cuộc sống của những người dân nơi đây, tạm bợ và trắc trở…

(CMO) Trải qua biến đổi, thăng trầm của thời gian, dọc theo con sông Cái Tàu, làng nghề đan đát truyền thống xã Nguyễn Phích, huyện U Minh vẫn còn hiện hữu. Những cái rổ, cái nia, xịa vẫn đẹp bình dị, mộc mạc, bởi bàn tay của những “nghệ nhân miệt vườn”.

(CMO) Chớm mưa đầu mùa, cũng một buổi chiều tà, tôi ghé căn nhà ven Quốc lộ 1, thuộc địa phận xã Định Bình, TP Cà Mau. Chị con dâu út của cố Nghệ nhân Ưu tú Tăng Phát Vinh đón người quen trong tâm trạng rũ buồn. Tôi thắp nhang, di ảnh ông với nụ cười nồng ấm, gương mặt toát lên nét tinh anh. Vậy là nghệ thuật đờn ca tài tử, cải lương của Nam Bộ nói riêng, của đất nước nói chung đã mất đi một cây đại thụ. Nhớ mùa mưa 2 năm trước, tôi ghé thăm ông, ông xin số điện thoại rồi căn dặn: “Bữa nào có đám tiệc ở nhà, tổ chức đờn ca, bác Ba gọi bây lên cho vui”.

(CMO) Nếu như hơn 10 năm trước, Tân Lộc Đông được biết đến là xã có số thu ngân sách thấp nhất tỉnh – chưa tới 100 triệu đồng mỗi năm, thì nay xã đã trở mình vươn dậy với nhiều đổi thay bất ngờ. Có được kết quả đó 1 phần là do có sự quan tâm đầu tư về hạ tầng, nhất là đường, điện, thủy lợi… Vùng ven Đồng chó ngáp bây giờ đã trở mình vươn dậy.

(CMO) Vượt quãng đường dài hơn 350 km, với hơn 7 giờ ngồi xe, đoàn từ thiện gồm các thành viên Chi hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo Tâm Hoà, TP Hồ Chí Minh (Chi hội Tâm Hoà) và các bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh đã có mặt tại Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau để thực hiện công việc hết sức ý nghĩa và nhân đạo là khám tầm soát bệnh tim miễn phí cho trẻ em nghèo trên địa bàn tỉnh.

(CMO) Bà Nguyễn Thị Thơm (Ba Xuân), nguyên Phó bí thư Huyện uỷ Cái Nước, xúc động: "Lực lượng binh vận và nội ứng của du kích là lực lượng thầm lặng cống hiến, thầm lặng hy sinh, không mấy người được biết và cũng không mấy người biết, cho đến bây giờ cũng vậy. Hồi đó tôi chính là người chỉ huy trực tiếp tổ binh vận và lực lượng nội ứng của Ba Phượng. Đồn Bù Mắt là một tiền đồn có tính chiến lược quân sự của đối phương. Đồn có yểm trợ rất thuận lợi và hùng hậu của Chi khu Đồng Cùng và Chi khu Năm Căn, nên có thể án ngữ tuyến giao thông huyết mạch của ta trên sông Bảy Háp và có thể thâm nhập sâu vào vùng giải phóng, ta rất quyết tâm tiêu diệt đồn này. Hồi đó Ba Phượng còn là Tổ trưởng Tổ Đảng Du kích mật của Bù Mắt. Chính lực lượng binh vận và nội ứng của Ba Phượng đã giúp ta đánh thắng oanh liệt đồn Bù Mắt năm 1972”.

(CMO) Cả tuyến đường ven kinh 500 dài gần 2 km trong Ấp 5, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời chỉ vỏn vẹn 5 hộ dân sinh sống. Mọi người cứ lần lượt bỏ làng, rời quê tha hương. Hỏi ra mới biết, không phải vì thiếu đường, thiếu điện, thiếu trường học mà họ ra đi nhưng vì không thể tiếp tục gắn bó với vùng đất nhiễm phèn nặng lại hay ngập úng này.

(CMO) Cái doi đất nhô hẳn ra, chỗ tiếp nước giữa kinh xáng Đội Cường và sông Mương Điều, từ xa xưa được coi là cửa ngõ của xứ Đầm. Mé bên kia là Hoà Tân, Hoà Thành với địa danh Cái Su, cống Xã Đạt…; bên sông là huyện Cái Nước với các xã Lương Thế Trân, Đông Hưng, Tân Hưng kéo dài qua Trần Thới… Thuở nhỏ, má tôi vẫn chèo xuồng từ Mương Điều (quê nội) về kinh Quẹo quê ngoại (nay là ấp Phú Điền, xã Tân Trung).

(CMO) Nhiều vùng ở Cà Mau, từ những năm đầu thập kỷ 1980 đã được UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc) viện trợ xây dựng giếng khoan dùng chung cho xóm ấp. Rồi sau đó, khi đời sống khá giả, nhiều người tự bỏ tiền khoan cây nước cá nhân. Thế nhưng theo thời gian, mực nước ngầm sụt giảm, người dân lại loay hoay với chuyện thiếu nước.

(CMO) Về U Minh mùa này, cái nắng tháng Tư cháy da cháy thịt, dòng sông đặc quánh màu phèn. Lâu lâu có cơn gió lùa vào xua đi cái hanh khô của một vùng đất khát.

(CMO) Mùa này, khi những con kinh, ao đìa đã bắt đầu cạn thì không những cây cối khát nước, mà nhiều vùng, con người cũng đang khắc khoải gồng mình vì thiếu nước. Đầu mùa hạn năm nay, khi truyền thông đưa tin, Nhà nước vừa đầu tư trạm cấp nước lớn cho người dân vùng Tân Bằng - Biển Bạch, những tưởng chuyện thiếu nước sẽ không còn. Thế nhưng không phải vậy, hằng ngày, người dân nhiều vùng vẫn phải đi mua từng thùng nước, vì Nhà nước không có đủ vốn để đầu tư nước sạch đến từng nhà, từng ngõ. Và chẳng lẽ không có phương cách nào khi người dân qua thời chạy ăn lại đến thời… chạy nước?

(CMO) Nằm sát trung tâm thị trấn Năm Căn nhưng khóm Sa Phô từ lâu được biết đến như một “ốc đảo” cô lập và nghèo khó. Bởi phần đông hộ sinh sống là dân ngụ cư tứ xứ dạt về. Không nghề, không đất sản xuất, thu nhập bấp bênh là những gì vẫn còn tồn tại ở nơi này.

(CMO) Sau 42 năm, từ ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, đời sống người dân ấp Chống Mỹ, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời đang đổi thay từng ngày. Những căn nhà tường khang trang mọc lên san sát với đầy đủ tiện nghi sinh hoạt gia đình, minh chứng một cuộc sống ấm no, sung túc.

(CMO) Cứ độ cuối tháng 3 âm lịch, nhiều hộ dân Ấp 18, xã Biển Bạch, huyện Thới Bình lại tất bật thu hoạch dâu. Hàng ngàn gốc dâu trái chín vàng rực, nhà nào cũng “trúng mánh” mỗi khi mùa dâu chín. Đó là chuyện của 8 năm về trước, bây giờ số gốc dâu còn lại thưa thớt, bởi số thì chết, số thì chủ vườn đốn bỏ.

(CMO) Cứ tầm 4 giờ rưỡi chiều mỗi ngày, từ Trụ sở văn hoá ấp Gò Công, xã Nguyễn Việt Khái, huyện Phú Tân, lại vang lên tiếng đọc bài, ghép vần ê a nhưng không còn trong trẻo nữa. Người học là những bà, những cô đã luống tuổi, đa số đồng bào Khmer. Người dạy là chị Đào Thị Thanh An, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã này và mấy chị em trong hội.

(CMO) Hàng chục năm nay, nhiều hộ dân ở ấp Hiệp Dư, Vàm Đầm, Hồng Phước, Mai Hoa thuộc xã Nguyễn Huân, huyện Đầm Dơi ngăn cách với trung tâm xã bởi dòng sông lớn. Loại phương tiện duy nhất có thể đưa họ sang sông là những chuyến đò ngang. Điều đó khiến việc đi lại, giao thương và việc học của trẻ em nơi đây hết sức khó khăn, nhất là vào mùa mưa bão.

(CMO) Khánh Lâm là cái tên đã ăn sâu vào lịch sử Cà Mau với tư cách của một vùng đất anh hùng, một căn cứ cách mạng kiên trung. Cứ mỗi lần nghe đâu đó nói "xứ nghèo" để chỉ vùng đất U Minh này sao mà chạnh lòng. Đất anh hùng qua một thời mưa bom, bão đạn; đất của những người con kiên trung, bất khuất; đất của cánh rừng tràm U Minh huyền thoại… sao cứ lại là xứ nghèo?

(CMO) Đất rẫy một thời trù phú giờ không còn như trước nữa. Có nhà chuyển sang nuôi tôm, mà con tôm thất bát; có nhà vẫn bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, bám lấy tấc rẫy. Và cũng tại không có đồng vốn, phải phụ thuộc vào nhà đầu tư nên giá cả bấp bênh… Cái khó chồng chất nhau là những nỗi niềm của nông dân trồng rẫy trên mảnh đất Tân Phú, huyện Thới Bình.

(CMO) Về Vàm Xoáy, cửa biển thuộc xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển ngay tháng biển hiền hoà nhất nhưng không khỏi xót xa đến ám ảnh khôn nguôi về thực trạng sạt lở tại đây.

(CMO) Ở Ấp 7, xã Thới Bình, huyện Thới Bình có ông Lê Hoàng Yên, có lúc làm chủ tịch xã nhưng phải đi làm thuê nuôi con ăn học. Vượt qua sự gian khó, nay vợ chồng ông vui hưởng tuổi già với cuộc sống nhàn hạ. Tài sản quý giá nhất mà ông bà tích cóp được qua mấy mươi năm miệt mài lao động là các con đều thành đạt và có việc làm ổn định.

(CMO) Xóm Rẫy như một ốc đảo cô độc, bao quanh bởi những con sông, rạch, dừa nước, mắm và đước. Vượt qua một chuyến phà và một lần đò mới đến được Xóm Rẫy. Vài căn nhà lá thấp lè tè hiện lên thấp thoáng sau rặng dừa nước. Khi con nước ròng, nước trên sông Đầm Chim giựt mé, mấy con cá thòi lòi, bống sao chạy mãi miết mỗi khi xuồng cặp bến. Nhà nào cũng có cây cầu dưới bến thật dài, leo lên như đi leo thang trông. Bãi bồi mênh mang theo triền sông, là nơi “tập đoàn hái lượm” bắt đầu cuộc mưu sinh của mình ở đó mỗi ngày.

(CMO) Có mùa cưới ắt sẽ có mùa sanh. Bẵng đi một thời gian, sau một năm ngày cưới, lần lượt các cô dâu, chú rể thuở nào sẽ lên chức làm cha, làm mẹ. Những ông chồng khi ấy sẽ khệ nệ tay xách nách mang, khăn gói vào… bệnh viện để canh chừng vợ đẻ. Và chợt nhận ra, có “một mùa sanh nở” gần trùng với mùa cưới, lại về.

(CMO) Chuyện bà Tư Lệ (Nguyễn Thị Lệ, ngụ Ấp 2, xã Khánh Bình Đông, huyện Trần Văn Thời) đi mót lúa, hái rau làm từ thiện đã không còn xa lạ với người dân ở đây. Điều trân quý, cảm phục ở người phụ nữ này là bà giúp đỡ người khác ngay cả khi gia đình mình cũng không khá giả gì.

(CMO) Đối với nghề báo, Cà Mau là mảnh đất sản sinh ra không ít những ngòi bút xuất sắc, trong số đó có Nhà báo Trần Thanh Phương. Ông là người con ưu tú của ấp Đường Cày, xã Phú Tân, huyện Phú Tân.